historia i ja: Kozacy

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Kozacy. Pokaż wszystkie posty

sobota, września 23, 2023

...na 375-tą rocznicę bitwy pod Piławcami - 23-25 IX 1648 r.

Lubimy pławić się sukcesami! Lubimy widzieć naszych karmazynowych antenatów, co to inne narody bijali, na Krym chodzili, szabli na karakach wrogów Rzeczypospolitej nie szczędząc. Dopiero, co pisałem o wiedeńskiej victoryi. Ale wrzesień skrywa wiele tragicznych rocznic i skojarzeń. I nie chodzi mi tym razem o rok 1939. Chcę cofnąć się znowu do wojennego roku 1648, którego poprzedzały "...rozmaite znaki na niebie i ziemi zwiastowały jakoweś klęski i nadzwyczajne zdarzenia". [1] No i rozpętała się na Dzikich Polach najkrwawsza z kozackich rebelii, ba! najstraszliwsza z wojen domowych: powstanie Bohdana Chmielnickiego.

Богдан Зиновій Хмельницький, domena publiczna

Uderzenia była straszliwe: bitwy nad Żółtymi Wodami (29 kwietnia do16 maja), pod Korsuniem (26 maja), a na koniec pod Piławcami (23-25 września). Jakby mało było tego: 20 maja w Mereczu zakończył życie JKM Władysław IV Waza (1632-1648). Straszny to był czas dla Rzeczypospolitej, kiedy takie razy musiała przyjmować. A i nieszczęście dopiero przed nią były.

niedziela, marca 13, 2022

Spotkanie z Pegazem - 181 - Тара́с Григо́рович Шевче́нко "Полякам"

Тара́с Григо́рович Шевче́нко (1814-1861), poeta i bohatera narodowy Ukrainy! 10 III minęła 161-wsza rocznica śmierci. Wraca w ten czas wojenny. Nagle przypomniano sobie strofy. Ten i ów umieszcza je na swoim Facebooku. Że budzi różne emocje? Bo bardzo emocjonalna jest wzajemna historia, znaczona krwawymi epizodami (jeśli mogę zdobyć się na ten eufemizm). Szukać teraz winnych? Uderzmy się w swą lechicką pierś. Nie trzeba na to Tarasa Szewczenki. Sam zmieniam treści mego blogu. Odsyłam na później ten czy tamten tekst, przeczytaną książkę.

Nie wiem kogo to tłumaczenie. Znam tylko stronę, z której je pobrałem i podaję poniżej. Może narusza to prawo tłumacza i wolność cytowania, aliści czas taki, że zapożyczam bez tych ustaleń. No, ale kiedy chodzi o edukację, popularyzowanie poezji, to żadne dementory nie mają do mnie przystępu? Jeśli ktoś z Czytelników blogu wie, kto dokonał tego przekładu, to proszę o podanie mi źródła. uzupełnię ten brak mojej wiedzy.

czwartek, lutego 11, 2021

...na 180-tą rocznicę urodzin Józefa Brandta - 11 II 1841 r.

Nie zmieniam zdania: malarstwo Józefa Brandta (1841-1915) jest cały czas w cieniu zapomnienia. Staram się, jak mogę popularyzować tę niezwykłą twórczość, która stała się inspiracją dla twórczości Henryka Sienkiewicza (1846-1916). Obaj mieli ogromny wkład w budzeniu ducha narodowego i historycznego w Narodzie, który nie miał państwa. Obaj też nie doczekali końca wielkiej wojny i odzyskania przez Polskę niepodległości. Darowane im było rozczarowanie?

poniedziałek, kwietnia 20, 2020

Przeczytania... (344) Radosław Sikora "Nie tylko husaria" (Horyzont Znak)

"Historię tworzą zarówno wydarzenia doniosłej wagi, jak i te zupełnie błahe. Dawne diariusze i pamiętniki są tak ciekawy źródłem informacji, gdyż nie zapominają o rzeczach banalnych, które czasem bawią, czasem wprawiają w osłupienie, choć dla biegu wydarzeń nie mają większego znaczenia, a w książkach naukowych zbyt często się je pomija, traktując jako zbyteczny balast" - nie szukałem takiego cytatu. Sam się znalazł. dla mnie tym cenne, że lubię staropolskie diariusze. Nawet uczyniłem z nich przedmiot ćwiczeń, aliści nauczyciele nie są zainteresowania ich zgłębianiem. Proponowane przeze mnie warsztaty cieszą się nieustannie nikłym (prawie żadnym) zainteresowaniem.

wtorek, czerwca 30, 2015

Zapomniana victoria (4) - Beresteczko 1651 r.

JKM Jan II Kazimierz Waza

"Jeżelibyście też ich [tj. Kozaków - przyp. KN] dostać nie mogli, abyście waszmościowie onych na żonach, dzieciach karali i domy w niwecz obrócili, gdyż lepsza jest rzecz żeby pokrzywa na tem miejscu rosła, aniżeli żeby się zdrajcy Jego Królewskiej Mości i Rzeczypospolitej tam mnożyli" - takimi słowy kończył się uniwersał, jaki w Barze 3 septembra 1637 r. wydał hetman wielki koronny Stanisław Koniecpolski. Ta brutalna wykładnia, której mieli się trzymać hetmańscy podkomendni nie pozostawiał złudzeń. Nikt na południowych rubieżach Rzeczypospolitej Obojga Narodów nie bawił się w konwenanse! Rachunek został wystawiony dość rychło, bo AD 1648 r.: "Na całej Ukrainie i Zadnieprzu poczęły zrywać się jakieś szumy, jakoby zwiastuny burzy bliskiej; jakieś dziwne wieści przelatywały od sioła do sioła, od futoru do futoru, na kształt owych roślin, które jesienią wiatr po stepach żenie, a które lud perekotypolem zowie. W miastach szeptano sobie o jakiejś wielkiej wojnie, lubo nikt nie wiedział, kto i przeciwko komu ma wojować. Coś zapowiadało się wszelako. Twarze ludzkie stały się niespokojne" - czytamy w "Ogniem i mieczem". War, jaki w tej kadzi uwarzono rozlał się straszliwym okrucieństwem bratobójczej wojny!

czwartek, maja 02, 2013

"Ogniem i mieczem" - CXXX urodziny

Od 2 maja 1883 r. w warszawskim "Słowie" rozpoczęto druk powieści "Ogniem i mieczem". Któż mógł przypuścić, że zaczynała się wielka, literacka podróż po XVII-wiecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Można różnie oceniać prozę Henryka Sienkiewicza. Tylko literacki ignorant może uznać, że wkład Jego był znikomy. Bo tak nie było. Zaraz odezwie się larum, że wykrzywił dzieje ojczyste i w służbie dla niej stworzył piękny komiks nie godny pamięci pokoleń? Nie wyobrażam sobie zaborowego pokolenia, tego które budowało II Rzeczpospolitą, Kolumbów rocznik '20 - bez "Trylogii". Proszę przeanalizować wojenne pseudonimy i sprawdzić ilu tam znajdziemy "Bohunów", "Skrzetuskich", "Kmiciców". Heroizm wielu bohaterów wojny obronnej 1939 r. wyrósł wprost z kart powieści Henryk Sienkiewicza. Czyż nie ginęli, jak "mały rycerz"? Białej szmaty nie wywieszali, do niewoli nie szli, ostatnią kulą... Już widzę tego gościa z tylnego rzędu, który podnosi się i krzyczy do mnie: "Wołodyjowski tak wcale nie zginął! Pod Kamieńcem Podolskim było inaczej!...". Ależ ja to doskonale wiem! Biedny Jerzy Michał herbu Korczak Wołodyjowski zginął, bo po straszliwym wybuchu spadające z murów twierdzy działo zmasakrowało mu głowę i zginęło jakieś 800 obrońców.

Strony