historia i ja

poniedziałek, października 21, 2024

My english adventure - odcinek 4 - welcome to Corby Old Village

My english adventure - trwa.

Po dobrym, angielskim śniadaniu, czas wreszcie rozpocząć wędrówkę po Corby. Dane statystyczne dotyczące miasta znajduję na angielskiej mutacji wiadomej encyklopedii internetowej i tam jest napisane, że w 2021 r. ilość mieszkańców, to 75 571 osób [1] Dlaczego polska mutacja upiera się przy danych z 2011 r.? Nikt nie aktualizuje tych statystycznych danych? Dla mnie, to dziwne. Ale nie po to tu piszę, aby znęcać się nad redaktorami z Wikipedii. Ktoś jednak powinien zadbać, aby informacje tam były weryfikowane, a tym samym rzetelne.

Corby swój rozkwit miało zawdzięczać założeniu huty, stąd nastąpił rozwój w mieście przemysłu metalowego. Nic zatem dziwnego, że w centrum uczczono trud i znój tutejszych hutników: wystawiono im pomnik przed siedzibą miejskich władz.

Ciekawe, że nieopodal miejsca zamieszkania Orsi i mego osobistego Syna, na murze tamtejszego sklepu spożywczego wykonano mural, którego bohaterem jest ten sam hutnik z pomnika! Aha! informacja dla przyjezdnych: na kredyt tam nie dają. W drzwiach wywieszona jest kartka: "NO Credit".

No, to sobie kroczymy drogą, którą pokonuje się w kierunku dworca kolejowego (Corby railway station). Zaskakującą atrakcją (po obu stronach drogi) jest dłuuugi tuuunel o dość ciekawym rysie architektonicznym. Zdjęcie powinno usprawiedliwić moje zaskoczenie. Jakbyśmy wchodzili do bardzo wydłuuużooonej beczki! Nie spotkałem się jeszcze nigdy z takim cudakiem.

Spostrzegawcze oko ślady rodaka odnajdzie w najmniej oczekiwanym miejscu! Tak, osobisty Syn zapewniał mnie, że czeka nas wizyta w prawdziwie polskim sklepie, ale... Często owo ale znaczy tak wiele! Trawnik, a na nim zgnieciona puszka. Na jej widok gęba się rozjaśnia, a usta same cytuję klasyka polskiej kinematografii i wypowiadają: "Nasi tu byli!". Nie twierdzę, że podobne artefakty przynoszą chlubę polskiemu produktowi. Zresztą może i to cytowanie jest nadużyciem, bo przecież nie wiem kto swe usta spragnione maczał w tym, co stanowiło zawartość zgniecionej puszki.

I wreszcie stanęliśmy u zbiegu ulicy, a tam na gustownym słupie, jeszcze bardziej gustowna czarna tablica zdobna złotymi literami i wzbogacona o miejscowy herb: "WELOME TO CORBY OLD VILLAGE". Na dobrą sprawę, to pierwsze moje spotkanie z... angielską heraldyką. Będzie okazja się jej przyjrzeć, kiedy znajdę się w dwóch jakże ważnych miejscach. Pierwsze, to Londyn. Drugie, to Cambridge. Ale wszystko w swoim czasie.

I pierwsze upamiętnienie dwóch wojen światowych, których ofiarami byli żołnierze pochodzący z Corby. Nazwiska poległych zdobią każdą stronę obelisku w formie celtyckiego krzyża. Pod nim wyblakłe sztuczne mini-wieńce (a jakże z nieśmiertelnym motywem czerwonych maków) i styropianowy (?) model samolotu. Mimo wszystko chwila zadumy.

O ile ktoś już odczuwa trudy spaceru można przysiąść na ławce. I to nie byle jakiej! Wycięte litery i aranżacja nie pozostawiają złudzeń, co kierowało jej fundatorami: "THE QUEENS PLATINUM JUBILEE 1952-2022", a obok inicjały, które nie wymagają raczej wyjaśnień: "E II R".

Nie uszło mej uwadze, bo nie mogło, że za parkingiem stoi zabytkowy kościół. Niebieska tablica doinformowywała m. in. taką treścią: "Welcome to the Anglican Church of St. John the Baptist, Corby". Osoby zainteresowane (i znające język) odsyłam do kolejnego przypisu [2]

Dla mnie to nie tylko pierwsza angielska (anglikańska) świątynia, którą widziałem z bliska, ale okazja obejrzenia, na swój sposób przeżywania pierwszego angielskiego cmentarza. Dotychczas znałem je z filmów czy zdjęć. Teraz mogłem przejść się pomiędzy grobami, czytać inskrypcje, dosłownie pochylać się nad przeszłością. Tu zostawię ledwo trzy zdjęcia, bo temu miejscu poświęcę jeden odcinek cyklu "Nekropolie". Skąd we mnie taka fascynacja cmentarzami? Nie wiem. Te angielskie są wyjątkowe.

Old Corby to spokojny zakątek miasta, jakby zupełnie z innej planety. Dotarliśmy do supermarketu polskiego. Zanim weszliśmy do środka już mogliśmy dostrzec szyld z polskim napisem: "Tu wyślesz PIENIĄDZE DO POLSKI". Na drzwiach ogłoszenie o przyjęciu do pracy: "ZATRUDNIENIE! Zatrudnie osobe do pracy w polskim sklepie. Poszukujemy osoby dyspozycyjnej, mile widziane doswiadczenie w handle". Proszę nie majstrować przy pisowni. Tak jest w oryginale. Ja ja tylko przepisałem.

A w środku po prostu POLSKA! Od obsługi, po ostatni produkt! Oleje, konserwy, przetwory, makarony, mleka, śmietany, mąka, płatki owsiane, musztarda, wędlina - wszystko nasze, wszystko polskie, znanych polskim producentów. Jeden przykład fotograficzny wystarczy, aby poczuć się jak w domu.

Duch królowej Elżbiety II (1952-2022) unosił się nad naszą tu wędrówką. Na skrzynkach pocztowych inicjały monarchini, a jakże ELIZABETH STREET, a obok urokliwy park i to nie byle jak nazwany: "CORONATION PARK". Zaraz się większej powagi nabiera do spacerowania tam, odpoczynku czy nawet pogłębionej refleksji.

I na koniec tego odcinka chciałem zostawić zagadkę, ale doszedłem do wniosku, że to zbyt trudne do odgadnięcia. Osobisty Syn wskazał na gmach i zapytał: "Co to jest?". Czułem, że musi się w nim kryć jakaś pułapka. No, dla mnie świątynia jakaś. Okazuje się, że bryła, to eks-kościół (czy zbór?), ale obecnie spełniający funkcję... okolicznej siłowni. Amatorzy angielskiego programu telewizyjnego choćby takiego, jak "Ucieczka na wieś / Escape to the Country" widzieli nie raz i nie dwa, że wiele oglądanych tam domów, to przebudowane, zaadaptowane do zamieszkania np. dawne kościoły i kaplice. Okazuje się, że wystarczy, że pastor opuści swój kościół, a budynek traci swoje sakralne znaczenie. I można z nim robić, co się chcę. W Corby - zrobiono siłownię.

Corby - zwiedzone? Czeka nas kolejny etap advenczerowania: pojedziemy do ROCKINGHAM! To będzie magiczność sama w sobie. Zapewniam. No, chyba, że kogoś nudzą te angielskie klimaty. To będzie nasze escape to the Country!

PS: Z jakichś dla mnie niezrozumiałych powodów nie mogłem skopiować zdjęć kościoła św. Jana Chrzciciela.

[1] Corby - Wikipedia [data dostępu 21 X 2024]

[2] History - St John's (stjohnscorby.org.uk) [data dostępu 21 X 2024]

piątek, października 18, 2024

My english adventure - odcinek 3 - Corby, Full English Breakfast

My english adventure - na dobre rozpoczynała się w hrabstwie Northamptonshire, w Corby przy Dobson Walk. Jak doinformowuje mnie mój osobisty Syn, to kraina geograficzna, w której leży to angielskie miasto nazywa się: East Midland. Stąd pociągi jakimi się przemieszczałem miały na sobie napisane: EAST MIDLANDS RAILWAY. Może nie ma tam bloków w naszym rozumieniu, ale są osiedliska w stylu angielskim: piętrowe ciągi domów, też trochę przypominające koszary. Niewielkie ogródki, czerwona cegła i okna otwierane na zewnątrz. No i w zależności od fantazji projektanta forma i kształty ganków, dachów jakoś je tam od siebie odróżniały. Okazuje się, że mieszkający w okolicy Szkoci wywieszali na frontonie lub oknach szkockie flagi, a ci bardziej szkoccy nawet flagę z lwem heraldycznym (ponoć to symbol bardziej skrajnych relacji szkocko-angielskich). A jakże dzieciątka w wieku szkolnym maszerowały w barwach swoich szkół (czytaj: swetry, tarcze, krawaty), a na drogę edukacji uwoziły je szkolne autobusy. No i znowu za plecami słyszało się znajomą mowę: polsko-polską.

Szliśmy na prawdziwe angielskie śniadanie! Breakfast! Full English Breakfast! Lokal nazywa się Palette Loynge, nieopodal ratusza. Właściwie to uszło to mej uwadze, ale od czego mój niezawodny, osobisty Syn. Jest ogromny, przestrzenny. Zanim podano śniadanie mnie owładnęła mania fotografowania. Tak już mam. Trzeba duże cierpliwości, aby ze mną wojażować. Wiedzą to moi bliscy. Z tego miejsca ich bardzo serdecznie przepraszam. I to nic, że mogę być w miejscu X po raz -enty, pstrykań (że tak archaicznie napiszę) musi być moc. A co dopiero, gdy jest się w Corby. A przecież prawdziwa eksplozja fotografowania dopiero była przede mną.

Na szczęście 17 września w porze śniadaniowej było raptem kilka osób. Czym to miejsce jest naprawdę przekonałem się za kilka dni, kiedy przekroczyliśmy jego próg w niedzielę. Ale o tym może w swoim czasie?

Tak, mój osobisty Syn zaplanował jako jedną z atrakcji, co bym zjadł prawdziwe, angielskie śniadanie. Mam przed sobą oryginalne menu (tak widać je na zdjęciu, które powyżej utrwaliło moją porę oczekiwania) z lokalu. O błędzie mowy być nie może. Przepisuję rzetelnie literaka po literce, a potem podzielę się odczuciami moich kubków smakowych. Pod pozycją "Lounge Breakfast 9.95" stoi napisane: "Smoked back bacon, Cumberland sausage, hash browns, baked beans, roasted tomato, button moshrooms, fried egg and white brown toast 919kcal". No i angielska herbata z mlekiem, z tym, że to ostatnie podano w małym dzbanuszku. Nie, nie odważyłem się na ten desperacki ruch, aby przełknąć herbatę z mlekiem. No, ale jak to bywa często: co się odwlecze, to nie uciecze. I była konsumpcja osławionej bawarki po angielsku, ale o tym w stosownym odcinku.

"I jak? Smakowało?" - dopytuje któś. Talerz przed i talerz po zdradzają skutki moje konsumpcji. Jedynie baked beans nie wzbudził we mnie zachwytu! Naprawdę próbowałem, ale wolałem nie szarżować z zasadniczego powodu: nie chciałem wywoływać niepożądanej reakcji mojego żołądka, tym bardziej, że czekała mnie jeszcze peregrynacja po samym Corby. Fasolka w sosie pomidorowym (?) została w urokliwym kubeczku. Ale reszta! - palce lizać. Szczególnie te jakby tosty o smaku placka ziemniaczanego (hash brown)! Tosty, bekon, jajka - super! Opiekany pomidor i pieczarki - mniam! No i black pudding, jakby kuzyn naszej kaszanki, tu w formie jednego zwartego plastra - trafiał w smak.

Wystrój jaki zastałem zdradzają fotografie. Zaskoczyła mnie mnogość obrazów na jednej ze ścian, jest kącik dla dzieci i mini-biblioteczka dla każdego wieku odbiorcy. Zadbano też o pieski. A jakże. Na Wyspach pies jest otoczony kultem wyjątkowym. Przypomnijmy sobie królową Elżbietę II, ale przede wszystkim kapitana Roberta Scotta, który idąc na biegun południowy, którego nie zdobył, nie zebrał ze sobą psów, które w skrajnej sytuacji mógłby zjeść. Wolał kuce - i przegrał, nie koniecznie z Amundsenem. Na szczęście stosunek do psów zmienił się równie mocno tu w Polsce i nikogo już nie dziwi pies spacerujący po centrum handlowym lub siedzący przy stole w kawiarni.

Takie moje pierwsze, kulinarne wspomnienie z Corby? Mój osobisty Syn już jest zaskoczony, że te odcinki takie drobiazgowe, co do miejsca i przeżyć? No tak to widzę, tak to piszę, tak tu być musi. W końcu to advenczerowanie od innych inne! Zapewne o Londynie odcinków będzie więcej. Ale przecież ja jeszcze nie kończę też tego, co widziałem w Corby. Po tym jedzeniu był dość długi spacer w kierunku czegoś, co można nazwać starym Corby. Nie wiedziałem, że tam spełni się jedno z moich marzeń, to dziwne. Tak, chodzi o angielski cmentarz! Ale proszę trochę cierpliwości. O tym w odcinku 4, gdy się tylko napisze.

PS: Często zapominamy o... Wielkich Nieobecnych. Myślę o swojej Żonie, która sama została w Polsce, a mnie wyekspediowała, zaopatrzyła w godne finanse, abym nie musiał przed osobistym Synem i jego Orsi świecić oczami. Jej też dedykuję wszystkie odcinki tego wyjątkowego cyklu. Wiele z miejsc na pewno przypadłoby Jej do gustu.

wtorek, października 15, 2024

My english adventure - odcinek 2 - z Luton do Corby

My english adventure - no to ruszamy z Luton przed siebie, na wprost! Po szynach! Po szynach! Bez maszynisty! Nie, to nie żart. Gdyby ktoś mi kilka lat temu powiedział "a jechał będziesz pociągiem bez maszynisty", to bym popukał się po głowie i powiedział, że czyta zbyt wiele Lema lub innego fantasty. Pamiętacie telewizyjną wersję "Podróży za jeden uśmiech" (reż. S. Jędryka, film z 1972 r.), kiedy zniecierpliwiony Poldek krzyczy do Dudusia: "A może telefon bez drutu masz?!". No to ja miałem okazję zweryfikować futurystyczne pomysły, jakie imały się autorów książek lub filmów gatunku science-fiction. Tylko, że tu o żadnej fikcji mowy być nie mogło. Podjechał pojazd szynowy, którym kierowały siły techniczne XXI w.! Zatem po locie samolotem, to już druga rewolucja komunikacyjna w moim podróżowaniu! I to tego samego dnia, 16 września AD 2024.

Zachodzące słońce czyniło podróż jeszcze bardziej niesamowitą. Nie trwała ona zresztą zbyt długo. Linia doprowadzona jest tylko (przejazd darmowy!) do stacji kolejowej Luton. Tam mieliśmy czekać na przesiadkę do Corby, a zatem do miejscowości, która na cały tydzień stać się miała moją swoistą bazą wypadową w różne kierunku Wielkiej Brytanii. Tam bowiem od kilku lat mieszka mój osobisty Syn z wybranką swego serca, Orsi.

Taki widok, to tylko z pozycji... maszynisty, którego w wagonie nie było!...

Jedno co na pewno pozostanie w mej pamięci z tego poznawania to... bramki przejść! W tylu miejscach musiałem je pokonywać. Bez odkodowywania przez mego osobistego Syna padłbym już w pierwszym takim miejscu, jak choćby na lotnisku w Luton, o czym pisałem w poprzednim odcinku. READY - to chyba jedno z tych słów, które zakonotowałem sobie dobrze, bo padało z ust osobistego Syna i przewodnika. OK! - padało z mych ust, ona tam czarował przy czytniku kodowym i brameczka dawała wolne przejście ku kolejnym krokom i poznaniom.

Na dworcu w Luton gęba sama się uśmiecha. I nie chodzi tylko o napis "LOVE LUTON", ale o dwa kolorowe słonie! Zaskoczyło mnie też... pianino. Nie dość, że miało swoje lata (firmy: JOHN BROADWOOD & SONS), to jeszcze było pomalowane w fikuśne kolory. Okazuje się, że w wielu miejscach stawia się podobne instrumenty. Miałem się o tym wkrótce przekonać, a nawet usłyszeć popisy pewnego młodego człowieka. Sam sobie pozwoliłem na tym wiekowym instrumencie (zerknąłem do Internetu i przekonałem się o losach firmy sięgającej tradycją aż XVIII w.) wydobyć kilka dźwięków. Wolałem jednak nie wpadać w szał interpretacji i improwizacji. W końcu żaden ze mnie Chopin czy Paderewski, że o Blechaczu nie wspomnę.

Od razu nanoszę sprostowanie do poprzedniego pisania! Czujny Czytelnik, mój osobisty Syn (w końcu autor i organizator tego advenczerowania) napisał do mnie tak: "Tak gwoli ścisłości w końcówce tekstu jest mały błąd: stacja z której jechaliśmy z lotniska do Corby nazywała się Luton Airport Parkway a nie London Luton. Technicznie rzecz biorąc lądowaliśmy w mieście Luton, a nie w Londynie, ale oni dodają London bo nikt by nie wiedział gdzie leci jakby było ze sto Luton, ha ha". Wstyd powiedzieć, ale że od tej podróży mija dopiero cztery tygodnie, to umykają mi szczegóły... godzinowe. Wiadomo, że lecąc z Bydgoszczy do Londynu (czy do Luton) cofamy zegarek o jedną godzinę. Ja mogę tylko zaapelować do osobistego Syna: trzymaj rękę na pulsie, wyłapuj moje niedoskonałości, a ja je będę poprawiał w kolejnym odcinku.

Zerkam dla pewności do komputera i znajduję potwierdzenie, że wsiadaliśmy do pociągu o godzinie 21,40 czasu londyńskiego! Czekanie na kolejnej połączenie nużyło? Nie! Bo trochę przypominałem dzieciątko, które znalazło się w składzie cukierków, czekolady i gumy balonowej! Egzaltacja na takim poziomie. A przecież tak naprawdę poza jednym lotniskiem (ogromniastym jak dla mnie), dwoma peronami jeszcze niczego nie widziałem! Podróż, to kolejne 44 minuty! Noc sprawiała, że zerkanie przez okno też niewiele dawało. Mijaliśmy stacje w Bedford, Wellingborough, Kettering. Dwie tu wymienione miejscowości wrócą jeszcze do nas. Tak, będą bohaterami innych odcinków. Na razie ich jeszcze nie ma. Nie napisały się. Są tylko w głowie.

No i przed godziną 22,30 wysiedliśmy na Corby Railway Station. Na ostatnim przystanku. Tak, dalej po prostu pociąg już nie jechał. A na peronie czekała na nas Orsi. I jej niezawodna Toyota-Corolla. Po kilkunastu minutach parkowaliśmy w klasycznym, rzecz można, angielskim osiedlu domkowym przy Dobson Walk (numer posesji pozwalam sobie zastrzec). Jak wyglądał najbliższa mi okolica, to zdradzę przy kolejnym opisywaniu. Na razie czekała mnie kolacja, pokój, garść słodyczy i... książka: "James Herriot's Yorkshire with photographs by Derry Brabbs", album zdjęciowy, który specjalnie dla mnie kupiła Orsi. Dla mnie, nie znającego języka autorów, tylko do oglądania, aliści i tak sympatyczny akcent. Bo raz, że zdjęcia urokliwe starej Anglii. Bo dwa, że autor narracji poniekąd mi... znany? To przecież na wspomnieniach J. Herriota oparty był urokliwy serial "Zwierzęta małe i duże", który oglądałem przed laty w TVP.

PS: A! zapomniałbym: na cały tydzień mojego bycia w Zjednoczonym Królestwie budziłem się w hrabstwie Northamptonshire.

niedziela, października 13, 2024

My english adventure - odcinek 1 - leć! leć! leć!

My english adventure - to będzie wyjątkowy cykl tematyczny. Bo to moje dość świeże wspominanie, co dane mi było przeżyć między 16 a 23 września tego roku. Pisząc, że to podróż życia, to chyba nie minę się z prawdą. Oto spełniło się moje marzenie, aby zobaczyć i usłyszeć na żywo, jak czas odmierza sędziwy Big Ben! Nie chcę tu zaburzać chronologii mego wspominania, ale miało się to dopełnić dopiero 18 września. Nie ma co się czarować, ale chyba londyńskie przeżycia trzeba będzie podzielić na kilka części.

Ta podróż, te przeżycia, te wspomnienia, wykonanie setek zdjęć nie ziściłyby się, gdyby nie planowanie i godna najlepszych biur podróży organizacja mego osobistego Syna. Teraz On (rocznik 1988) zabrał mnie do świata, w którym funkcjonuje od 2015 r. Co mogę zdradzić? Odwiedzimy Corby, Rockingham, East Carlton, Londyn, Cambridge, Kattering, Leicester. Otrzemy się o wielką historię, nieomal dotkniemy prapoczątków naszego ludzkiego istnienia, odwiedzimy miejsca spoczynku wielkich tego świata i przeciętnych mieszkańców Albionu, zjemy angielskie śniadanie i pizzę na Trafalgar Square, spojrzymy w spiżowe oblicza m. in. kapitanów J. Cooka czy R. Scotta, będziemy podziwiać wiejską architekturę i dostojność pałacu Buckingham, a jeśli zerknie na nas serdecznym okiem sam Miś Paddington, to czas zapinać pasy i szykować się do podróży.

środa, października 09, 2024

Do przeczytania jeden krok - zachęcenie 64 - Wydawnictwo Marginesy

"Do przeczytania jeden krok..." jest pomyślane, jako zachęcenie do wybranych pozycji, które proponują zaprzyjaźnione z blogiem Wydawnictwa. Moja rola ogranicza się tylko do zamieszczania anonsów wydawniczych. Nie odpowiadam za ich treść, formę, skutki odbioru. Jak Państwo nie znam tych książek, nigdy ich na oczy nie widziałem (może przelotnie na księgarskich półkach). Sam zatem ponoszę ryzyko, bo to, co teraz robię przypomina kupowanie kota w worku. Nie ponoszę zatem odpowiedzialności za ewentualne rozczarowania lekturą, podniesione ciśnienie z wrażenia przeczytania, zubożenia budżetu kiedy zdecydujecie się Państwo na zakup kolejnego volumenu.

Jesień na dobre już zapanowała. Kolejna porcja propozycji Wydawnictwa Marginesy. Oczywiście wybór, to kolejny przejaw... demokracji. Nikt nikogo nie zmusza i nie nagabuje: czytaj! Po prostu pozostawiam pod rozwagę.

niedziela, października 06, 2024

Myśli wygrzebane - 150 - Marek Aureliusz

...już był! - powtórzę za odcinkiem 69 tego cyklu. To było 24 XI 2016 r., a wcześniej 14 III 2013 r., to wtedy zaledwie odcinek 16. Ten to już 150-ty! I chyba warto raz jeszcze pochylić się nad dziełem cesarza-filozofa Marka Aureliusza (Caesar Marcus Aurelius Antoninus Augustus) raz jeszcze. "Rozmyślania / Ta eis heauton" zresztą wznowiło je pewne zacne wydawnictwo, choć ja sięgam znowu po mój volumen z końca XX w. [1] Ostatnio zerkałem do Księgi IV, zatem podrepczę dalej. Aczkolwiek da analizy antycznego tekstu pchnęła mnie sentencja z Księgi VII, którą będę chciał wykorzystać przy pisaniu kolejnego odcinka poświęconego... nekropoliom. Brzmi on tak: "Wszystko, co widzisz, wnet przemieni natura, która rządzi wszechświatem, i utworzy co innego z tego tworzywa, a potem znów co innego z tworzywa owych rzeczy, aby się wszechświat ciągle odmładzał" [2]

piątek, października 04, 2024

Paleta - LXXVII - Briton Rivière

Chyba jeszcze nigdy ten termin nie padł w tym cyklu, ba! w ogóle nie pojawił się w moim pisaniu na tym blogu. Animalista! Tak, słyszymy angielski zwierzęcy rdzeń tego określenia. I na ten czas zresztą przenosimy się do Anglii (Wielkiej Brytanii) panowania JKM Wiktorii Hanowerskiej, bo to ona okres jej panowania (1837-1901) przypada artystyczna aktywność malarza, któremu oddaję ten odcinek "Palety". Briton Rivière (1840-1920). Jak często bywa w tym cyklu wkraczam w świat, którego zupełnie nie znam, a zatem i sam malarz jest dla mnie samego odkrywaniem kogoś nowego i czegoś nowego.

Philip Hermogenes Calderon - Briton Rivière - domena publiczna

środa, października 02, 2024

...na 15-tą rocznicę śmierci Marka Edelmana - 2 X 2009 r.

"Jest ogromny dysonans między tym, jaki człowiek powinien być, a tym, jaki jest. Taki dysonans jak w muzyce XX wieku. Człowiek nie jest doskonałą mutacją zwierzęcia. Żadne zwierzę nie niszczy swojego gatunku, a człowiek niszczy bezinteresownie... No, ma tylko trzy milimetry szarych komórek i bardzo dużo masy pod spodem..." - to wypowiedź Marka Edelmana (1919-2009). XV lat temu, 2 października 2009 r., zakończyło się to życie. Kiedy czyta się wywiady, wypowiedzi pana doktora odnosi się wrażenie, że nie był łatwym rozmówcą, chwilami może niecierpliwym i złośliwym?

To nie jest pierwsze pisanie na tym blogu o Marku Edelmanie czy z Markiem Edelmanem w tle. Właściwie jest na nim niemal od zawsze. Książki "I była miłość w getcie", "Bóg śpi", "Pan doktor i Bóg", "Zdążyć przed Panem Bogiem". Bardzo oszczędnie obszedłem się z 90-tą rocznicą urodzin (jak mniemam, bo zawirowań wokół tego kiedy się urodził jest sporo), bo to było zacytowanie trzech zdań: "W zasadzie najważniejsze jest samo życie. A jak jest już życie, to najważniejsza jest wolność. I już nie wiadomo co jest najważniejsze". I kropka! Nic więcej.

piątek, września 27, 2024

...na 33-cią rocznicę śmierci Stefana Kisielewskiego - 27 IX 1991 r.

"Czy może istnieć coś ciekawszego niż drugi człowiek, tuż, blisko przy nas, który ma świt psychiczny ukryty jak za dziesięciu murami, którego myśli odczytać nie da się w żaden sposób, choć mózg jego funkcjonuje o pół metra od nas?" - tak, ten cytat był na tym blogu, kiedy zamieszczałem w cyklu "Przeczytania" kilka miesięcy temu książkę "Reakcjonista. Autobiografia intelektualna" [1] I teraz jest powrót do tej samej książki? - słyszę głos jakiegoś niedowierzacza. Tak, proszę Pana, wracam. Bo warto. Bo chcę przypomnieć lub ujawnić (niepotrzebne skreślamy) poglądy Stefana Kisielewskiego (1911-1991) na pewne kwestie historyczne, jakie bolały, interesowały, nie pozwalały być obojętnym temu znaczącemu publicyście (patrz: "Tygodnik Powszechny"). Garść spostrzeżeń/ocen/opinii będzie próbą na naszą odporność na poglądy drugiego człowieka? Tak uważam. Stąd ten cytat. Jakże ważne w czasie obezwładniającej każdego z nas (w różnym stopniu i procencie) potędze Internetu, smartfon i diabli wiedzą jeszcze czego. To pisanie też byłoby do szuflady, gdyby nie Internet, gdyby nie osobisty Syn, który w 2012 r. pchnął moje niezdecydowanie ku powstaniu tego blogu. A ja - zaiste głupi - zachodziłem w głowę o czym będę pisał?

środa, września 25, 2024

...ze wspomnień generała Stanisława Sosabowskiego

"Starałem się trzymać samego siebie jak najbardziej , to znaczy kontrolować jak najbardziej w stosunkach z moimi obecnymi brytyjskimi zwierzchnikami. Nie było to dla mnie łatwe, a to nie tylko z uwagi na moje usposobienie, ale - przyznaję się szczerze - z powodu mojego krytycznego nastawienia do ich zarządzeń [...]" - kiedy zamykałem poprzednie pisanie na temat rocznicy desantu pod Arnhem wiedziałem, że muszę jeszcze wrócić do tego, co napisał generał brygady Stanisław Sosabowski. Tak, to Jego wypowiedź. Naprawdę szczera. Znajdziemy ją w kolejnej wspomnieniowej książce, pt. "Najkrótszą drogą" [1] Warto dodać, że wstępem opatrzył ją generał broni Kazimierz Sosnkowski, w lata 1943-44 Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. To będzie okazja spojrzenia na 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową przed operacją Market Garden, oczywiście ze wskazaniem na relacje polsko-brytyjskie.

Gen. S. Sosabowski (tu w randze pułkownika) i gen. F. Browning - domena publiczna

Strony