historia i ja: Art

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Art. Pokaż wszystkie posty

niedziela, grudnia 25, 2016

Paleta (XXVI) Ewa Arte

Oto k o l e j n e artystyczne spotkanie, którego by nie było gdyby nie Internet, gdyby nie Facebook. Jak zwykle przypadek. Zatrzymanie się nad danym dziełem. Zapytanie o możliwości wykorzystania pracy w swoim tekście. W odcinku drugim "Le Roi Est Une Femme... / Król jest kobietą..." (tytuł zapożyczyłem od jednej z piosenek Lary Fabian) pojawiły się... oczy. Nim wkleiłem je pomiędzy moje literki napisałem do Autorki. Przyzwoitość nakazywała? Skoro była możliwość kontaktu, to dlaczego miałbym z tego nie skorzystać.

No i otrzymałem odpowiedź. Autorka (pozostanę przy Jej artystycznym pseudonimie) Ewa Arte odpisała. Zaraz nie zaczęły sypać się pliki z pracami. Nawet sądziłem, że nic z tego nie będzie. Stąd wkrótce mogłem czytać (ujawniam fragmenty naszej korespondencji): "Czy propozycja wzmianki o moich pracach jest aktualna? Chętnie przygotuję coś niecoś...". No i Artystka nadesłała TO, co tu teraz zamieszczam. Kilka dni później dotarła taka wiadomość: "Witam, wysłałam notkę o sobie i kilka obrazów w załącznikach".

czwartek, lipca 07, 2016

Paleta (XXIV) Józef Chełmoński

To, co dał na kartach swej powieści "Chłopi" Wł. Reymont, to zatrzymał na swych płótnach Józef Chełmoński (1849-1914). Tym, czym jest dla nas malarstwo Jana Matejki - apoteozą chwały oręża polskiego , tym dla historii wsi polskiej jest dorobek Józefa Chełmońskiego. Historycznie myślimy Matejką! Wioskowo myślimy Chełmońskim! Każdy zna takie arcydzieła jak "Babie lato", "Bociany", "Burza", "Orka", "Owczarek", "Jesień", ba! "Czwórka"! Reymont i Chełmoński uratowali dla nas XIX-wieczną wieś. Taką, z której większość z NAS wyszła. Jedni jeszcze we wspomnianym stuleciu - inni następnym. Tylko wyjątkowy karmazyn może pochwalić się "nienagannym" szlacheckim wywodem. A i to, jak wiemy, od czasu do czasu panowie brali sobie wiejską babę, aby... "odmłodzić rodową krew". I moi przodkowie rodzili się w chatach, żeby tylko wspomnieć Kujawów, Sikorów, Zielonków. A dziadek Józefa, Wincenty Łoskowski, był jednym z tych, którzy dla Napoleona zdobywali Saragossę! Było na kim budować patriotyczny obraz rodziny?...

wtorek, maja 03, 2016

Paleta (XXII) - Jan Matejko - duch 3 maja

"Do was należy powietrze i słońce, ja zaś zostanę ze starymi królami"* - oto życiowe motto Jana Matejki (1838-1893). Jest-że możliwe wyobrazić sobie uczenie historii od drugiej połowy XIX w. bez NIEGO? Pewnie, trzeba zachować ostrożność. Umiar i... znać historię, aby nie oddać się bezkrytycznie wizji malarskiej, która przecież jest t y l k o właśnie malarską wizją, a nie rzeczywistym zapisem konkretnego faktu historycznego. Że z czasem nijak się Jego twórczość nie miała do powstających prądów nad Sekwaną? Tam tryskał impresjonizm, a w Krakowie ON pozostał między swymi królami, wojami, chwałą i alegorią?

Jan Matejko (1838-1893)

wtorek, kwietnia 12, 2016

Paleta (XXI) - John William Waterhouse

"John William Waterhouse english artist" - najprostsza definicja. Taką informację, bez buszowania w innych treściach znajdziemy, kiedy tylko w wyszukiwarkę wrzucimy nazwisko artysty: "Przedstawiciel neoklasycyzmu i prerafaelita. Znany szczególnie z portretów kobiecych postaci mitycznych i literackich". No, to chcę wznieść się na wyżyny literatury przedmiotu i sięgam po dzieło E. H. Gombricha. Na szczęście Córka zostawiła je w swoim dawnym pokoju. Okazuje się, że próżno wertować przeszło sześćset stron! John William Waterhouse (1849-1917) dla autora tego pokaźnego dzieła ("O sztuce", Wyd. Rebis - Poznań 2009, w tłum. M. Dolińskiej, I. Kossowskiej, D. Stefańska-Szewczuk, A. Kuczyńska) po prostu nie istnieje. Pomyśleć, że ten wiedeńczyk z urodzenia,a mieszkaniec wielkiej Brytanii z wyboru nie uwzględnił absolwenta The Royal Academy of Arts? Nawet dla zwykłej przyzwoitości? Do "Historii sztuki w zarysie" profesora Karola Estreichera też nie mamy się po co trudzić.

wtorek, kwietnia 05, 2016

Przeczytania... (129) Izabela Górnicka-Zdziech "Franciszek Starowieyski. Bycza krew" (Wydawnictwo PRÓSZYŃSKI I S-KA)

"WIDZ OCZEKUJE OD TWÓRCY, ABY GO ZGORSZYŁ, OBRAZIŁ I ZASZOKOWAŁ" - to słowa Artysty niezwykłego! Nie pojmuję, że mistrz Franciszek Starowieyski (1930-2009) nie był jeszcze bohaterem mojego cyklu "Palety". Przecież od zawsze i Jego dzieła i Jego osobowość - zadziwiły mnie, fascynowały! Teraz maMY do poczytania i oglądania książkę pani Izabeli Górnickiej-Zdziech "Franciszek Starowieyski. Bycza krew", które starannie edytorsko przygotowało dla nas Wydawnictwo Prószyński i S-ka. Jest też dotytuł, który rozjaśnia nam z czym maMY do czytania: "PORTRET FRANCISZKA STAROWIEYSKIEGO według Teresy Starowieyskiej, rodziny i przyjaciół". To też swoisty kalendarz życia Niezwykłego Artysty! Rok po roku, niczym krok po kroku - idziemy z naszym bohaterem, towarzyszymy w Jego byciu sobą, powstawaniu kolejnych artystycznych wizji. co mnie przed laty ujęły w Franciszku Starowieyskim? Antydatowanie swoich dzieł! Ciekawe czy za pięćset lat ktoś (zakładamy, że zaginą inne o Mistrzu informacje?) ktoś padnie... ofiarą tej swoistej mistyfikacji i ogłosi, że najwybitniejszym malarzem polskiego renesansu był Franciszek Andrzej Bobola Starowieyski herbu Biberstein!

poniedziałek, marca 28, 2016

Paleta (XX) - Henryk Siemiradzki

Witaj mistrzu! Tyś dotąd gościł między nami
Tylko ducha potęgą, tylko natchnieniami,
I Warszawa Cię starej zazdrościła Romie
Twoje obrazy to karty olbrzymie,
Które kształtów językiem mówią nam o Rzymie
Lepiej niż dziejopisów grube woluminy.

Strofy w "Palecie"? Mieszają się formy artystycznej ekspresji? Ależ to jedno i drugie zaklęte jest w magicznym, potężnym słowie: KULTURA! Że nikt dziś nie czyta Wiktora Gomulickiego (1848-1919)? Po prostu smutne! A spójrzmy, jak... "energetycznie" pisał w wierszu (erotyku?): "Przyjdź":

czwartek, lutego 11, 2016

Paleta (XIX) Józef Brandt

Tak, przypominam post ze stycznia 2013 r.? Mam lenia? Nie, ale kto tam "przebija się" przez stare posty? Niewielu? Możliwe, że nikt. A dziś jest wyjątkowa okazji: 175. rocznica urodzin Józefa Brandta! Wtedy zatytułowałem ten post (tu po pewnej modyfikacji?) "Józef Brandt - mistrz zapomniany". I nadal tak uważam. Zróbcie rodzinną, koleżeńską, szkolną sondę! Wynik jest do przewidzenia. Podsuńcie którąś z reprodukcji i jak wypadnie?... Wolę nie być przy tym. Józef Brandt czeka na nowe odkrycie. Oczywiście chodzi o NAS, zwykłych odbiorców sztuki, a nie zawodowców, którzy się nią zajmują. Zapraszam do ponownego spotkania... Chyba warto. Tym bardziej w Roku Sienkiewiczowskim.

wtorek, lutego 02, 2016

...był Beksiński

Luty to bez wątpienia miesiąc Zdzisława Beksińskiego! 24 lutego 1929 r. urodzi się w Sanoku. 21 lutego 2005 r. został brutalnie zamordowany w Warszawie. Bez wątpienia ten wstrząsający mord stał się kanwą do powstania jednego z odcinków serialu (produkcji Polsatu): "Pensjonat pod Różą". Niestety chcę Was zabrać "na Beksińskiego", kiedy Jego dzieła opuszczają Bydgoszcz. Mea culpa! Nie ulega to wątpliwości. Sądziłem, że wystawa skończyła się 31 grudnia? Nie wiem skąd ten pomysł? A tu - niespodzianka: jeszcze tydzień temu...

środa, stycznia 27, 2016

Paleta (XVIII) Jan Chełmiński / Jan V. Chelminsky

Nikt nie uwierzy w podobny (drugi w ciągu miesiąca?) zbieg okoliczności. Nie zwykłem pisać tu banialuków. Trudno bym szukał nadmiernej popularności, bo podobny blog nie ma szans z kulinarnymi lub modowymi stronami. Pomyślałem, że czas do "Palety" zaprosić polskiego malarza. I jeszcze najlepiej takiego, który jakoś został w cieniu, ba! przeciętny odbiorca sztuki miałby chyba kłopot, aby określić tematykę jego płócien lub rozpoznać go w galerii bez przeczytania tabliczki na ramie obrazu. No to zerknąłem do mego blogowego archiwum i sięgnąłem po plik zatytułowany: Jan Chełmiński. I tu owo zaskoczenie: dzisiaj, 27 stycznia, przypada 165 rocznica urodzin Malarza. Stało się w Brzóstowie 27 stycznia 1851 r.

poniedziałek, stycznia 18, 2016

Paleta (XVII) Anton von Werner

Wiele można by napisać o służebnej roli sztuki wobec Władzy! Wiele narodów ma swoich "sztandarowych" malarzy, którzy swoim pędzlem nie tylko utrwaliło wielkie wydarzania historii, ale też ich wizje zdominowały sposób myślenia o nich. Jeden malarski kadr - i zostaje na lata wizja, bez której nie wyobrażamy sobie czasu minionego dokonanego! Czy inaczej było z malarzem, który jest dziś bohaterem "Palety"? Wątpię. Anton von Werner (1843-1915), bo on ci to jest, zmarł 101 lat temu, 4 stycznia 1915 r. Nie dożył upadku Cesarstwa przy którego narodzinach był. A na pewno, jak nikt, sugestywnie utrwalił to, co wydarzyło się 18 stycznia 1871 r. w Wersalu. I właśnie to wydarzenie stało się przyczynkiem, dla którego oddaję część XVII "Palety" we władanie tego niemieckiego Mistrza. Proszę się nie zdziwić, że wybrałem JEDNO płótno. Chyba jest to zrozumiałe. Jak żadna inna wizja malarska wpisuje się w tamten czas sprzed 145. laty - tym bardziej, że Anton von Werner był naocznym świadkiem dziania się 18 stycznia 1871 r. w Wersalu. A wyjątkowo sam obraz staje się... pretekstem do pisania o głównych bohaterach tego naprawdę niezwykłego płótna...

piątek, stycznia 08, 2016

Paleta (XVI) Lourens Alma Tadema

...i znowu mnie zaskoczyło. Pewnie, że w Internecie. Zupełne zaskoczenie? A - tak. Zwróciłem uwagę na urokliwy portret Ignacego Jana Paderewskiego. Sprawdziłem autora: Lourens Alma Tadema (1836-1912). Nazwisko! Tak, coś mi mówiło? Gdzieś je słyszałem... z czymś kojarzyłem, ale... No, właśnie - nie z malarstwem! Przecież Laurence Alma-Tadema (1865-1940). I znowu powrócił Paderewski! I już "byłem w domu". Ale, to nie jest post o politycznej działalności niezwykłej kobiety przełomu XIX i XX w. Może innym razem, przy innej okazji. "Paleta" jest poświęcona jej ojcu! Tym bardziej, że 8 stycznia przypada 180. rocznica jego urodzin.

Nie będę się rozpływał nad biografię Malarza, bo ją znam na tyle, na ile odnalazłem teraz w Internecie. Żadnego monumentalnego dzieła z historii malarstwa nie mam pod ręką. Pobieżna zerknięcie do Karola Estreichera na niewiele mi pomogło. Ale - ja "tą kreskę" znam! Mało tego: kilka reprodukcji płócien holenderskiego malarza po prostu wykorzystuję na swoich lekcjach! Są obecne. Może nie w oszałamiającym "nakładzie", ale są! Oto przykład!

czwartek, grudnia 24, 2015

Paleta (XV) Uczniowie klasy I a Gimnazjum nr 54 w Bydgoszczy

Tak, Święta, Boże Narodzenie!...

Kolejny rok za nami?

Ta "Paleta" będzie niezwykła. Żadne tam Chełmońskie, Matejki, Wyspiańskie czy Malczewskie! Dla Nich miejsce znajdzie się zawsze na tym (i innych) blogu (-ach). Oddaję je w ten Wyjątkowy Czas moim Uczniom klasy I a z Gimnazjum nr 54 w Bydgoszczy (patrz: Zespół Szkół nr Mistrzostwa Sportowego). Rok temu też pojawiło się tylko jedno dzieło! Dziś c a ł a galeria! Prezentuję tu te, które oczywiście ujęły mnie swoją oryginalnością. Nad gustami nie dyskutuje się. Jeśli ktoś jeszcze w styczniu odwiedzi szkołę przy ul. Berlinga 13 na pewno odnajdzie część tych uroczych prac w gablocie między salami 117, a 119.

poniedziałek, grudnia 14, 2015

Paleta (XIV) Edward Kucera Bonnet

Bohaterem tego postu miał być ktoś zupełnie inny. Nie, temat ten sam - INDIANIE! Pomyślałem, aby napisać cykl w cyklu i zatytułować go "...bo w każdym z nas jest Dziki Zachód". Oczywiście, że "w każdym" jest pewnym nadużyciem? Ja, który przestrzegam przed używaniem podobnych ogólników - sam je stosuję? Poniosło mnie. Wiem. No i ni stąd ni zowąd zjawił się... Edward Kucera Bonnet. A ściślej pisząc ten obraz:

piątek, listopada 27, 2015

Paleta (XIII) Zdeněk Burian

...dokładnie Zdeněk Michael František Burian (1905-1981). Tego roku minęła 110. rocznica Jego urodzin. Ale ten post nie ma być zadośćuczynieniem za nie pamiętanie, że przypadła 11 lutego. Po prostu naszło mnie, że przecież od lat (40?) Jego graficzne wizje są ze mną, a ja milczę? A przecież to ta twórczość odcisnęła swoje piętno (chyba dość okrutne słowo) na moim pojmowaniu historii. Precyzyjniej: prehistorii. I jest z Nim, jak z... Matejką (w 50 % krajan "po krwi") - myślę o epoce wizjami Jego "kreski"!

piątek, listopada 13, 2015

Paleta (XI) Jie Ma?

Science fiction, to zupełnie nie mój świat. Nie przyciągnęły mnie książki o tej tematyce. Nie znalazłem dobrego wzorca? Nie miał mnie kto ku niej pchnąć? Mój przyjaciel "Szymon" zaczytywał się w Lemie i tym podobnej literaturze, ba! sam to i owo kupowałem na różne okazje. I raptem - łup! Spadła na mnie ta grafika.

sobota, listopada 07, 2015

Paleta (X) Otto Dix

Na malarstwo Otto Dixa (1891-1969) natrafiłem kiedyś przy okazji szukania czegoś na temat Wielkiej Wojny. Mogłem się tylko domyśleć, że w III Rzeszy twórca, z którego płócien krzyczał pacyfizm, były protestem przeciwko okrucieństwie wojny - nie znalazły uznania w niedoszłym adepcie sztuki malarskiej Adolfie Hitlerze. Otto Dix, jako jeden z pierwszych malarzy został odsunięty od możliwości swobodnego tworzenia i nauczania. Jego wstrząsające płótna znalazły się na głośnej wystawie "Sztuki zdegenerowanej". Mało kto dziś pamięta, że Niemcy bardzo licznie odwiedzali ową wystawę. Nie, żeby przypodobać się Führerowi czy dr. J. Goebbelsowi. To właściwie była ostatnia okazja, aby obejrzeć część (z przeszło 260) dzieł tego "niespokojnego ducha".

czwartek, października 15, 2015

Paleta (IX) Agostino Arrivabene

Kolejne zaskakujące odkrycie? Tym razem współczesny włoski malarz Agostino Arrivabene. Do teraz nie wiedziałem, że ktoś taki istnieje, tworzy, ba! może zachwycić. Może się mylę, to proszę mnie poprawić, ale czuję w tych płótnach... ducha Zdzisława Beksińskiego. Ta sama koszmarność, ta sama magia, ta sama tajemniczość, ta sama potworność? Czy już oddziałuje na mnie zbliżanie się listopada? Do tego słucham Sonaty b-moll op. 35 jednej z najpiękniejszych, jakie stworzył geniusz Fryderyka Chopina (jakby nie było trwa XVII Konkurs Chopinowski i akurat słucham II Programu Polskiego Radia). Tak, tej w którą Mistrz wpisał "Marsz żałobny".

czwartek, października 01, 2015

Paleta (VIII) Renata Brzozowska

"Proszę pisać i zamieszczać zdjęcia" - taka była odpowiedź pani Renaty Brzozowskiej na mego maila czy mogę na swoim blogu, w "malarskim cyklu" zamieścić Jej prace. Zgoda jest jednoznaczna i bardzo się na nią cieszę. Tym bardziej, że warto wczuć się w atmosferę, jaką utrwaliła na swych płótnach!

Taniec! Ruch! Ekspresja! Melancholia! Piękno! Zaskoczyło mnie to odkrycie. Oddać żar argentyńskiego tanga czy demonicznego flamenco? Zdaje się, że to niemożliwe. A jednak - jest! Żałować tylko mogę, że pojemność mego blogu jest zbyt skromna dla twórczości pani Renaty.

sobota, września 19, 2015

Paleta (VII) - Paul Meyerheim

Panthera leo - lew. Chyba jedno z tych dostojny zwierząt, które przez stulecia fascynowało ludzi. Jego kamienne sylwetki strzegły i strzegą pałaców i dworów. Nowobogaccy w latach 80-tych XX w. stawiali przed swymi niemniej koszmarnymi willami równie potworne wyobrażenia tego afrykańskiego kota. Ciekaw jestem kto wpadł na to, aby nazywać go "królem zwierząt"? XVIII-wieczny polski pijar, pisarz Remigiusz Ładowski (1738-1798): "Szlachetnością, siłą i dzielnością przechodzi wszystkie zwierzęta, postawę ma wspaniałą, chód poważny i głos straszliwy. Jeżeli jest okrutny, to czyni z potrzeby, albo z zemsty, najbardziej go do srogości pobudza głów i pragnienie (...). [...] będąc królem zwierząt jest dość spokojnym, kontent, że się go zwierzęta boją (...). Niech biorą wzór monarchowie pomiarkowania swojej władzy z nierozumnej i okrutnej bestyi, gdyż serce wspaniałe jest żywem obrazem Bóstwa na ziemi".

Strony