historia i ja: gen. W. Jaruzelski

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą gen. W. Jaruzelski. Pokaż wszystkie posty

czwartek, czerwca 27, 2024

Historia przyszła do mnie sama - otwarcie 17 - duch bydgoskiego Marca '81

Dopiero po raz 17-ty otwieram odcinek tego cyklu?

Proszę wybaczyć moją ekscytację, może nawet nie godną 61-latka, ale naprawdę jestem pod ogromnym wrażeniem tego, co mnie spotkało podczas... transmisji meczu Polska:Turcja (2:1), jaki rozegrała rodzima reprezentacji zanim rozbrzmiał pierwszy gwizdek Mistrzostw Europy. Oglądałem go u znajomych, gdzie głową rodziny jest mój przyjaciel lat szkolnych i bohater nawet jednego z postów, "Szymon". Cudzysłów ma znaczenie, bo to nie imię nadane przez rodziców, a ksywa utworzona od nazwiska. Dlaczego te szczegóły są istotne? Już zmierzam ku brzegowi.

wtorek, marca 19, 2024

...na 43-cią rocznicę bydgoskiego marca - 19 III 1981 r.

Dla wielu osób, to po prostu... śmieci! Dla wielu osób, to po prostu szpargały po dziadku, ojcu, nic nie warte pożółkłe badziewie! Niestety podobne myślenie prowadzi do wyrzucania na śmieci, użycia jako podpałki tego wszystkiego, co skupiało uwagę poprzedniego pokolenia czy pokoleń w burzliwych latach 1980-1981. Tak być nie powinno. Ale często (bardzo) t a k jest. Niech moi rówieśnicy (rocznik 1963) sami odpowiedzą sobie na pytanie: a co ja zachowałem z tego okresu, kiedy miałem -naście lat i od wolności szumiało mi w głowie? O ile mamy poczucie wartości minionego czasu, zapleśniałej prawdy, nie chcianych bohaterów, to gromadzimy, ba! ukrywamy przed żoną czy nadgorliwym potomstwem, aby jednak nie nastąpił finał w kuble na śmieci. Że się z nas śmieją, że dziadek i ojciec zbiera śmieci? Trudno. Kiedy ci, którzy tak mówią i zachowują się za kilka lat otrzeźwieją, do rozumu jakiegoś dojdą, to będzie już za późno. Wielki Norwid pisał, cytuję z pamięci: "Syn minie pismo, lecz ty spomnisz wnuku".

poniedziałek, grudnia 13, 2021

Jacek Kuroń - po raz trzeci - myśl polityczna

"Powtórzmy więc jeszcze raz: nie tylko programy otwarcie totalitarne, ale każdy program społeczny, który z zasady zwraca się przeciw pewnym wartościom ludzkim w imię innych wartości ludzkich, prowadzi - konsekwentnie realizowany - do głębokich deformacji życia społecznego, co współcześnie zawsze grozi totalitaryzmem" - ja tego zdania nie szukałem. Samo mnie znalazło, kiedy otworzyłem ten tom na stronie 118. I poruszyło mną. Bo znowu byłem w domu! Znowu okazało się, jak bardzo nieprzemijające są myśli wybitnych Polaków. Ktoś ma wątpliwości, aby zaliczyć do tego grona Jacka Kuronia (1934-2004)? Pan z nienawistnym spojrzeniem czy tamta pani, która z chęcią sprawdzałaby ile Polaka w innym Polaku. Nie chcę mi się wierzyć, że to minęło już siedemnaście lat, jak nas zostawił. Muszę przyjąć ze smutną świadomością, że wielu nastolatków nie wie kim był. Żart? Nie. Ponura rzeczywistość. W epoce, kiedy chce się pisać historię na nowo (choćby bez Lecha Wałęsy) wypieranie dorobku Jacka Kuronia może być kolejnym cynicznym niedowidzeniem jedynie prawych i jedynie sprawiedliwych. Nie róbcie tego.

wtorek, listopada 23, 2021

Przeczytania (422) Igor Rakowski-Kłos "Dzień przed" (Wydawnictwo Znak Literanova)

13 grudnia 1981 r. tkwi w pamięci mojego pokolenia (rocznik '63) i wielu innych, świadomych wtedy tego, co działo się w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. A dzień przed? - powtórzę za zachętą na ostatniej karcie okładki. A dzień przed? - też będę miał historię do opowiedzenia, historię jednego zdjęcia, które wykonałem w sobotę 12 XII 1981 r. Nie, tej opowieści nie znajdziemy w książce Igora Rakowskiego-Kłos (rocznik '86). Po prostu Autor nie wie o moim istnieniu i historyczności kadru, jaki wykonałem w Bydgoszczy 40-ści lat temu.

środa, marca 17, 2021

...na 40-tą rocznicę bydgoskiego marca - 19 III 1981 r.

Nie chce mi się wierzyć, że to już CZTERDZIEŚCI LAT! Bydgoszcz była na ustach świata. W sumie żadne powód do dumy. Oto ktoś wpadł na pokrętny czy szatański pomysł, aby tu nad Brdą sprawdzić na ile można naciągnąć cięciwę cierpliwości społecznej. Trwało niby 90-siąt spokojnych dni, o które prosił generał-premier Wojciech Jaruzelski. A tu - taka niespodzianka? Samowola lokalnego kacyka? Próba sił przed wprowadzeniem stanu wojennego? Bydgoszcz nie dała się! Polska naprawdę stanęła na krawędzi. Skutkiem tego, co się stało 19 marca w gmachu ówczesnej Wojewódzkiej Rady Narodowej, miał byś strajk generalny! W ostatniej chwili wszystkie głowy ochłonęły. Jeszcze potrafiono rozmawiać, jak Polak z Polakiem. W grudniu tegoż 1981 r. przemówią karabiny...

środa, grudnia 16, 2020

Krwawy Grudzień...

To będzie pierwszy tego rodzaju odtwórczy zapis. Artykuł pt. "Krwawy grudzień '70" ukazał się równe dziesięć lat temu w miesięczniku "Wiadomości, Głosy, Rozmowy o Szkole" (nr 10/2010, s. 8-13), jaki wydawało Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli, których byłem współpracownikiem, jako doradca metodyzmy w latach 2006-2013. Dla potrzeb blogu dokonałem tu pewnych skrótów i zmian. Na pewno nie wpłynie to na jakość tekstu.

* * *

15 XII 1970 r. Biuro Polityczne KC PZPR, m. in. Wł. Gomułka, premier J. Cyrankiewicz, marszałek M. Spychalski, generał W. Jaruzelski pod wpływem napływających z Wybrzeża meldunków podjęło decyzję brzemienną w skutkach: "Wydać rozkaz do MO i wojska pozwalający na użycie broni w przypadkach podpalenia lub niszczenia obiektów, atakowania MO, niebezpieczeństwa dla życia ludzkiego". Nikt z towarzyszy nie zaprotestował! Kilka miesięcy później towarzysz Wiesław uświadamiał niezorientowanych (czytaj: obarczających I sekretarza KC PZPR odpowiedzialnością): "Nie odpowiada prawdzie, jakoby decyzja o użyciu broni został podjęta jednoosobowo, przeze mnie. Decyzja ta została podjęta kolektywnie [...]". Nic nie zmienia faktu, że tam był i tam decydował. Krew miała płynąć m. in. ulicami Gdańska i Gdyni!

sobota, grudnia 12, 2020

Jacek Kuroń - po raz drugi - 13 XII 1981 r.

"Usłyszałem zgrzyt klucza w zamku. Przyszli. Jechaliśmy później suką przez nocne miasto. Na ulicach stały czołgi i wozy pancerne. Nawet mnie nie skuli. Mój wierny stróż, major Leśniak, zapytał: - No i co, panie Kuroń, warto było?" - bardzo oszczędnie sięgam po "Taki upór"*. Podtytuł dopowiada: "Ze spuścizny Autora wybrała Maria Krawczyk". Sięgam po tę antologię (bo dla mnie to jest antologia), bo mi łatwiej, bo leniwiej? Pani M. Krawczyk zrobiła dla mnie ten zbiór. Nie muszę sięgać po poszczególne tomy. XXXIX rocznica 13 grudnia 1981 r. Nie chce się wierzyć, że to tyle czasu upłynęło, a wielu bohaterów tamtego czasu (z obu obozów) już między nami nie ma. W tym roku minęło szesnaście lat, jak odszedł Jacek KUROŃ.

czwartek, czerwca 04, 2020

Jacka Kuronia i nie tylko słów kilka wokół wyborów 4 VI 1989 r.

Są tacy, którzy nie zauważają 4 VI 1989 r. Wolno im.

Są tacy, którzy lżą architektów 4 VI 1989 r. Wolno im.

Są tacy, dla których porozumienia Okrągłego Stołu, to nowe wcielenie Targowicy. I tu... mój margines zrozumienia wyczerpuje się. Bo skoro od czci i wiary odsądza się środowisko Lecha Wałęsy, to do jakiego kotła wrzucić aktywne uczestnictwo w nim obu braci Kaczyńskich: tak Lecha, jak i Jarosława? Czy mam prosto rozumując dorzucić i tych panów do grona... zdrajców?

sobota, kwietnia 06, 2019

Smakowanie Bydgoszczy (78) - bydgoski marzec '81

"MARZEC, W KTÓRYM ŚWIAT WSTRZYMAŁ ODDECH..." - tak oficjalnie nazywa się plenerowa wystawa, jaką bydgoski oddział IPN przygotował na rocznicę 19 III 1981 r. Wspaniały pomysł na obchodzenie BYDGOSKIEGO ROKU WOLNOŚCI.* Na dwudziestu tablicach przypomniano czym był bydgoski marzec '81. Dla młodszego pokolenia, to tylko kolejny epizod do nauczenia się go na lekcjach historii. Piszący ten blog widział to i owo, ba! utrwalił na kliszy fotograficznej to i owo.

sobota, grudnia 15, 2018

13 XII 1981 r. - wierszykiem pisany

...zrobił się nam kolejny tematyczny tryptyk?

Zawdzięczam go tym razem aktywności dwóch Czytelników komentujących mój post z 13 grudnia. Panowie Artur (zali chodzi o mego eks-ucznia, który od lat mieszka na dalekiej Islandii?) i Jeremiego. Moje pisanie pobudziło obu do przypomnienia sobie ulotnej twórczości stanu wojennego. Tak, chwila sprawiała, że odżywał duch z lat... okupacji hitlerowskiej. Było trochę analogii między tym, co działo się w latach 1939-45 a 1981-83: choćby patrole wojskowe na ulicach, rewizje, niepewność, strach. Zaraz jakiś post-sowietysta wykrzyknie: "Nikt nikogo nie wieszał, nie rozstrzeliwał!". I zacznie pluć jadem na mnie. A niech pluje. Na mnie, w macierzystej szkole średniej, jeszcze przed grudniem '81 mówiono, że jestem: czarna reakcja i chodząca prowokacja. A polonistka pani profesor Wanda Pinkowska powtarzała: "Przepisz pracę, ale ty się pod nią już nie podpisuj".

czwartek, grudnia 13, 2018

13 XII 1981 r. - P A M I Ę T A J M Y !...

Ponoć 80 % młodzieży nie wie, co wydarzyło się 13 grudnia 1981 r. kolejny cios. Rozglądamy się i szukamy winnych. Pewnie chwilami dochodzimy do wniosku, że to trzeba uderzyć się we własne, cherlawe piersi. Ktoś z oburzeniem wtrąci: "Ile można?". A mnie ostatnio zapytał Uczeń: "Czy TO może się powtórzyć?". Tak, zaskoczył mnie.
P A M I Ę T A J M Y !...

środa, grudnia 13, 2017

Spotkanie z Pegazem (112) - Maciej Zembaty "Hymn internowanych ekstremistów"

I znowu nastał nam 13 grudnia!...

I znowu nastał czas wspominania. XXXVI lat od tamtej niedzieli. Bo nigdy wiele przypominania. Bo tylko nam, którzy pamiętają rok 1981 wydaje się, że grzechem jest nie pamiętać. Dla pokolenia przełomu XX i XXI, to niemal coraz mniej znaczący fakt. To takie bez-fakcie. Przesadzam? Nie, ja to po prostu przerabiam każdego roku. I za każdym razem widzę, że jest coraz gorzej. Pan mi nie wierzy, i pan, i pani? - proszę przeprowadzić bardzo prosty i zacząć od pytania: "kim był Maciej Zembaty?". I, co? Cisza? Pokażcie zdjęcie Jacka Kuronia i dopytajcie "kto to?".

środa, stycznia 04, 2017

Przeczytania... (181) Dorota Karaś "Cybulski. Podwójne salto" (Wydawnictwo Znak)

"W Katowicach nie widzieli takich tłumów od czasu pogrzebu Wojciecha Korfantego w sierpniu 1939 roku. [...] Na katowickim cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza ludzie ledwo się mieszczą między grobami. Żeby mieć lepszy widok, wchodzą na drzewa. [...] Jeden z operatorów kamery kieruje sprzęt na pobliskie drzewo i filmuje wolno, od dołu: widać ludzi uczepionych gałęzi prawie po sam szczyt" - tak Dorota Karaś w książce "Cybulski. Podwójne salto" opisuje dzień 12 stycznia 1967 r. Dzień pogrzebu Zbyszka Cybulskiego. "Pogrzeb największej gwiazdy polskiego filmu jest dla władzy problemem. Zwłaszcza że rodzina zaczyna domagać się katolickiego pochówku. [...] Sprawą początkowo ma się zająć Edward Gierek, wówczas wszechwładny pierwszy sekretarz KW PZPR w Katowicach" - uświadamia nam Autorka. Wielkie brawa dla Wydawnictwa Znak, że umożliwił nam poznanie tych blisko czterystu stron żywota Aktora Niezwykłego. Przyłożono się edytorsko, żebyśmy mogli obcować w sposób artystycznie godny z biografią, ludźmi, którzy znali GO. Napisałem wyżej "Zbyszek"? Pozwoliłem sobie? Uważam, że takim GO zapamiętało całe pokolenie. Pewnie, że dla kogoś urodzonego w 1963 roku, jak ja właśnie, poznawanie twórczości Cybulskiego, to już historia. Wielokrotnie będąc we Wrocławiu przechadzałem się po peronie 3, na którym zginął. Nie wiem, kiedy po raz pierwszy usłyszałem zdanie "tu zginął Cybulski". Ale pierwsza moja wizyta nad Odrą odbyła się na Boże Narodzenie 1967 r. Tego 1967, kiedy Zbyszek Cybulski zginął. Przypadek? W 1967 r. miałem 4 lata, a więc byłem tylko rok młodszy niż dziś mój wnuk, Jerzyk.

wtorek, grudnia 13, 2016

Spotkanie z Pegazem... - 86 - Maciej Zembaty "Do generała [Naród dziękuje ci, Generale]"

13 grudnia 1981 r. Nie, nie potrafimy (chociażby tacy, jak ja z rocznika '63) zapomnieć. Trudno wyprzeć się swego dorastania. 35. lat temu mieliśmy po 18. lat. Wkraczaliśmy w dorosłość. Moje osobiste urodziny przypadły w dniu... żałoby narodowej po zgonie księdza prymasa Stefana Wyszyńskiego. Sporo jest o stanie wojennym na tym blogu. Inaczej być nie może. Nie ma prawa być. Dziś sięgam po wiersz kogoś dla mnie wyjątkowego: Maciej Zembatego (1944-2011).

Maciej Zembaty - maj 2009 - foto Henryk Kotowski

piątek, lipca 22, 2016

Lektury sprzed lat - odcinek 2 - Michał Iwaszkiewicz "Refleksje o tożsamości" (KAW 1984)

Ja tej książeczki nie szukałem. Ona sama mnie znalazła. Nie duże to to. Kiedyś powiedziałoby się "rozmiar kieszonkowy". Nakład słuszny, bo 10 000 + 350 egzemplarzy. Krajowa Agencja Wydawnicza wydała (Poznań 1984) "Refleksje o tożsamości" Michała Iwaszkiewicza. Nazwisko przed czytaniem (raptem 92 stroniczki) nic mi nie mówiło. Samo "Iwaszkiewicz", a owszem. Jarosław! Jerzy! Ale Michał? Miałem braki. Zerknąłem w topiel internetową i z wrażenia przeglądałem czym obecnie zajmuje się, kim jest Autor AD 2016 r. Daleko odbiegł od swoich poglądów sprzed trzydziestu dwóch laty? Tyle minęło od druku, ale mądrości w niej zawarte sięgają ważnego 1980 r.. Zaiste Autor nie spieszył się z obalaniem ustroju. Poszedłbym krok dalej: należał do tych, którzy "dobry słowem" próbowali reanimować dychawiczną PZPR! Język, jakim operował spycha nas w mrok nowomowy tamtych czasów. Tym bardziej jest to cenne spotkanie. Szczególnie dla młodszych odbiorców. O ile pozycja ta znajdzie się w ich rękach.

czwartek, marca 17, 2016

Bydgoski marzec '81 - XXXV lat temu - zanim doszło do mordobicia...

"W związku z planowanymi przedsięwzięciami [...] uprzejmie proszę o możliwość zakwaterowania i wyżywienia w jednostkach wojskowych na terenie Bydgoszczy 1300 funkcjonariuszy MO"* - osobliwy sposób przestrzegania apelu premiera-generała Wojciecha Jaruzelskiego o "90 spokojnych dni". Jeśli jeszcze ktoś kurczowo trzyma się propagandowych bredni rodem z PRL o wywrotowej działalności NSZZ "Solidarności", to jak zachowa się wobec przytoczonego tu faktu? Takie pismo wpłynęło do odpowiednich władzy w Bydgoszczy 18 III. Pod taką prośbą podpisał się generał Wacław Szklarski. W następnym roku zostanie wyróżniony wpisem do "Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich". Swoją drogą warto przytoczyć jeden z argumentów "za": "...szczególne zasługi dla socjalistycznej Ojczyzny w okresie stanu wojennego". I już wiemy czym były sybirak, absolwent jednej klasy szkoły powszechnej zasłużył na belki, lampasy...

wtorek, lutego 23, 2016

Przeczytania... (118) Lech Kowalski "Cze.Kiszczak. Biografia gen. broni Czesława Kiszczaka" (Wydawnictwo ZYSK I S-KA)

"Wyłonienie wśród kadr, pracowników cywilnych i rodzin osób sklerykalizowanych i objęcie ich kontrolą operacyjną przy pomocy «TW» [...]. Zapewnienie dopływu informacji o nastrojach i podejmowanych próbach oddziaływania elementu sklerykalizowanego na środowisko wojskowe [...]. Zbieranie informacji o sytuacji w otoczeniu i podejmowanych zamierzeniach przez kler i grupy antysocjalistyczne" - cóż za język, cóż za styl, jaki poziom inteligencji. Oto reakcja towarzysza-generała Czesława Kiszczaka na to, co mogła przynieść wizyta papieża Jana Pawła II w 1979 r. w Polsce w szeregach Ludowego Wojska Polskiego? Duch "sklerykalizowania" hulał pomiędzy tych wiernych, którzy składali przysięgę m. in. na wierność sojuszniczej Armii Czerwonej? Szybko zapominamy, jak bardzo bano się "klerykalizacji" własnych szeregów! jak łamano niepokornych! jak potajemnie mundurowi chrzcili swoje dzieci, ba! potajemnie brali kościelne śluby! Jeśli ktoś, kto pamięta PRL, próbuje dziś gloryfikować tzw. komunę, to albo ma wyjątkowo ścisłe klapy na oczach, cierpi na historyczną amnezję lub po prostu był trybikiem tamtego systemu, żeby nie nazwać go jego sługusem i beneficjentem! Pewnie, że gro z nas nie było "u boku" decydentów tamtych mroków władzy! Pewnie, że poza sprzeciwem (bierną lub czynną opozycją) świat różnych Kiszczaków, to dla nas taka sama abstrakcja, jak żywot Torquemady czy Ryszarda Lwie Serce. Tym bardziej warto jest usiąść na dłużej nad książką Lecha Kowalskiego "Cze.Kiszczak. Biografia gen. broni Czesława Kiszczaka", którą zawdzięczamy Wydawnictwu ZYSK I S-KA.

piątek, grudnia 12, 2014

Przeczytania... (22) Karol Modzelewski "Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca" (Wydawnictwo ISKRY)

Robi wrażenie, kiedy książka historyczna wygrywa "NIKE" Nagrodę Literacką 2014 r. Tym bardziej, że jej autorem jest postać wyjątkowa: profesor Karol MODZELEWSKI. Współtwórca tamtego czasu, symbol walki z systemem komunistycznym, ba! nieomal ikona tego nierównego starcia. Losy takich ludzi uświadamiają, że walka Dawida z Goliatem na prawdę może być wygrana! Książka "Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca" wprowadza nas "od kuchni", jak tworzyła się opozycja. Nie tylko. Jak tworzył się... człowiek opozycji. Tym bardziej, że Karol Modzelewski, alias Kirył Aleksandrowicz Budniewicz, powinien był wyrosnąć na "nastajaszciego gieroja", prawdziwego "homo sovieticus". Duży ukłon w kierunku Wydawnictwa ISKRY, które dało nam możliwość wniknięcia w ten pogmatwany życiorys i losy wielu Polaków.

Strony