historia i ja: 1944

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą 1944. Pokaż wszystkie posty

piątek, stycznia 25, 2019

Myśli wygrzebane (95) Naczelny Wódz generał broni Kazimierz Sosnkowski

Dziś raczej nietypowe podejście do cyklu? To będzie jeden z najkrótszych wpisów na tym blogu. Może tak trzeba? Może zbyt ględzę i przynudzam?...

Dziś tylko j e d n a , zwięzła wypowiedź z 26 maja 1944 r. Tego dnia uhonorowano Złotym Krzyżem Virtuti Militari majora Stanisława Skalskiego, słynnego asa polskiego lotnictwa. To wtedy właśnie Naczelny Wódz, generał broni Kazimierz Sosnkowski (1885-1969) powiedział dość znamienne słowa: "W chwili dziejowej, gdy los Polski się rozstrzyga, niech miłość do niej stanowi o wszystkim co od nas samych zależy. Odrzućmy precz wybujałe ambicje osobiste, uczucia zawiści, odłóżmy na razie naturalny i zrozumiały skądinąd spór pokoleń, zamknijmy wszystkie skryte dojścia do twierdzy polskiego ducha. W życiu narodu ludzie, jak fale morskie przychodzą i odchodzą, a naród jak ocean jest wieczny"*.

Defilada w 2 Korpusie Polskim, na trybunie m. in. gen. K. Sosnkowski

poniedziałek, października 02, 2017

Przeczytania... (236) Janusz Rola-Szadkowski "Z błyskawicą na tygrysy. Dziennik powstańca" (Wydawnictwo Poznańskie).

"Wreszcie i Steb wyjaśnia nam sytuację i dodaje, że trzeba mieć zaufanie do KG [tj. Komendy Głównej Armii Krajowej - przyp. KN] i że to nie było daremne. Widzimy, że to będzie koniec. Bogu dzięki. Nawet niewola będzie lepsza niż to beznadziejne oczekiwanie na Bóg wie co - może śmierć? Bo jak się wezmą do nas z każdej strony - to po jednym dniu będzie koniec, a z nas przeżyje może co dziesiąty" - tego jeszcze nie było. Wracam do książki, która była bohaterem odcinka 226 tego cyklu, ba! pojawiły się w nim fragmenty dotyczące upadku powstania (patrz zapis 27 i 28): wspomnień Janusza Roli-Szadkowskiego pt. "Z błyskawicą na tygrysa...", Wydawnictwa Poznańskiego. Warto.

środa, sierpnia 02, 2017

Czas powstania - 1944 - spojrzenie drugie

Jednym z symboli powstańczej walki był szturm na gmach PAST-y (Polskiej Akcyjnej Spółki Telefonicznej). Przez osiemnaście dni (2-20 sierpnia 1944 r.) trwał bój o ten charakterystyczny i ważny z wielu powodów punkt oporu niemieckiego. Dramaturgię tamtych dni oddają zdjęcia, jakie wykonał wtedy Eugeniusz Lokajski "Brok" (1908-1944). One też zostały tu wykorzystane*. Autor ich zginął zaledwie pięć dni po upadku PAST-y, 25 sierpnia 1944 r. Jego grób znajduje się na warszawskich Powązkach (dawnych wojskowych).

Dziś właśnie, 2 sierpnia, przypada 73. rocznica, jak pierścień powstańczy zamknął się wokół gmachu przy ulicy Zielnej 39. Rzadko mamy okazję spojrzeć na powstanie oczami wroga, Niemców. Ci z nas, którzy interesują się tematyką powstańczą wiedzą, że zachował się pamiętnik/kalendarzowe notatki Kurta Hellera. Był jednym z obrońców PAST-y. Czy był wśród 115 żołnierzy, jacy dostali się wtedy do polskiej niewoli? Straty niemieckie wyniosły 36 zabitych, w tym pięciu (w czasie oblężenia) popełniło samobójstwo.

niedziela, sierpnia 09, 2015

Warszawskie dzieci poszły w bój... - 03 - Tadeusz Rajszczak - "Maszynka"

Na Facebooku umieściłem "okolicznościową kartkę" za demotywatorem z podpisem "Warszawskie dzieci pójdziemy w bój..." (skan poniżej). Dołączyłem taką prośbę/apel: "Niech mnie ktoś wzbogaci wiedzą: kim jest dziewczyna, która uśmiecha się z tego znanego zdjęcia? Jest co najmniej jeszcze jedna zachowana fotografią z Nią. Czy ktoś potrafi dopisać ciąg dalszy Jej losów? Będę wdzięczny."

piątek, sierpnia 07, 2015

Warszawskie dzieci poszły w bój... - 02 - Wojtek Zalewski - "Orzeł Biały"

To jedno z tych ponurych zdjęć powstania... Powstaniec ściąga z przedpola ciało chłopca. Niemiecki strzelec (snajper?) nie miał oporów oddać strzał do Niego. Zginął w dwudziestym pierwszym dniu powstania, 21 sierpnia 1944 r. Wojtek Zalewski, czyli "Biały Orzeł" lub "Wojtuś" od 1 sierpnia był żołnierzem-łącznikem grupy szturmowej, którą dowodził st. sierżant (później kapitan) "Grześ", czyli Lech Grzybowski [ I Obwód "Radwan" (Śródmieście) - zgrupowanie "Chrobry II" - II batalion "Lecha Grzybowskiego" - 5. kompania kompania - III pluton] . Miał zostać odznaczony Krzyżem Walecznych, za to, że wyprowadził oddział z niemieckiego okrążenia. Nie zdążono... Chłopiec poległ. Tego meldunku już nie doniósł!... Na ironię zakrawa fakt, że oddział walczył wtedy u zbiegu ulic Grzybowskiej i Ciepłej. Wojtek miał 11 lat.

Wojtek Zalewski-"Orzeł Biały" - 21 VIII 1944 r. - nie żyje!

środa, sierpnia 05, 2015

Spotkanie z Pegazem... - 53 - Mirosław Jeziorski "Mała dziewczynka z AK-a"

Jestem zdania, że ta powstańcza pieśń pozostaje w cieniu wielu innych. Pewnie wymienilibyśmy jednym tchem kilka tytułów. Smutne, że zaniedbuje się ich uczenia dzisiaj - kiedy można. Mnie "Marsza Mokotowa" czy "Hej chłopcy, bagnet na broń" uczono na lekcjach muzyki za tzw. komuny. Dziś niedoedukowana na tym polu młodzież nawet nie potrafi zanucić linii melodycznej! Że o wyartykułowaniu choć zwrotki lub refrenu nie wspomnę. To już nie jest smutne! To jest tragiczne! Bo za takie zaniedbanie przyjdzie kiedyś zapłacić. Tym bardziej cieszy to, czego byliśmy świadkami 1 sierpnia na ekranach TVP - chyba, że ktoś był osobiście na placu Marszałka Piłsudskiego w Warszawie.

wtorek, sierpnia 04, 2015

Warszawskie dzieci poszły w bój... - 01 - Witek Modelski - "Warszawiak"

Chyba wielu z nas zna GO. To zdjęcie z 1944 r. jest moim zdaniem jednym z najbardziej rozpoznawalnych: chłopiec-powstaniec we francuskim adrianie. Dziecko niepodległości? Przyszedł na świat 11 listopada 1932 r. Czy cieszył się, kiedy dzień Jego urodzin ogłoszono Świętem Niepodległości? Miał pójść do szkoły 1 września 1939 r. Gdzieś tam czekała na Niego i Jego rówieśników szkolna ławka. Nie dane mu było... O to już zadbali agresorze: Hitler & Stalin.

Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Za każdy kamień Twój, Stolico, damy krew!
Warszawskie dzieci, pójdziemy w bój,
Gdy padnie rozkaz Twój, poniesiem wrogom gniew!

Kapral Witek Modelski "Warszawiak" (11 XI 1932-20 IX 1944)

sobota, sierpnia 01, 2015

Mój Broniewski IV - "63"

Po blisko roku powracam do poezji Władysława Broniewskiego? Czy nie należałoby stworzyć odrębnego blogu dla przywracania tej nietuzinkowej twórczości? A może taki jest? Nie szukałem. Wielu z nas pozostaje pod urokiem, siłą, mądrością strof Poety. Sierpień przyniesie jeszcze okazję, aby wrócić do Niego - tylko, że w trochę innej "formie". Jakiej? A, to niech na razie będzie moją słodką tajemnicą.

1 sierpnia może tylko kojarzyć się z godziną "W"? Dla wielu z nas na pewno TAK. Wybuch powstania, 63 krwawych dni, śmierć tysięcy, męka, zagłada. Tak, warszawskie dzieci poszły w bój!... A na "tygrysy" miały visy? Nie zapominajmy o przerażającej statystyce: co 10 powstaniec miał jakąkolwiek broń. Dookoła nas coraz mniej uczestników, świadków tamtych dni. Z każdym rokiem kogoś ubywa. Na naszych oczach odchodzi "pokolenie kolumbów". Kiedy mój wnuk dorośnie - nikogo z Nich już nie spotka.

sobota, sierpnia 17, 2013

Grom...

"Konus" pochylił się. W tym momencie potężny świst przeciął powietrze. "Korab", "Kira" i "Szczepan" odruchowo odwrócili się. Pocisk uderzył w budynek za ich plecami. To znaczy budynkiem, to to coś było jeszcze tydzień temu. Kilka ścian, cudem zachowane piętro. I z tamtego okna jeszcze przed chwilą odzywał się erkaem "Zzawisły". Popatrzyli na siebie. "Konus" jeszcze bardziej przywarł do barykady.

- "Zzawisły"! "Zzawisły"! - "Kira" nie mogła się opanować. Schylając się wbiegał w tuman kurzu, który spowił to, co pozostało po kamienicy nr 64a.

- "Kira"! - ale okrzyk "Koraba" nie zatrzymał jej. Wskoczyła przez coś, co było framugą drzwi. Urwane schody prowadziły w niebo. Piętra już nie było.

Strony