Spotkajmy się na Unter den Linden 7 / Treffen wir uns in Unter den Linden 7 (15)

piątek, marca 02, 2018

Spotkajmy się na Unter den Linden 7 / Treffen wir uns in Unter den Linden 7 (15)

Gretchen niemal bezszelestnie weszła do gabinetu profesora Holbeina. Bywała tu bardzo rzadko. Prawie w ogóle. To on przychodził do jej pokoiku, który robił za garderobę. W pokoju panował półmrok. Nad kominkiem wisiał portret. Nie miała wątpliwości:

- Lenbach?

- Brawo, frau Kira - spojrzał w tym samym kierunku. Odpowiedź była smętna, ciężka, zawiesista, jak gęsta ciecz. - Znasz się moje dziecko  na sztuce?

- Trochę. W końcu to pan pamięta kanclerza...

Ale to nie był żelazny kanclerz, jakiego pamiętał ze szkoły, z gabinetu swego nauczyciela historii, zdeklarowanego narodowca. Robert von Rossbach wbijał im w głowy triumfy nad Danią, Austrią i Francją, jakby sam stawała na polach pod Königgrätz i własnymi pazurami wgryzał się w mury Metz. Ten z tamtych gabinetów (bo miała też na myśli znajomych ojca) był zawsze w mundurze, w pikielhaubie, wyniosły, sztywny i taki pomnikowy. Ten tu to jakiś starzec w czapce, ręce spoczywają spokojnie nie na rękojeści szabli a laski, a na głowie ma kapelusz. Taki sobie dziadziuś. Może nie dobroduszny, ale też i nie groźny.

- Tak... - westchnął ręką. - Pamiętam. Byłem dzieciuchem, kiedy z ojcem odwiedzaliśmy Varzin, byłem też w Fredrichsruh. Ale jakie to dziś ma znaczenie?

Wzruszył ramionami.

Dopiero teraz zwróciła uwagę, że profesor Holbein ściska jakiś papier.

- Pan mnie prosił?...

- A tak, Greto - podniósł wzrok. Jego zmęczone oczy była jakby przybite. - Prosiłem. Bałem się, by ten głupek Hans nie palnął swego "wzywa". Ciebie, moje drogie dziecko, to ja mogę tylko prosić. 

I podał jej papier.

- Co to jest?

- Zobacz sama.

Zerknęła.

Urzędowe pismo. Przebiegła je wzrokiem. Zatrzymała się na podpisie. Znów zaczęła czytać, a właściwie wybiórczo wyjmować z niego sens: "...informuję, że Sturmbannführer Kurt Jürgen von Mollwitz zginął w walce pod miejscowości Sudscha... pośmiertnie...".

Profesor nie dał jej skończyć. Wyrwał list. Wbił wzrok w papier:

- Sudscha?! Czy ty w ogóle wiesz, gdzie to jest? Ta Sudscha?

- Nie mam pojęcia - przyznała zgodnie z prawdą. - Gdzieś w Rosji?

- Dobrze powiedziałaś: "gdzieś w Rosji"! Gdzieś! Gdzie pewnie jeszcze chodzą w łapciach i nie słyszeli o Mozarcie, Goethem czy Einsteinie!

Otworzył biurko. Wyjął jakiś opasły tom. Atlas. Otworzył go. Nerwowo przerzucał kartki. 

- Kursk... Lgow... cholera, co za nazwy. Jest! Zobacz!

Paznokciem cisnął na punkt, który oznaczał miejscowość Sudscha.

- Czy Kurt Jürgen... to... ten niepochlebny krewniak z SA?
- Bratanek...

- Przepraszam, ale dlaczego von Mollwitz? Pan się nazywa Holbein, to bratanek chyba też powinien tak samo?

- Moja matka wyszła po śmierci ojca, jak ja Holbeina, za tego von Mollwitza. Straszny i parszywy dziad.

- Bił?

- Bił? - profesor roześmiał się, ale to był inne śmiech, niż ten, który tak radośnie brzmiał w zoo. - To był sadysta. Na szczęście razy spadały na każde dziecko: i swoje, i pasierby! Kurt przypominał, niestety, swego dziadka. Ale w gruncie rzeczy to był dobry chłopak. Pogubił się w tym wszystkim... Zaimponowała mu ta brunatna hołota. A teraz nie żyje!

- Straszne.

- A ty masz jakieś wieści z Warschau?

- Żadnych panie profesorze...

- Skończ z tym profesorem. Goebbels dawno odebrał mi moją katedrę. Nie ma profesora Holbeina! Nie ma świata, w którym żyliśmy. Obym choć mógł istnieć tu, w Breslau. Żeby nikt już więcej nie otrzymywał listów... takich listów... nawet podpisanych przez Mansteina! Wiesz, że on zmienił nazwisko?

- Kto? 

- Erich von Manstein - parsknął, jakby ożywiał się. - Nasz genialny feldmarszałek! Von Lewinski!

- Nie wiedziałam. 

- Zbyt polskie, co?

- Tak sądzę.

- Co teraz z nami będzie? - czytała w tych oczach oczekiwania.

- Nie rozumiem.

- Sowieci spychają nasze wojska na zachód. Wierzysz, że ten austriacki przybłęda zatrzyma ten walec? Polacy! Polacy to zrobili w '20 roku. Ale oni mieli tego swego Piłsudskiego! A to... to... jest armia morderców!

- Niech pan tak nie mówi, profesorze...

- Profesorze... Nigdy ci tego nie pokazywałem. - wyjął z szuflady album. Karta po karcie były tam staranie wklejone fotografie. Ostatnie strony były puste, a tam poutykano kilka zdjęć. Położył dwa przed Gretą.

- Takich fotek nie obejrzysz nigdzie.

Na jednej młody oficer siedział na wieżyczce czołgu i obserwował, jak płonie jakaś wieś. Na drugim ten sam uśmiechnięty blondyn stała z trzema kompanami na tle szubienicy, na której wisiało kilku mężczyzn i kobieta.

- To... - wskazała na blondyna palcem. 

- To właśnie Kurt. Pamiątki z Ukrainy! - szurnął zdjęciami, aż spadły na ziemię, a widząc że Greta chce je podnieść powstrzymał ją: Nie, to śmieci! 

- To... pana Kurt...

- Greto... czy my się kiedykolwiek z tego podniesiemy? Z tego ogromu piekła, jakie wyrządziliśmy światu? 

- My?

- Niemcy.  

Ktoś zapukał. Wsunął głowę w drzwi.

- Co tam znowu? - profesor Holbein znów był dyrektorem. Maska funkcji robiła swoje.

- To ja Hans!

- No widzę, że nie batiuszka Stalin.

- Chciałem przypomnieć, że panna Gauss ma występ.

- Teraz? - zdziwił się.

- Ach tak! - Gretchen aż podskoczyła.  

- Johann coś marudził, że obiecał z panienką przećwiczyć jakiś nowy tekst... repertu... rar...

- Repertuar Hans. Repertuar - poirytowany poprawił go dyrektor "Violetta Café". - To prawda?

- Tak, Johann... zupełnie zapomniałam.

- No to idź. Nic nie usprawiedliwia naszego spóźniania się. Nawet wojna, nawet Kurt...

- Powiedz Hans, że już schodzę.

Hans uśmiechnął się. Wsunął w usta ołówek, który cały czas wtykał za ucho.  I tyle go widzieli.

- Będę musiał pojechać do Trebnitz... do brata...

- Ojca Kurta?

- Tak.

- To może potrwać kilka dni, może do tygodnia. Chcę kochana, abyś tu na miejscu baczyła na "Violetta Café".

- Mam kierownikować?

- O to to to! - klasnął w dłonie. - Pogrzeb będzie symboliczny, ale pojechać trzeba. Brata wesprzeć, bratową pocieszyć. I dzieciakom zawieść coś od starego zrzędy.  

- Wcale nie jest pan zrzędą, profesorze. 

- Prosiłem, skończ z tym profesorem.

- Wykluczone! Dla mnie jest pan profesorem Holbeinem...

- Von!

- Dobrze. Von Holbeinem i szlus!

- Pani Kirooooooooooooo! - dobiegł ich głos Hansa.

- Idź już. Idź.

Greta uśmiechnęła się. Podeszła do swego pryncypała i nagle pocałowała w policzek. Zwinnie oddaliła się, zostawiając starego w stanie kompletnego zaskoczenia.  

- Kurt! Kurt! Ty durniu!...

cdn