historia i ja: A. Wajda

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą A. Wajda. Pokaż wszystkie posty

czwartek, listopada 30, 2023

...na 215-tą rocznicę zdobycia wąwozu Somosierra - 30 XI 1808 r.

Pod prąd wąwozem w twarz ognistym wiatrom
Po końskie brzuchy w nurt płynącej lawy
Przez szwoleżerów łatwopalny szwadron
Gardła armatnie kolanami dławić
W mokry mrok topi głowy szwoleżerów
Deszcz gliny, ziemi i rozbitej skały
Ci, co polegną - pójdą w bohatery
Ci, co przeżyją - pójdą w generały

To Jacek Kaczmarski i jego "Somosierra". Dziś 30 listopada. Kilka rocznic chciałoby, aby o nich pisać, ale tak się nie da na tym blogu. Tym razem kolejny powrót do 30 listopada 1808 r. Właściwie, to powinienem mieć... mieszane uczucia. Bo przecież wyborowy oddział Szwoleżerów Gwardii nie po to został utworzony, aby nieść zniewolenie innym. A każdy prędzej czy później musi sobie zadać pytanie: co Polacy robili w Hiszpanii? Amatorów prozy S. Żeromskiego czy W. Gąsiorowskiego prawie wśród nas już nie ma. To i wątpliwości nie budzą się w duszach. Niewielu sięga po rodzimych klasyków historiografii tej miary, co Sz. Askenazy, M. Kukiel czy A. Zahorski. A przecież, to nazwiska z najwyższych półek.

January Suchodolski "Szarża pod Somosierrą" - domena publiczna

czwartek, kwietnia 15, 2021

Myśli wygrzebane (119) - Zygmunt Malanowicz

4 kwietnia zmarł Zygmunt Malanowicz (1938-2021). Aktor. Zaistniał rolą w głośnym filmie Romana Polańskiego "Nóż w wodzie". Kino Polski Ludowej nie rozpieszczało przepychem propozycji? Choć wspominam role w "Hubalu" czy "Polonii Restituta". Dostrzeżony również przez Andrzeja Wajdę. Na portalu Styl.pl znalazłem wywiad z Aktorem, jakie przeprowadziła pani Maja Jaszewska. Stąd garść wypowiedzi, które postanowiłem tu zamieścić.

Zygmunt Malanowicz (1938-2021)

piątek, marca 30, 2018

Spotkanie z Pegazem (118) Cyprian Kamil Norwid "Po to właśnie"

Znamy te strofy. Dzięki Jerzemu Andrzejewskiemu i dzięki Andrzejowi Wajdzie. To "Po to właśnie" z magicznej sceny w "Popiele i diamencie". Maciek Chełmicki (Zb. Cybulski) czyta w zrujnowanym kościele Krysi (E. Krzyżewska). Tak, nadrabiam stracony czas i kolejne "Spotkanie..." oddaję Norwidowi.

Chciałem ambitnie raz w miesiącu dawać coś z Cypriana Kamila. Ale nie wyszło. Luty przeszedł bez najdrobniejszej strofki. Mea culpa!... Tym bardziej sięgam po gwieździsty dyjament. I to w czas wyjątkowy: Wielki Piątek.

środa, stycznia 04, 2017

Przeczytania... (181) Dorota Karaś "Cybulski. Podwójne salto" (Wydawnictwo Znak)

"W Katowicach nie widzieli takich tłumów od czasu pogrzebu Wojciecha Korfantego w sierpniu 1939 roku. [...] Na katowickim cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza ludzie ledwo się mieszczą między grobami. Żeby mieć lepszy widok, wchodzą na drzewa. [...] Jeden z operatorów kamery kieruje sprzęt na pobliskie drzewo i filmuje wolno, od dołu: widać ludzi uczepionych gałęzi prawie po sam szczyt" - tak Dorota Karaś w książce "Cybulski. Podwójne salto" opisuje dzień 12 stycznia 1967 r. Dzień pogrzebu Zbyszka Cybulskiego. "Pogrzeb największej gwiazdy polskiego filmu jest dla władzy problemem. Zwłaszcza że rodzina zaczyna domagać się katolickiego pochówku. [...] Sprawą początkowo ma się zająć Edward Gierek, wówczas wszechwładny pierwszy sekretarz KW PZPR w Katowicach" - uświadamia nam Autorka. Wielkie brawa dla Wydawnictwa Znak, że umożliwił nam poznanie tych blisko czterystu stron żywota Aktora Niezwykłego. Przyłożono się edytorsko, żebyśmy mogli obcować w sposób artystycznie godny z biografią, ludźmi, którzy znali GO. Napisałem wyżej "Zbyszek"? Pozwoliłem sobie? Uważam, że takim GO zapamiętało całe pokolenie. Pewnie, że dla kogoś urodzonego w 1963 roku, jak ja właśnie, poznawanie twórczości Cybulskiego, to już historia. Wielokrotnie będąc we Wrocławiu przechadzałem się po peronie 3, na którym zginął. Nie wiem, kiedy po raz pierwszy usłyszałem zdanie "tu zginął Cybulski". Ale pierwsza moja wizyta nad Odrą odbyła się na Boże Narodzenie 1967 r. Tego 1967, kiedy Zbyszek Cybulski zginął. Przypadek? W 1967 r. miałem 4 lata, a więc byłem tylko rok młodszy niż dziś mój wnuk, Jerzyk.

Strony