Carl von Clausewitz - Vom Kriege - Teil 9

sobota, lutego 24, 2024

Carl von Clausewitz - Vom Kriege - Teil 9

"Historia pełna jest wojen, o których każdy wiedział, że nie wybuchną" - to cenna opinia Enocha Powella (1912-1998), konserwatywnego polityka brytyjskiego, ale też i uczestnika bitwy pod El Alamein. I ja byłem przekonany, że kremlowski satrapa nie porwie się na uderzenie, że to przed światem straszenie  szabelką i utrzymywanie świata w stanie zamrożenia, osłupienia. A jednak cios padł! 24 lutego 2022 r. To już dwa lata, jak Ukraińcy i prezydent  Wołodymyr Ołeksandrowycz Zełenski / Володимир Олександрович Зеленський (rocznik 1978) walczą z morderczą agresją. Bandyta Władymir Putin / Влади́мир Влади́мирович Пу́тин w opętańczym amoku każe dalej mordować Ukraińców, burzyć ich miasta. 

 

Wtedy, dwa lata temu zacząłem cytowanie dzieła "O wojnie / Vom Kriege" pruskiego generała Carla von Clausewitza (1780-1831). I muszę znowu przyznać się do pomyłki: wierzyłem, że wojna skończy się nim ja napisze kolejne odcinki cyklu. Nie skończyła się! A ja, po dwóch latach, wracam klasycznego dzieła sprzed wielu, wielu lat.

• Młody człowiek skaczący przez głęboką przepaść, aby wykazać swą sprawność w jeździe konnej, jest odważny; jeśli jednak wykona ten sam skok ścigany przez gromadę krwiożerczych janczarów, to wtedy jest on tylko zdecydowany. 
• Odwaga wodza jest dla nas przedmiotem specjalnych rozważań i już niewiele dodać możemy do ogólnej charakterystyki tej cnoty wojskowej, jaką podaliśmy tu jak najsumienniej.
• Im wyżej wznosimy się na szczeblach dowództwa, tym bardziej w czynnościach przeważają: umysł, rozsądek i rozwaga.
• Odwaga kierowana przez wybitny umysł jest cechą bohatera.
• Im silniej odwaga porywa za sobą umysł i rozwagę, tym dalej sięgnie ich lot, wzrok tym szersze ogarnia widnokręgi, a wynik będzie tym lepszy; oczywiście zawsze tylko w tym znaczeniu, że większym celom odpowiadają większe niebezpieczeństwa. 
• Duch odwagi może przeniknąć wojsko, będąc albo wrodzonym danemu narodowi, albo wytworzonym przez szczęśliwą wojnę przebytą pod odważnym wodzem; w ostatnim wypadku będzie go wojski z początku brakować. 
• ...jeśli charakter narodu i doświadczenie wojenne wspierają się wzajemnie przez stale wzajemne oddziaływanie, może dany naród spodziewać się, że osiągnie mocne stanowisko w świecie politycznym.
• Na wojnie bardziej niż gdziekolwiek indziej na świecie dzieją się rzeczy inaczej, niż sie pomyślało, i wyglądają z liska inaczej niż z daleka.
• Przewaga też ma swoje stopnie, może być ona podwójna, potrójna, poczwórna itd. - i każdy zrozumie, że przy tym stopniowaniu może ona przeważyć wszystko inne.
• Przebiegłszy historię wojen Europy, nowoczesnej, nie napotkałem przykładu takiego jak Maraton.
  

Chciałbym nie musieć pisać  t e g o  wszystkiego. Wziąć się za jakiś idylliczny obraz z historii, np. pisać o wielkiej miłości mistrza Honoriusza do pani Hańskiej lub co łączyło Chopina z George Sand! Ale widać, nie daje się to. Trudno ominąć datę 24 lutego 2022 r. Smutne, że ta potworna rocznica wpisała w dzień imienin mego osobistego Syna, Macieja.

• ...w Europie dzisiejszej najbardziej uzdolniony wódz z trudnością wydrze zwycięstwo siłom nieprzyjaciela dwukrotnie liczniejszego. 
• Posunięto się nawet w strategii i taktyce do przypisywania wielkim wodzom, że pomagał im pod tym względem jakiś specjalny organ  wewnętrzny. 
• Zaskoczenie jest więc środkiem do osiągnięcia przewagi, ale poza tym należy je uważać również za czynnik samodzielny dzięki jego działaniu moralnemu.
• Twierdzimy zatem, że zaskoczenie stanowi podstawę wszelkich bez wyjątku działań, jedynie stopnie jego są bardzo różne, zależnie od natury działania i  pozostałych okoliczności.
• Tajemnica i szybkość - oto dwa czynniki zaskoczenia.
• ...nadzwyczaj rzadko udaje się jednemu państwu zaskoczyć inne wypowiedzeniem wojny albo też rzuceniem swoich sił w pewnym kierunku ogólnym. 
• Wreszcie wtargnięcie Fryderyka Wielkiego na Śląsk można przytoczyć jako wypadek wojny nieoczekiwanej. 
• Mianowicie zaskoczyć może tylko ten, kto innemu narzuca swoja inicjatywę, a narzuca ją ten, kto działa właściwie.
• Człowiek podstępny pozwala temu, kogo chce oszukać, samemu popełnić błędy rozumowe, które zsumowane w jeden wynik naraz zmieniają mu w oczach istotę danej sprawy.
• Strategia nie zna innej działalności, jak organizowanie bitwę oraz czynności zmierzających do nich.
  

Nie wiem jak się skończy wojna w Ukrainie. Nie wiem kiedy skończy się wojna w Ukrainie. Nie rozumiem logiki tej bandyckiej napaści Putina na wolny kraj. Smutne, że są kraje na świecie i w Europie, które popierają imperialistyczne poczynania Kremla! Wstyd! Czy rządzący tam ludzie nie wiedzą, że stawiają się obok zbrodniarza wojennego XXI w. w jednym szeregu?

 

[1] Clausewitz von C., "O wojnie", tłumaczenie A. Cichowicza, L. Kuca i F. Shoenera, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2022, s.160-173