historia i ja: Stanisław August Poniatowski

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Stanisław August Poniatowski. Pokaż wszystkie posty

środa, maja 02, 2018

Spotkanie z Pegazem (121) Franciszek Karpiński "Na dzień trzeci maja..."

"Najwybitniejszym preromantykiem polskim XVIII wieku jest «poeta serca», «śpiewak Justyny» (jak go nazwali już współcześni), autor pieśni ? Kiedy ranne wstają zorze i Wszystkie nasze, Franciszek Karpiński, urodzony 4 października r. 1741 w Hołoskowie na Pokuciu, zmarły d. 16 września r. 1825 w Chorowszczyźnie na Litwie. Popularność miał ogromną, i to nietylko wśród inteligencji, jak Krasicki, ale wśród prostoty: pierwszy to poeta polski, którego pieśni «zbłądziły pod strzechy»" - pisał przed wielu, wielu latu profesor Ignacy Chrzanowski*.

wtorek, maja 02, 2017

Witaj majowa Jutrzenko?...

"Uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą, egzystencję polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć, mimo przeszkód, które w nas namiętności sprawować mogą dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia Ojczyzny naszej i jej granic z największą stałością ducha, niniejszą konstytucję uchwalamy i i; tę całkowicie za świętą, za niewzruszoną deklarujemy" - to fragment preambuły Konstytucji 3 maja.

wtorek, maja 03, 2016

Paleta (XXII) - Jan Matejko - duch 3 maja

"Do was należy powietrze i słońce, ja zaś zostanę ze starymi królami"* - oto życiowe motto Jana Matejki (1838-1893). Jest-że możliwe wyobrazić sobie uczenie historii od drugiej połowy XIX w. bez NIEGO? Pewnie, trzeba zachować ostrożność. Umiar i... znać historię, aby nie oddać się bezkrytycznie wizji malarskiej, która przecież jest t y l k o właśnie malarską wizją, a nie rzeczywistym zapisem konkretnego faktu historycznego. Że z czasem nijak się Jego twórczość nie miała do powstających prądów nad Sekwaną? Tam tryskał impresjonizm, a w Krakowie ON pozostał między swymi królami, wojami, chwałą i alegorią?

Jan Matejko (1838-1893)

poniedziałek, lutego 29, 2016

Wybuch konfederacji barskiej - 29 lutego 1768 r.

Są takie chwile w historii Narodu, kiedy plugawienie, poniżanie doprowadza do wybuchu. Pękają nadzieje na porozumienie i następuje wybuch! Tym groźniej roznoszą się jego skutki o ile ostrze wymierzone jest przeciwko... własnym! Szczycimy się, że nie byliśmy Narodem królobójców? Nie do końca prawda. Z rąk Polaków ginęli polscy władcy! Wypowiedzenie nieposłuszeństwa też nie było novum nad Wisłą, Wartą, Wilią czy Prutem! To, co się stało 29 lutego 1768 r. było jednak jedynym w swoim rodzaju aktem desperacji i determinacji! Ci, którzy odważyli się krzyknąć słuszne, narodowe "VETO!" nie mogli przewidzieć, że wydarzenie to zamknie... I rozbiór Rzeczypospolitej Obojga Narodów! 29 lutego, 248. lat temu zawiązała się konfederacji barska!

Józef Chełmoński "Kazimierz Pułaski pod Częstochową"

środa, lutego 17, 2016

Herbowe opowieści... - odc. 12 - Ciołek

"Jest Ciołek czerwony w białym polu, z rogami, w prawą tarczy głową i całym sobą obrócony. Nad hełmem i koroną połowa tegoż Ciołka w prawa tarczy z korony wyskakującego" - tak opisuje Kasper Niesiecki (1682-1744) w "Herbarzu polskim" i dalej snuje fantazję na temat etymologii: "Za czasów Probusa cesarza Sarmatom zabrano wielkie i mnogie stada bydła i do Francyi zapędzono. Zebrali się Sarmatowie i niespodziewaną wycieczką odzyskali swoją szkodę bez najmniejszego krwi rozlania [...] Za tę odwagę [...] pierwszym z tego wojska rotmistrzom Ciołka na herb nadano"*. Tyle fantazja.

poniedziałek, maja 06, 2013

P e p i - odsłona I - rok 1792

Pepi w 1778 r.

Ciołek herb Poniatowskich

7 maja 1763 r. w Wiedniu przyszło na świat dziecię płci męskiej, któremu przyszło odegrać niepoślednią rolę w historii. Na imię mu dano: Józef! Znamy go też pod sympatycznym zdrobnieniem: "Pepi". Był synem Andrzeja i Teresy z Kinskich małżonków Poniatowskich. Magnacka paralela po mieczu bardzo świeżej daty! Herb Ciołek stać miał się ofiarą niewybrednych kpin, kiedy w 1764 r. stryj chłopczyka został, z namaszczenia carycy Katarzyny II, ostatnim elekcyjnym królem Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Swoje wywyższenie ród Poniatowskich zawdzięczał talentom dowódczym i politycznym dziadka, Stanisława Poniatowskiego.

Strony