historia i ja: sierpnia 2015

poniedziałek, sierpnia 31, 2015

21 postulatów - 31 sierpnia 1980 r.

Dla tych, którzy pamiętali komunistyczne zbrodnie z 1956 czy 1970, kiedy strzelano do bezbronnego tłumu - napięcie sierpniowych strajków '80 roku mogło ustąpić, kiedy zaczęto podpisywać porozumienia. Najpierw w Szczecinie, później Gdańsku, a na koniec w Jastrzębiu. Zamiast kanonady, czołgów i krwi cała Polska widziała halę Stoczni w Gdańsku (której...

niedziela, sierpnia 30, 2015

Smakowanie Bydgoszczy... (26) - Sierpień '80

Nie ukrywam, że dla mnie to powód do dumy. Kiedy o tym wspominam, pokazuję, to nie, żeby się chwalić, dorabiać sobie gębę czy nie daj Boże robić z siebie bohatera tamtego pamiętnego Sierpnia. Miałem 17. lat. I razem z serdecznym przyjacielem "Szymonem" ganialiśmy po ulicach Bydgoszczy i korzystając z aparatu "Smiena 8" wykonywałem zdjęcia. Śmieciarka...

sobota, sierpnia 29, 2015

Przeczytania... (59) Łukasz Ksyta "Major Hubal. Historia prawdziwa" (Iskry)

Tekst z 29 VIII 201 5 r. - nie istnieje. Został skasowany. Ten zapis jest rekonstrukcją tego "Przeczytania...". W tej wersji odcinek pojawił się też 30 IV 2020 r. Wcześniejszy musiałem z przyczyn technicznych usunąć. Chcąc jednak zachować ciągłość numeryczną cyklu zamieszczam go tu raz jeszcze. W tym miejscu pragnę podziękować Wydawnictwu Iskry,...

piątek, sierpnia 28, 2015

Rok 1920 - część V - Charles de Gaulle & Stanisław Rembek

"Czyż to nie trwogę czyta się na wszystkich twarzach? Nigdy nie dostrzegłem trwogi u tego spokojnego narodu; ale to jest gorsze: rezygnacja. Dostrzegam ją często u Słowian: uczucie niebezpieczeństwa nie podnieca ich, ale przybija. Im bliższe jest przesilenie, tym słabiej reagują" - tak notował major Charles de Gaulle (1890-1970), będący wtedy członkiem...

czwartek, sierpnia 27, 2015

Saga rodzinna - cz. VIII - prababka Anna - 80 rocznica śmierci (28 sierpnia 1935 r.)

Brzmi to jak ponury żart: więcej zostało zdjęć z pogrzebu, niż z życia mojej prababki Anny z Kujawów Maliszewskiej (1892-1935)! Nie mogę pojąć, że zaniedbano Jej grób. Dawno już go nie ma. Jedno, co pozostaje, to sprawdzić w księgach cmentarnych, w którym miejscu istniała mogiła. Nie pamiętam, aby za mego dzieciństwa (urodziłem się 28. lat po śmierci...

środa, sierpnia 26, 2015

Przeczytania... (58) - Fiodor Sołogub "Mały bies" (Wydawnictwo ZYSK I S-KA)

Za co cenimy dobrą książkę? Jaką miarę do niej przyłożymy? Odbiór każdej jest chyba bardzo subiektywny. Tak, jak z odbiorem... urody tej lepszej połowy naszej cywilizacji? Coś w tym jest. Bo po co sięgamy po daną książkę? Czego w niej szukamy? Oj zapętlam się w mnogości pytań. Po prostu chcę zwrócić uwagę na to, co nas pcha do sięgania po kolejny...

wtorek, sierpnia 25, 2015

Rok 1920 - część IV - prasa

Chmury, które nadciągały od Wschodu niosły zagrożenie, które mogło zakończyć się katastrofą. Młodej Rzeczypospolitej groziła zagłada. Na oczach Europy po raz kolejny miała Polonia zniknąć? Lord Edgard d'Abernon notował w tym ciężkim okresie: "Bolszewicy zbliżają się ciągle, jednak armia polska wykazuje pewne postępy w organizowaniu wzmocnionego oporu....

poniedziałek, sierpnia 24, 2015

Myśli wygrzebane (49) - Wacław Sieroszewski

Post z 10 maja tego roku z serii "Przeczytania..." pozwala mi odejść od rysu biograficznego pisarza onegdaj poczytnego, lubianego, cenionego. Dziś Wacław Sieroszewski (1858- 1945) zaliczany raczej zostałby do grona - zapominanych. Nie pamiętam, aby do jakichś refleksji wspomnieniowych pobudziła 70. rocznica Sirki. Dobrotliwa twarz starca w ułańskiej...

niedziela, sierpnia 23, 2015

Pakt Ribbentrop-Mołotow 22/23 VIII 1939 r. - a na Wschodzie bez zmian!...

„Z mojego punktu widzenia, pakt Ribbentrop-Mołotow trudno zrozumieć, jeśli nie weźmie się pod uwagę dodatkowego tajnego protokołu. To było dokonane na nielegalnej podstawie. Niemniej jednak, II wojna światowa została zainicjowana przez narodowo-socjalistyczne Niemcy, i my, dzisiejsze Niemcy, ponosimy za to odpowiedzialność historyczną i stale...

sobota, sierpnia 22, 2015

Rok 1920 - część III - głosy...

Wojna polsko-bolszewicka n i g d y nie została formalnie wypowiedziana. Sprawa granicy wschodniej od listopada 1918 r. była kwestią "otwartą"? Pewnie, że nie bez znaczenia była fakt "etnicznego pochodzenia" Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudskiego. Ten kresowy syn miał swoją wizję federacyjnego ułożenia tego, co miało się wykluć na Wschodzie....

piątek, sierpnia 21, 2015

Anne Frank "Dziennik" - 12 VI-21 VIII 1942 r.

"Sądzę, że będę Ci mogła wszystko powierzyć, tak jak jeszcze nigdy nikomu, i mam nadzieję, że będziesz dla mnie wielki oparciem" - tak zaczyna się pisanie "Dziennika" przez Annę Frank (1929-1945). Oto żydowska dziewczynka, emigrantka z Niemiec, powierza swe sekrety kartce papieru. Wielu z nas to robi (lub zrobi), ale nam nie towarzyszą okoliczności,...

czwartek, sierpnia 20, 2015

Myśli wygrzebane (48) Paweł Jasienica (część 1)

Na wielu książkowych regałach stoją Jego książki. Profesjonalni historycy obruszali się na Jego historyczne eseje. Tak po prawdzie nie jeden zazdrościł pewnie popularności. Przez lata kolejki ustawiały się, aby dostać kolejny tom z tego, co napisał. "Rzeczpospolita Obojga Narodów" dostała się w moje ręce tylko dlatego, że szwagierka miała znajomości...

środa, sierpnia 19, 2015

Przeczytania... (57) - Daniel Meyerson "W Dolinie Królów. Howard Carter i odkrycie grobowca Tutanchamona" (Wydawnictwo PRÓSZYŃSKI i S-ka)

Są książki, do których zbytnio nikogo nie trzeba przekonywać. Przed laty zrobiłem coś na kształt eksperymentu na własnych uczniach. Postawiłem grzbietami do nich kilka książek. Zapytałem, po którą sięgnęliby i dlaczego? "Chwytliwy" tytuł, znany autor, seria - to pchało ich w kierunku... Podejrzewam, że tak samo będzie z książką Daniela Meyersona....

wtorek, sierpnia 18, 2015

Maria Ludwika - lwica z Polski (1655-1660)

Dwie rocznice: wybuchu "potopu" i urodzin JKM Marii Ludwiki, 18 sierpnia 1611 r., natchnęła mnie, aby przypomnieć jedną z części tryptyku, jaki powstał przeszło dwa lata temu na tym blogu. Dokonałem kilku skrótów. Może czynię całość bardziej przejrzystą? Nie wiem. Uważam jednak, że osoba Królowej godna jest naszej pamięci. Jeśli kogoś tym cytowaniem...

poniedziałek, sierpnia 17, 2015

Rok 1920 - część II - Stefan Żeromski

Tak, Żeromski. 1865-1925. "Przedwiośnie". Od czasu do czasu snuje się we wspomnieniach z PRL taki wątek: wtedy nie można było mówić... cenzura... nikt o bitwie warszawskiej nie uczył... Na dźwięk samego nazwiska "Piłsudski" wielu nauczycieli dostawało palpitacji serca, ciśnienie niebezpiecznie się im podnosiło. Uczeń, który domagał się prawdy o 1920...

niedziela, sierpnia 16, 2015

Cud warszawski... (15 sierpnia 2015 r.)

Nie da się uciec od historii. Nie da się uciec od polityki. Źle się dzieje, kiedy dwie "te dziedziny" schodzą się w jednym miejscu. No, ale wielu nad Wisłą uprawia taką żonglerkę historyczną. Teraźniejszość nie jest od tego wolna. Słusznie zastanawiano się wczoraj w pewnej komercjalnej stacji TV (bardzo nie lubianej przez obecną opozycję): jak będzie...

sobota, sierpnia 15, 2015

Rok 1920 - część I - Lenin

Włodzimierz Iljicz Uljanow, który przeszedł do historii jako LENIN (1870-1924) dzięki wsparciu niemieckiego wywiadu w czasie wielkiej wojny znalazł się w Rosji i doprowadził do wybuchu bolszewickiej rewolty. Usunąwszy "białych" rozpętał "czerwony" terror. Jeśli ktoś do dziś widzi w nim rosyjskiego Robespierrea, to mogę tylko współczuć tak dalekim...

piątek, sierpnia 14, 2015

Przeczytania... (56) John Dinges "Czas Kondora. Jak Pinochet i jego sojusznicy zasiali terroryzm na trzech kontynentach" (Wydawnictwo CZARNE)

Gdyby mnie kto zapytał "jakie światowe wydarzenie pamiętam ze swego dzieciństwa?", to odpowiedziałbym bez wahania, że zamach w Chile w 1973 r. Nazwiska Allende i Pinochet były dla mnie czytelna na równi z Gomułką czy Gierkiem. Byłem w wieku 10. lat tak dojrzale wyedukowane? Bez przesady. Pamiętam przekazy TV i to bynajmniej nie chodzi o jakieś archiwalne...

czwartek, sierpnia 13, 2015

Paleta (VI) - Eugène Delacroix

Eugène Delacroix - autoportret "Talleyrand jest ojcem dwu arcydzieł: pierwsze nie nosi jego nazwiska, ale pod drugim się podpisał. Pierwsze jest arcydziełem sztuki: zostało poczęte w cieniu alkowy i nazywa się Eugeniusz Delacroix. Drugim, które powstawało na oczach całej Europy i w pełnym świetle reflektorów Historii, jest kongres wiedenki" - ...

środa, sierpnia 12, 2015

Spotkanie z Pegazem... - 54 - Jaromír Nohavica "Kometa"

Jaromír Nohavica (rocznik 1953) nie po raz pierwszy na tym blogu. Nie po raz pierwszy po czesku! Ale po raz pierwszy w "Spotkaniu z Pegazem...". Zaczarowała mnie płyta "Těšínské Niebo – Cieszyńskie Nebe" od pierwszego przesłuchania w pewnym markecie. Stałem w słuchawkach przy "muzycznym słupku" i świat dla mnie nie istniał. Nie robiła...

wtorek, sierpnia 11, 2015

Mój Broniewski V - od Kijowa do Warszawy... - (IV-VIII 1920 r.)

"Tak, zacne wydawnictwo P.I.W. wydało "Pamiętnik 1918-1922". To do dzisiaj jedyna w moim księgozbiorze książka wydana oficjalnie (w tzw. pierwszym obiegu?), w której zaznaczono wtrącenia cenzury. Na wielu stronach pojawiły się znaczki: [----]. Od blisko 30. lat czekam na wznowienie pamiętnika bez owych cenzorskich interwencji" - pisałem 9 III...

poniedziałek, sierpnia 10, 2015

Przeczytania... (55) Krzysztof Masłoń "Puklerz Mohorta. Lektury kresowe" (Wydawnictwa ZYSK I S-KA)

To jest książka z gatunku tych, w których zakochujemy się od pierwszego ich ujrzenia na księgarskich półkach. Potem trzeba ją już tylko posiąść, zdobyć, przeczytać i mieć na własność. Tak, raz pojmana nie może już nas opuścić. Zachłanność czytelnicza zostaje zaspokojona! Do tego jej oprawa graficzna - poczynając od okładki z Juliuszem Kossakiem...

niedziela, sierpnia 09, 2015

Warszawskie dzieci poszły w bój... - 03 - Tadeusz Rajszczak - "Maszynka"

Na Facebooku umieściłem "okolicznościową kartkę" za demotywatorem z podpisem "Warszawskie dzieci pójdziemy w bój..." (skan poniżej). Dołączyłem taką prośbę/apel: "Niech mnie ktoś wzbogaci wiedzą: kim jest dziewczyna, która uśmiecha się z tego znanego zdjęcia? Jest co najmniej jeszcze jedna zachowana fotografią z Nią. Czy ktoś potrafi dopisać ciąg...

sobota, sierpnia 08, 2015

Przeczytania... (54) Bracia Rojek "Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika" (Wydawnictwo ISKRY)

SięgaMY po wyjątkową pozycję Wydawnictwa "ISKRY": "Myśli ludzi wielkich, średnich oraz psa Fafika" wykreowanych przez mistrza Ildefonsa Braci Rojek ("Ten kosz to wszystko moje, / ma dwie koszule w nim. / Ja się nie boję braci Rojek. / RYM. CYM. CYM".). Prehistoryczni oglądacze "Kabaretu Olgi Lipińskiej" doskonale pamiętają, jak zaczynał się...

piątek, sierpnia 07, 2015

Warszawskie dzieci poszły w bój... - 02 - Wojtek Zalewski - "Orzeł Biały"

To jedno z tych ponurych zdjęć powstania... Powstaniec ściąga z przedpola ciało chłopca. Niemiecki strzelec (snajper?) nie miał oporów oddać strzał do Niego. Zginął w dwudziestym pierwszym dniu powstania, 21 sierpnia 1944 r. Wojtek Zalewski, czyli "Biały Orzeł" lub "Wojtuś" od 1 sierpnia był żołnierzem-łącznikem grupy szturmowej, którą...

czwartek, sierpnia 06, 2015

Pierwsza kadrowa... - głos do dyskusji?

"Po bezskutecznej próbie przebicia się do Warszawy i wywołania tam powstania, Pierwsza Kadrowa powróciła do Krakowa, stając się w grudniu 1914 roku zalążkiem Pierwszej Brygady Legionów Polskich" - czytamy na stronie Polskiego Radia. Autor (-rka) podpisujący (-ca) się jako "mk" napisała to zdanie w artykule "Pierwsza Kompania Kadrowa – zalążek wojska...

środa, sierpnia 05, 2015

Spotkanie z Pegazem... - 53 - Mirosław Jeziorski "Mała dziewczynka z AK-a"

Jestem zdania, że ta powstańcza pieśń pozostaje w cieniu wielu innych. Pewnie wymienilibyśmy jednym tchem kilka tytułów. Smutne, że zaniedbuje się ich uczenia dzisiaj - kiedy można. Mnie "Marsza Mokotowa" czy "Hej chłopcy, bagnet na broń" uczono na lekcjach muzyki za tzw. komuny. Dziś niedoedukowana na tym polu młodzież nawet nie potrafi zanucić linii...

wtorek, sierpnia 04, 2015

Warszawskie dzieci poszły w bój... - 01 - Witek Modelski - "Warszawiak"

Chyba wielu z nas zna GO. To zdjęcie z 1944 r. jest moim zdaniem jednym z najbardziej rozpoznawalnych: chłopiec-powstaniec we francuskim adrianie. Dziecko niepodległości? Przyszedł na świat 11 listopada 1932 r. Czy cieszył się, kiedy dzień Jego urodzin ogłoszono Świętem Niepodległości? Miał pójść do szkoły 1 września 1939 r. Gdzieś tam czekała na...

poniedziałek, sierpnia 03, 2015

Przeczytania... (53) - Stephen Hawking, Leonard Mlodinow "Jeszcze krótsza historia czasu" (Wydawnictwo ZYSK I S-KA)

Są książki, które swoim tytułem wymuszają na nas: weź mnie do ręki!... poznajmy się!... przeczytaj mnie!... Jeśli jednym z autorów jest sam Stephen Hawking, to jakiej jeszcze trzeba rekomendacji? Wydawnictwo ZYSK I S-KA zadbało o to, że książka wybitnego uczonego, napisana wespół z Leonardem Mlodinowem pt. "Jeszcze krótsza historia...

niedziela, sierpnia 02, 2015

Smakowanie Bydgoszczy... (25) - ślady pamięci - 1 VIII 2015 r.

Bydgoszcz w czasie okupacji hitlerowskiej została wydarta Macierzy i włączona do III Rzeszy. Status naszego miasta był zupełnie inny, niż Warszawy i całego Generalnego Gubernatorstwa. Tu była RZESZA. Ale to temat na oddzielne pisanie. ...przed kościołem Garnizonowym. createOnlySummary("summary1074894079289501076...

sobota, sierpnia 01, 2015

Mój Broniewski IV - "63"

Po blisko roku powracam do poezji Władysława Broniewskiego? Czy nie należałoby stworzyć odrębnego blogu dla przywracania tej nietuzinkowej twórczości? A może taki jest? Nie szukałem. Wielu z nas pozostaje pod urokiem, siłą, mądrością strof Poety. Sierpień przyniesie jeszcze okazję, aby wrócić do Niego - tylko, że w trochę innej "formie". Jakiej? A,...

Strony