historia i ja: M. Robespierre

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą M. Robespierre. Pokaż wszystkie posty

piątek, lipca 12, 2024

...na 235-tą rocznicę szturmu na Bastylię! - 14 VII 1789 r.

"Ludy tchórzliwe, ludy głupie, jeśli wieczne opresje nie pobudzają waszej siły, jeśli poprzestajecie na bezużytecznych jękach, podczas gdy moglibyście zaryczeć, ponieważ są was miliony, i znosicie, aby tuzin dzieci uzbrojonych w kijki prowadził was, dokąd zechce - bądźcie nadal posłuszne! Idźcie i nie naprzykrzajcie się swoimi skargami, umiejcie przynajmniej znosić nieszczęście, jeśli nie umiecie zdobyć wolności" - to poglądy jakie głosił Guillaume-Thomas Raynal (1713-1796), autor m. in. "Histoire philosophique", zaliczany do grona encyklopedystów, abolicjonista [1] O ile światły Francuz czytał takich autorów i poznawał takie poglądy, to nic dziwnego, że Francja musiała zapłonąć ogniem rewolucji. Poziom niegodziwości grupki wybrańców (czytaj: szlachty szacowanej na 1 do 3 % społeczeństwa) doprowadził do wrzenia! Do tego mierny monarcha, Ludwik XVI (1774-1792), kryzys gospodarczy - i mamy gotowy grunt na zdobywanie Bastylii, szturm na Wersal czy działalność komitetów rewolucyjnych i egzekucje z użyciem gilotyny! Rok 1789 otworzył drzwi wolności! Hasła "Liberté! Egalité! Fraternité!" rozpalały umysły nie tylko nad Sekwaną.

Guillaume-Thomas Raynal (1713-1796) - domena publiczna

czwartek, grudnia 07, 2023

Przeczytania... (483) Max Gallo "Napoleon" (Dom Wydawniczy Rebis)

"Nic tu nie mam do roboty. [...] Widzę, że jeśli tu zostanę, to wkrótce mnie zniszczą. Wszystko się tu zużywa, nie ma to już dla mnie sławy, ta mała Europa mi nie wystarczy. Trzeba jechać na Wschód, stamtąd przychodzi wszystko, co naprawdę wielkie i sławne" - nie mogę się bawić w historyczno-cytatową zgaduj-zgadulę, bo już tytuł książki zdradza kto może być autorem tego zdania. Pewnie, że mógł je wypowiedzieć każdy inny, ale powiedział ON: generał Napoleon Bonaprate (1769-1821). Dom Wydawniczy Rebis rozpieszcza nasze gusta napoleońskie! Dopiero, co syciliśmy się lekturą "Wojen napoleońskich", autorstwa A.Mikaberidze (w dwóch tomach) [1], a tu przypomina nam dzieło Maxa Gallo "Napoleon", w tłumaczeniu J. Kierula. Oto przed nami leży: "Pierwsza część zbeletryzowanej biografii najsłynniejszego Francuza. Opowiada o początkach niezwykłego losu człowieka, który wyrósł w czasach rewolucji francuskiej, w chwili zaś jej zakończenia był już generałem. Miał za sobą błyskotliwą karierę we Włoszech i już snuł marzenia na miarę Aleksandra Wielkiego". W 2006 r. książka pojawiła się w czterech tomach, w twardej oprawie. Dziś są dwa tomy, mieszczące tę samą zawartość w miękkiej oprawie.

środa, września 27, 2023

...na 145-tą rocznicę urodzin Jamesa Matthew Thompsona - 27 IX 1878 r.

To przypadkowe odkrycie. Szukając informacji o zgilotynowaniu przywódców jakobinów (przewrót 9 thermidora 1794 r.) natrafiłem na link, który odesłał mnie do przedwojennego wydania książki "Przywódcy wielkiej rewolucji francuskiej". [1] Autorem jej okazał się angielski historyk James Matthew Thompson (1878-1956). Nie znalazłem ż a d n e j polskiej biograficznej strony poświęconej temu uczonemu. Nie, na wet Wikipedia nie przemówi do nas rodzimym językiem. Ale i ta angielska nie jest zbyt obfita w fakty. To raptem osiem linijek wiedzy. I kropka. Jeśli dobrze ogarniam, to naukowe życie związał z Uniwersytetem w Oksfordzie.

James Matthew Thompson (1878-1956) - domena publiczna

wtorek, października 20, 2020

Pan Wojciech Pszoniak - zostawił nas!...

Melpomena załamuje ręce!...

Pan Wojciech Pszoniak zmarł wczoraj, 19 X. Przegrał walkę ze zdradliwą chorobą. Znowu ktoś musiał skapitulować. Okrutny, nieodwracalny wyrok.

Moje zachwycenie kunsztem aktorskim? Pewnie nie będzie oryginalne: Robespierre z "Dantona", Moryc Welt z "Ziemi obiecanej", Stary Doktor z "Korczaka", Mieszko I w "Gnieździe", Dziennikarz/Stańczyk w "Weselu". Ale i cudowne epizody, np. w mini-serialu "Parada oszustów" czy Dobczyński w "Rewizorze", mini rólka w "Czterdziestolatku". Sceny z "Ziemi obiecanej" często wykorzystuję na swoich lekcjach. Przykład? Moryc odwiedza Grünspana (rewelacyjny Stanisław Igar) i dostaje od niego poważny czek.

poniedziałek, lipca 15, 2019

La Marseillaise, czyli kilka spojrzeń na Wielką Rewolucję Francuzów - spojrzenie 4 - Danton

"Niech się pokażą moi oskarżyciele, a unicestwię ich. Ludzie z takim hartem jak ja są nieocenieni, na ich czołach widnieją niezatarte znaki wyciśnięte przez pieczęć wolności i republikański geniusz" - tak rzucał w twarz swoim oszczercom, sędziom i katom Georges Jacques Danton (1759-1794). A jednak ten geniusz przegrał! 5 kwietnia 1794 r. skończyło się życie. Gorący duch rewolucji, która go pożarła. Wysłała na szafot! To jakaś ironia losu. Czy sam przewidział swój los, kiedy mówił: "Biada tym, którzy prowokują rewolucje, biada również tym, którzy je robią". On będzie ją robił i głowa jego spadnie pod ciężarem ostrza gilotyny. Miał niespełna 35. lat. Rewolucja pożerała własne dzieci.

sobota, lipca 13, 2019

La Marseillaise, czyli kilka spojrzeń na Wielką Rewolucję Francuzów - spojrzenie 2 - Robespierre

„Robespierre zawsze wydawał mi się zarozumiały, pozbawiony geniuszu i serca. Zawsze uważałam go za gotowego poświęcić cały naród, byleby tylko zostać dyktatorem” - oświadczyła zgilotynowana na Placu Rewolucji/Place de la Concorde 3 XI 1793 r.

Olympe de Gouges. Jeszcze dobitniej dźwięczą nam słowa z epitafium, jakie ktoś napisał po śmierci Robespierre: "Przechodniu, nie rozpaczaj nad moim losem, byłbyś martwy, gdybym ja żył".

piątek, lipca 14, 2017

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela / La Déclaration des droits de l'homme et du citoyen...

14 lipca 1789 r., to przede wszystkim zdobycie Bastylii! Runął jeden z filarów/symboli francuskiego absolutyzmu. Gapowaty Ludwik XVI (1774-1791-1792) ściągnął na swą głowę, swej rodziny i całego państwa ciężar zemsty stanu trzeciego! "To nie bunt, to rewolucja"*- słynne zdanie F. A de la Rochefoucauld, jakie JKM usłyszał tamtego dnia zwiastowało burzę, która przerosła percepcje umysłowe potomka Stanisława Leszczyńskiego i obu saskich Augustów (tak II, jak i III - patrz poczet królów polskich).

poniedziałek, maja 22, 2017

Myśli wygrzebane... (77) - Victor Hugo

Victor Hugo (1802-1885) powrócił?

Żaden chyba pisarz/poeta nie ma takiego szczęścia, aby tak często gościć w tym samym cyklu. I po raz kolejny sięgam po egzemplarz mych ukochanych "Nędzników / Les Misérables"*. Najważniejszej książki w moim życiu. Tak, to ją zabrałbym między innymi na bezludną wyspę. Spycha na boki, marginesy tyle innych. Od 1980 r. trwa niezmienny mój zachwyt dla niej. Czy w tym czasie naprawdę nie powstało nic, co umiałoby zdegradować pozycję nr 1 w moich przeczytaniach? Wychodzi na to, że NIE!

Strony