historia i ja: góry

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą góry. Pokaż wszystkie posty

wtorek, sierpnia 20, 2024

Przeczytania (506) Michał Jagiełło "Pusta drabina" (Wydawnictwo Iskry)

To będzie trzecie już spotkanie z Michałem Jagiełłą (1941-2016). Drugie poetyckie. Przypominam, że odcinek 488 tego cyklu poświęciłem tomikowi pt. "Zszywanie - w ucieczce". "Na ostatni przygotowany przez poetę tomik składają się wiersze nowe i drukowane już w periodykach. Czasem przybierają formę relacji, innym razem pytań bądź spowiedzi. Przejmująco osobiste, z górami w tle, tworzą opowieść o poszukiwaniu prawdy o sobie i świecie" - tyle na stronie Iskier, które wydały również tomik "Pusta drabina". Na jednym ze skrzydełek okładki mini-biogram, z niego ten fragment: "...z wykształcenia polonista (UJ 1964), prozaik, poeta, publicysta; taternik, naczelnik GOPR w latach 1972-1964". Wikipedia dopowiada m. in.: "...w latach 1989–1997 podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Sztuki, w latach 1998–2007 dyrektor Biblioteki Narodowej i przewodniczący Krajowej Rady Bibliotecznej". Bez wątpienia to wyjątkowa biografia.

sobota, lutego 17, 2024

Przeczytania - 489 - Michał Jagiełło "Zszywanie - w ucieczce" (Wydawnictwo Iskry)

W szkatułce na skarby garść

Ziemi

Kamyków popiołu

To cytat z wiersza "Garstka opatrzności", jaki wypisano na płycie grobowej Michała Jagiełły (1941-2016). Jest tam jeszcze taki zapis: "Literat, taternik, ratownik TOPR, człowiek kultury i pozytywista". Milczeniem osłonięto działalność polityczną czy partyjną. Trudno. Nie chodzi by się tu nad biografią zatrzymywać, bo chodzi o tomik poezji pt. "Zszywanie - w ucieczce", jaki wydały Iskry.

Śmiem twierdzić, że większość z nas pamięta Michała Jagiełłę raczej jako taternika i ratownika TOPR-u, autora choćby "Wołań w górach...", które znalazły się w tym cyklu, w odcinku 296. To niemal przeszłość dla wielu wielka, bo publikacja była 21 marca 2019 r. Na dniach dostałem wcześniejsze wydanie z 1991 r. (Oficyna Przeglądu). Dziękuję koleżance Marzenie Stawickiej. Byłoby to już trzecie w moich rękach?

piątek, lipca 28, 2023

Do przeczytania jeden krok - zachęcenie 49 - Wydawnictwo Iskry

"Do przeczytania jeden krok..." jest pomyślane, jako zachęcenie do wybranych pozycji, które proponują zaprzyjaźnione z blogiem Wydawnictwa. Moja rola ogranicza się tylko do zamieszczania anonsów wydawniczych. Nie odpowiadam za ich treść, formę, skutki odbioru. Jak Państwo nie znam tych książek, nigdy ich na oczy nie widziałem (może przelotnie na księgarskich półkach). Sam zatem ponoszę ryzyko, bo to, co teraz robię przypomina kupowanie kota w worku. Nie ponszę zatem odpowiedzialności za ewentualne rozczarowania lekturą, podniesione ciśnienie z wrażenia przeczytania, zubożenia budżetu kiedy zdecydujecie się Państwo na zakup kolejnego volumenu. Stawiam na dobre i sprawdzone Wydawnictwa. Wierzę, że nie promuję tandety i miernoty. Liczę na dalszą współpracę z każdym zainteresowanym Wydawnictwem.

Wydawnictwo Iskry tym razem przypomina kilka swoich klasycznych już tytułów o górach i ludziach z nimi związanymi. Okazja, aby uzupełnić księgozbiory o naprawdę warte posiadania volumeny. Piszę to z pełną świadomością, bo doskonale znam każdy z nich.

sobota, lutego 18, 2023

Do przeczytania jeden krok - zachęcenie 38 - Wydawnictwo Iskry

Stawiam na dobre i sprawdzone Wydawnictwa. Wierzę, że nie promuję tandety i miernoty. Liczę na dalszą współpracę z każdym zainteresowanym Wydawnictwem.

Tym razem książki jednego autora, Michała Jagiełły (1941-2016), z wykształcenia polonista, poeta, eseista, publicysta taternik, alpinista, ratownik TOPR-u, przewodnik tatrzański. Widać zatem, że za pióro chwycił człowiek kompetentny.

niedziela, stycznia 16, 2022

Przeczytania odcinek 428: Beata Sabała-Zielińska "TOPR 2. Nie każdy wróci" (Wydawnictwo Prószyński i S-ka)

"Wiało gorzą i poczuciem beznadziejności. W koło lament, jęki, zawodzenia. Setki imion wykrzykiwanych w rozpaczy. I ten smród spalonych ciał, spalonych ubrań, unoszący się nad powalonymi w postaci dymu. Obraz końca świata" - to cytat z cytowania Autorki. Nie wiem z kogo. Tak Beata Sabała-Zielińska zaczyna swoją druga książkę o TOPR-ze, pt. "TOPR 2. Nie każdy wróci". I tak, jak poprzednio mamy staranne opracowanie przez Wydawnictwo Prószyński i S-ka. Brawo. Nie tylko za to, ale za to, że jednak Autorka wróciła do tematu, mimo wcześniejszych odmów. Mamy zatem kolejny tom, przeszło trzysta stron historii. Dramatyczny zapis jak ratowano grotołazów w 2019 r. To w tym akapicie cytowanie, to zapis tragedii na Giewoncie z 22 sierpnia 2019 r. Dwie tragedie, które wstrząsnęły w tym samym czasie.

wtorek, grudnia 28, 2021

Przeczytania odcinek 426: Rachela Berkowska "Życie za szczyt. Polacy w Himalajach i Karakorum" (Prószyński i S-ka)

"To powinna być książka smutna! A jednak tak nie jest" - napisałem na swoim Facebooku, pt. Książkożerca. Taka myśl mnie naszła, kiedy czytałem książkę Racheli Berkowskiej "Życie za szczyt. Polacy w Himalajach i Karakorum", jaka ukazała się dzięki Wydawnictwu Prószyński i S-ka. A przecież byłoby usprawiedliwionym, że napisałbym: przygnębiła mnie, rozbiła, wypełniła smutkiem lub nawet po co sięgałem po tę książką i to w czas Świąt. A jednak z kilku propozycji (patrz zachęcenie 27 cyklu "Do przeczytania jeden krok") sięgnąłem po nią. I tego nie żałuję. I każdemu ją polecam.

czwartek, grudnia 09, 2021

Przeczytania - 424 - Ksiądz Józef Tischner "Wolność człowieka gór" (Wydawnictwo Znak)

"Co góry mogą dać człowiekowi? Myślę, że przede wszystkim mogą ofiarować mu wolność. Co człowiek może dać górom? Może je obdarzyć sztuką. Wynika z tego, że zawsze patrząc na góry, widzimy je poprzez ludzi gór, a patrząc na ludzi gór, widzimy ich poprzez góry. Trudno powiedzieć, gdzie przebiega granica" - wychodzi chyba na to, że najwięcej w cyklu "Przeczytania" książek profesora księdza Józefa Tischnera (1931-2000). I wszystkie za sprawą Wydawnictwa Znak! Do naszych rąk trafia książka wyjątkowa, bo opatrzona dopiskiem nieznane teksty, pt. "Wolność człowieka gór". Kto nie ulegnie pokusie posiadania egzemplarza. Wiadomo, że myślę przede wszystkim o osobach zainteresowanych.

wtorek, października 12, 2021

Myśli wygrzebane - 123 - góry (III)

"Byłem strzępem siebie, do tego strzępem niedostatecznie zaaklimatyzowanym. Forrer i Kurt też nie czuli się wiele lepiej. A jednak, człowieku, a jednak każdy wiedział, że musimy pójść w stronę czubka, po prostu dlatego, aby sobie kiedyś później nie wyrzucać, że cofnęliśmy się przed pierwszą i ostatnią szansą" - to Albin Schelbert. Próżno szukać tej wypowiedzi w książce, do której zaglądam po raz trzeci. Zachodzę w głowę czy nie rozpocząć tym pisaniem nowego cyklu, pt. "Głosy gór"? Tę wypowiedź znalazłem w innej książce. Kiedy pojawiała się na półkach księgarskich miałem zaledwie dwa i pół roku. W stan jej posiadania wszedłem pod koniec sierpnia tego roku. [1]

niedziela, września 19, 2021

Myśli wygrzebane - 123 - góry (II)

Był odcinek 117. Od jego napisania minęło prawie osiem miesięcy (publikacja 25 stycznia tego roku). Teraz mamy połowę września. Jest odcinek 123. O zimie wszyscy zapomnieli, lato roztapiało nas afrykańskimi temperaturami. Na razie mamy jesień. O zimie nikt jeszcze nie myśli, choć za miesiąc z okładem będziemy już zmieniać opony. Wracam do książki/książeczki, która opracował Krzysztof Mikucki pt. "Tajemnice gór"*. Zatem wracam tam, gdzie skończyłem w styczniu: od rozdziału "Wewnętrzna wartość". Od tamtego sporo zmieniło się, gdyż podjąłem współprace m. in. z Wydawnictwem Bezdroża, przeczytałem kilka kolejnych górskich książek, dokupiłem egzemplarzy "Gór" i "Tatr". Po prostu czyta się! I końca nie widać. Rychły jest czas, kiedy to te książki wyprą z regałów monografie i biografie historyczne! To już niemal pewne.

poniedziałek, marca 29, 2021

Przeczytania... (394) Alice Lugen "Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Historia bez końca" (Wydawnictwo Czarne)

"Pod koniec stycznia 1959 roku grupa turystów, głównie studentów i absolwentów Politechniki Uralskiej, postanowiła uczcić kolejny zjazd KPZR zdobyciem góry Otorten w Uralu Północnym. wyprawa zakończyła się się tragicznie i w wyjątkowo zdumiewających okolicznościach" - to zapowiedź opowieści, która wstrząsnęła w roku 1959. Niewyobrażalna tragedia. To już przeszło LX lat. A jednak pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi.

sobota, lutego 13, 2021

Przeczytania... (384) Robert Macfarlane "Góry. Stan umysłu" (Wydawnictwo Poznańskie)

"Dlaczego ludzie chodzą w góry? Macfarlane udziela o wiele bardziej erudycyjnej i zniuansowanej odpowiedzi od wyświechtanego «Bo są». Jest tu miejsce na szacunek, podziw i pożądanie, ale też lęk i przerażenie. Na bujanie w obłokach i twarde stąpanie po ziemi. Krytycy odebrali «Góry. Stan umysłu» jako list miłosny, choć w rzeczywistości to czułe pożegnanie z poważną wspinaczką" - to opinia Adama Robińskiego. Mamy zatem kolejną książkę, której autorem jest Robert Macfarlane (odsyłam do biogramu, jaki można znaleźć na stornie Wydawnictwa Poznańskiego): "Góry. Stan umysłu", w tłumaczeniu Jacka Koniecznego. Czeka nas przeszło trzysta pięćdziesiąt stron rozważań o górach i nie tylko o górach. "Przepiękna opowieść o ludzkiej obsesji na punkcie gór" - zapewnia Filip Springer.

piątek, lutego 05, 2021

Przeczytania... (382) ksiądz Józef Tischner "Mądrość człowieka gór" (Znak)

"Żadna tajemnica życia nie jest tutaj pominięta" - czytamy na okładce książki "Mądrości człowieka gór", której autorem jest śp. ksiądz-profesor Józefa Tischner. Chwytam się za głowę! Jak to możliwe, że jeszcze nie pisałem w tym cyklu o niej?! Takie przeoczenie. Nie starczy bić się w cherlawą pierś i powtarzać "mea culpa!". Przepraszam Wydawnictwo Znak.

Powtarzam za okładkowym zwiastunem: "Ksiądz Józef Tischner był zawsze mocno związany z górami. Cała jego filozofia była przepełniona mądrością ludzi gór" - i ja zamierzam teraz z niej czerpać pełnymi garściami. Cały czas przymierzam sie, aby jeden miesiąc poświęcić tylko górom. Krok już zrobiłem: na moim biurku piętrzą się książki o tej tylko tematyce. Leży ich tu przeszło 40-ści, albo jak kto woli prawie 50-siąt.

poniedziałek, stycznia 25, 2021

Myśli wygrzebane (117) góry

"Po raz pierwszy dotknąłem skały w sobotnie popołudnie 4 września 1965 roku. Od tej pory wszystko przestało się liczyć. Zrezygnowałem nawet z wycieczki w Beskidy, które były oderwaniem się od naszej czarnej, śląskiej rzeczywistości, tą odrobiną zielonego i wolności, choćby tylko na niedzielę" - wspominał Jerzy Kukuczka*. Odcinek 117 tego cyklu poświęcam... GÓROM? Wiadomo, że nie one będę mówić. To będzie zbiorowy głos ludzi gór, tych którzy się odważyli rzucić im wyzwanie, tych którzy zdobywali szczyty, ale i tych, którzy zdrowiem i życiem zapłacili za miłość do nich. Tak, będzie kolejna okazja, aby dotrzeć do sensu tego, co sprowadza się do jednego pytania: dlaczego?

czwartek, marca 21, 2019

Przeczytania... (296) Michał Jagiełło "Wołanie w górach. Wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach" (Iskry)

Mea culpa!

Książka, która już dawno powinna znaleźć się na stronach tego blogu. Po pierwsze: autor! Michał Jagiełło (1941-2016). P drugie: góry! Tatry. "Wołanie w górach. Wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach" - nie po rz pierwszy w moich rękach. Tom poprzedniego wydania przepadł w rękach nieuczciwego pożyczacza. Jedno jest pewne: nigdy już niczego temu komuś (nazwisko znane redakcji) nie pożyczę. totalne embargo na książki ode mnie. Na szczęście zawsze mogę liczyć na Wydawnictwo Iskry. Bo to ono ponownie wydało tę cenna książkę. "Wydanie dziewiąte uzupełnione przez Dominikę Jagiełło przy współpracy Adama Maraska i Krzysztofa Wojnarowskiego" - czytamy na okładce.

niedziela, czerwca 10, 2018

Przeczytania... (269) Bartek Dobroch "Artur Hajzer. Droga Słonia" (Wydawnictwo Znak)

Był ode mnie starszy o jedenaście miesięcy i jeden dzień. Rówieśnicy. Choć nie jestem człowiekiem gór, to nić porozumienia mogłaby się może nawiązać słuchając podziwianych Breakoutów i Tadeusza Nalepy. Cytowany jest fragment tekstu do jednego z moich ulubionych przebojów (a jakże, autorstwa B. Loebla): "Jest gdzieś taki dom". Kiedy ja na tym blogu publikowałem odcinek 2 opowiadania "Wir - Wild West" Artur Hajzer zmierzał ku swemu kresowi... Zginął 7 lipca 2013 r. na Gaszerbrum I (Hidden Peak lub K5). Po pięciu niemal latach od tej śmierci Bartek Dobroch publikuje książkę: "Artur Hajzer. Droga Słonia". Realizację tego przedsięwzięcia wzięło na siebie krakowskie Wydawnictwo Znak. I trzeba to podkreślić sprawdziło się doskonale. Mamy cudowną edytorsko książkę. Z dużą ilością zdjęć, rzetelnie wypełnioną relacjami, wspomnieniami, tym co i jak mówił sam A. Hajzer. Dla mnie osobiście kolejna okazja, aby powrócić do tematyki himalajskiej. Jestem zdania, że bardzo bym zubożył ten cykl mego tu pisania, gdybym nie oddał pola tej niezwykłej tematyce, a przy okazji tak niezwykłym ludziom. W końcu to też kawał historii. Historii polskiego himalaizmu, poświęcenia, bohaterstwa.

środa, kwietnia 25, 2018

Przeczytania... (262) Bartek Dobroch i Przemysław Wilczyński "Broad Peak. Niebo i piekło" (Wydawnictwo Poznańskie)

"Broad Peak. Niebo i piekło", to książka, która otwieramy na własną odpowiedzialność. Godzimy się, że Bartek Dobroch i Przemysław Wilczyński zabierają nas znów w góry, znów w Himalaje. Będzie o bohaterstwie, będzie o poświęceniu, będzie o ludzkich słabościach (i małościach?), będzie o śmierci. Nie mówcie później, że nie ostrzegałem. Jeśli szukacie sensu w organizowaniu kolejnej górskiej eskapadzie, to seria reporterska Wydawnictwa Poznańskiego podsuwa wam lekturę godną wielu przemyśleń, może zniechęceń, choć w to nie uwierzę. Bo pewnie każdy z nas uważa, że nieszczęścia i dramaty wydarzają się innym, ale nie nam. W 2013 r. dramat stał się udziałem Macieja Berbeki i Tomasza Kowalskiego.

"Wierzę, że każdy z bohaterów tej książki zginął robiąc to, co kochał najbardziej, i nie nam, którzy zostali bezpiecznie na nizinach, to oceniać" - podpisuję się pod słowami Martyny Wojciechowskiej. Zrozumieć? Dla mnie każda himalajska lektura, to takie zmaganie się z sensem tego. Oceniać, a zrozumieć, to chyba jednak różne kategorie. Ale i na okładce znajdziemy takie stwierdzenie dotyczące Autorów: "Próbują także odpowiedzieć na pytanie, czy wspinaczka w najwyższych górach jest hymnem wolności czy raczej «Himalajami egoizmu»?".

środa, września 20, 2017

Przeczytania... (234) Max von Kienlin "Śmierć na Nanga Parbat. Uczestnicy wyprawy przerywają milczenie" (Wydawnictwo Dolnośląskie)

Znów wracamy przed 8126 m. n. p. m. Nanga Parbat. Tamta wyprawa z 1970 r. Znów Karl Maria Herrligkoffer. Znów Reinhold i Günther Messnerowie, cała ekipa. To dobrze, że najpierw w moich "Przeczytaniach..." pojawiła się książka Reinholda. Tym razem Max von Kienlin i jego "Śmierć na Nanga Parbat. Uczestnicy wyprawy przerywają milczenie", w tłumaczeniu Małgorzaty Słabickiej. Duże brawa dla Wydawnictwa Dolnośląskiego, że pozwala nam spojrzeć na te same wydarzenia z kilku innych punktów widzenia. Na ile zbieżnych z tym, co poznaliśmy na kartach "Nagiej Góry..."? Na tylnej stronie okładki czytamy m. in.: "Max von Kienlin, który również brał udział w tragicznej ekspedycji, podejmuje polemikę z oskarżeniami stawianymi przez Reinholda Messnera". Trudno wobec takiej adnotacji nie otworzyć kolejnych trzystu pięćdziesięciu stron. Okazuje się, że premiera książki nastąpiła na dzień przed moimi czterdziestymi urodzinami. Na ile burza, jaką wywołała te publikacja, rozlała się później? Nie wiem. Brakuje takiego redakcyjnego dopełnienia. Ale widać taka jest intencja Wydawcy: mamy przed sobą książkę Maxa von Kienlina w takiej formie, jaką jej on nadał. I tego się trzymajmy. Zdradzę pewien szczegół: Reinhold rozbił małżeństwo Maxa. Bo i na ten temat jesteśmy szczegółowo obeznani. Autor nie kryje tego smutnego dla siebie faktu pod dywan.

niedziela, września 03, 2017

Myśli wygrzebane... (80) Reinhold Messner

Trudno ukryć, że ten odcinek cyklu narodził się z tego, co przeczytałem w "Nagiej Górze..." Reinholda Messnera*. Miałem do wyboru: dopełnić tamto pisanie tymi cytatami lub wykorzystać je tu i teraz. Jak widać skorzystałem z umieszczenia ich w "Myślach wygrzebanych...". I to chyba z korzyścią dla myśli, bo w poprzednim pisaniu było tak wiele cytowania, że to, co tu jest wyeksponowane po prostu ginęłoby. A chyba jednak szkoda.

środa, sierpnia 16, 2017

Przeczytania... (230) Reinhold Messner "Naga Góra. Nanga Parbat - brat, śmierć i samotność" (Wydawnictwo Dolnośląskie)

"Sznur pomyślany jako rezerwa nie wystarcza jednak, żeby wciągnąć do mnie na górę linę Feliksa. Jak mam go inaczej zabezpieczyć na ostatnich metrach? Ostatni fragment ściany pod siodłem wygląda na ekstremalnie trudny. Jest pionowy. Z mojego miejsca wydaje się nie o przebycia. [... Felix zatrzymuje się. Spogląda na mnie w górę. znów i znów. Jak go tu do nas zwabić, zastanawiam się. A może szuka okrężnej drogi, łatwiejszej do wspinaczki?" - nawet taki teoretyk himalaistki, jak ja doskonale wie, słyszał o Reinholdzie Messnerze (rocznik 1944). Jako pierwszy zdobył Koronę Himalajów! Jego nazwisko było na ustach świata, kiedy w 1986 r. zdobywał ostatni ośmiotysięcznik! Dla mnie Himalaje, to Hillary, Rutkiewicz, Kukuczka, Messner i... Yeti. Nie po raz pierwszy GÓRY w moich "Przeczytaniach...". Już o to zadbało Wydawnictwo Dolnośląskie, że możemy teraz czytać "Nagą Górę. Nanga Parbat - brat, śmierć i samotność", autorstwa właśnie Reinholda Messnera w tłumaczeniu Anny Wziątek.

środa, lutego 08, 2017

Przeczytania... (192) Jan Długosz "Komin pokutników" (Wydawnictwo Iskry)

"Zaliczywszy tyle słynnych światowych dróg wspinaczkowych, zginął w 1962 roku w trakcie szkolenia komandosów na obozie wspinaczkowym w Tatrach. Zdarzyło się, jak to niekiedy i w przypadku Gwiazd, Wybitności takich, zdarza się - śmierć znalazł na drodze niemal banalnej, przynajmniej w skali możliwości Palanta" - regularni Czytelnicy tego cyklu powinni powiedzieć: skądś tu już znam. Nie, proszę się nie obawiać nie zniżam lotów, aby ograniczać się do odświeżania dawno napisanych tekstów. To Leszek Długosz o Janie Długoszu w swojej książce "Pod Baranami ten szczęsny czas..." (Wydawnictwa Zysk i S-ka), czyli w odc. 177. I wtedy, 6 XII 2016 r., deklarowałem: "Aha - z ostatniej chwili: wkrótce spotkamy się z... Janem Długoszem. Tak, «Palant» będzie TU za czas jakiś. Mam nadzieję, że jeszcze przed Świętami". No, niestety do świąt Bożego Narodzenia nie udało mi się. Tylko patrzeć Tłustego Czwartku, a ja dopiero piszę na zapewniany temat? Mea culpa! Mea culpa!...

Strony