Smakowanie Bydgoszczy - 99 - Hala Targowa

sobota, sierpnia 19, 2023

Smakowanie Bydgoszczy - 99 - Hala Targowa

Boswau & Knauer GmbH z Berlina było spółką architektoniczną, która zaprojektowała jeden z najbardziej charakterystycznych gmachów użytkowości handlowej tu nad Brdą, czy jak pisano wtedy Brahe, bo myślę o czasach, kiedy Polski na mapach nie było, niewielu zresztą się ona w ogóle śniła, a Bydgoszcz, to po prostu Bromberg.  Owa spółka, rzadka okazja aby o niej wspomnieć, powstała w 1892 r., kiedy swoje twórcze siły połączyli Paul Boswau und Hermann Knauer. Na temat tego ostatniego architekta znalazłem bardzo szczątkowe informacje: urodził się w Berlinie w 1872 r., zmarł tamże w 1909 r., zaledwie w wieku 37 lat. Znane jest miejsce jego pochówku, ale grób nie dotrwał do naszych czasów. Okazuje się, że berlińczycy nie zapomnieli o swoim architekcie, skoro upamiętnili go w dzielnicy Reinickendorf ulicą. Poszukiwania w Internecie zaowocowały m. in. odnalezieniem tablicy poświęconej spółce, która nas tu zajmuje. Efekty ich prac budowlanych znajdziemy m. in. w Akwizgranie, Augsburgu, Berlinie, Düsseldorfie, Gliwicach, Hamburgu czy Hannoverze. Swoją drogą ciekawe,  że w odnalezionym wykazie brak Bydgoszczy.

 

Ktoś niecierpliwy zapyta: a na cholerę mit te szczegóły?! Wiem, że wielu z nas nic a nic, to nie obchodzi. Ale proszę spojrzeć: mam napisać o jednym bydgoskim budynku, a tu się rodzi historia wokół niego. Nie będę udawał, że znałem herr Paula und herr Hermanna. Tak, znam kilku niemieckich (pruskich) architektów odpowiedzialnych za urbanistyczne wzbogacenie mego miasta tą czy inną budowlą. O spółce architektonicznej z Berlina słyszę po raz pierwszy i po raz pierwszy (i bodaj ostatni) o niej piszę. Tym bardziej budzi ona moją zrozumiałą (dla mnie) ciekawość

 

 

Znowu jesteśmy w okolicach Starego Rynku i zbieg dwóch ulic: Magdzińskiego i Podwale. Tak, byliśmy w tym miejscu blisko rok temu, kiedy roboty uliczne doprowadziły do odsłonięcia pewnej miejskiej zabytkowości (patrz odcinek 93 tego cyklu z 3 IX 2022). Wtedy interesowało nas, to co w ziemi, a dziś to co ponad nią wystaje od blisko stu dwudziestu lat. Ten ciekawy architektonicznie obiekt zaczęto bowiem wznosić w 1904 r., a 20 lipca 1906 r. bydgoszczanie mogli zrobić już pierwsze zakupy? Tego dnia na pewno nastąpiło uroczyste otwarcie Hali Targowej. Aż się nie chce wierzyć, co prababka Katarzyna mogła, po osiedleniu się w Bydgoszczy, weń kupić. Nawet teraz robi to na mnie wrażenie, np. homary, ostrygi lub kraby! Nie, to nie żart. Bydgoszczanin przed wybuchem Wielkiej Wojny mógł takie produkty spożyć, bo kupił je w Hali Targowej.

 

 

Kilka lat temu została zamknięta. "I to był słuszna koncepcja!" - jakby powiedział klasyk. Na pewno miejsce nie przynosiło chluby i nie dodawało punktów popularności miastu. Moja pamięć zakonotowała dwa obrazki: swoisty ciucholand i drugi raczej zapachowy, bo... smród ryb! Nie pamiętam, abym wydał tam choć złotówkę. Tak w czasach słusznie minionych, jak i III RP. Dla mnie handlowa strona tego miejsca po prostu nie istniała. Od zawsze robił na mnie wrażenie kartusz herbowy. Jak ja się bałem (!), że kiedyś spadnie on na czyjąś głowę? Poraniony czasem przypominał smutny obrazek, jakby dopełnienie smutnego miasta, jakim Bydgoszcz wtedy była. Dziś mamy czas rozkwitu i prosperity.

 

Interesowało mnie, co innego! Sama architektoniczność zewnętrzna gmachu. Charakterystyczny dla przełomu XIX i XX w. na ziemiach zaboru pruskiego neogotyk. Aż się prosi, aby napisać do tego odcinka oczywisty dla bydgoszczanina tekst/post właśnie poświęcony temu stylowi budowania. Trzy lata temu na portalu "Gazety Wyborczej"  ukazał się artykuł zatytułowany: "Hala targowa zamieni się w miejsce kultury, gastronomii i handlu. Miasto wyłoniło nowego operatora obiektu".  Sądzono, że inwestor upora się z adaptacją HT w ciągu osiemnastu miesięcy. No, jak łatwo policzyć zajęło to jak dobrze liczę trzydzieści pięć miesięcy. Opłacało się.

 

 

Nie, nie byłem na ponownym, uroczystszym otwarciu Hali, 4 sierpnia tego roku. Ale i niedziela, jaka przypadła tego miesiąca w dniu 6 sierpnia, to nie był dobry moment. Napisać, że było tam jak w ulu, to jest nic nie napisać. Tłum, tłum, tłum! Starczyło sił i ochoty na obejście między szczęśliwcami konsumującymi przeróżności kulinarne i wyjście lub wręcz ucieczkę z tego tygla. Gwar! szum! jazgot! A do tego panienka, która śpiewała do przysłowiowego kotleta. Może i one dobrze chwytała dźwięki, ale w tym harmidomie nie było najmniejszej okazji, aby to ocenić.

 

 

Wszystkie zdjęcia tu wykorzystane wykonałem w środę 9 sierpnia. Tłum zelżał, ale i bez tego nie miałem zamiaru zostawać tam dłużej, niż przedreptanie od jednego wyjścia do drugiego. Nie wiem czy będę częstym gościem miejsca tego. Jak stwierdził mój serdeczny kolega Piotr Szulc: "Od gastronomii wymagam czegoś innego". Ja - też. Na pewno pewnej intymności, klimatu, muzyczki, która mi gdzieś tam po cichu mruczy, a nie drze mi się do talerza. "Może się uspokoi" - dodaje Piotr. Czy to znaczy: nigdy więcej Hali Targowej? A uchowaj Panie! Zerkajcie! Bywajcie! Konsumujcie! W końcu ten cykl nazywa się: "Smakowanie Bydgoszczy". Zatem i:  s  m a k u j c i e !

 

 

Cieszy mnie, że dzieło spółki architektonicznej Boswau & Knauer GmbH z Berlina dostało szansę na drugie życie, a żaden miejski czy podmiejski matoł, nie zburzył lub zmodyfikował bryły, jak przed dekadami było z Dworcem Głównym PKP. Miasto potrzebuje miejsc, które przyciągałoby mieszkańców i turystów. Bez wątpienia na szlaku Starego Miasta mamy od teraz takie miejsce. Wkomponowuje się w ten ciąg jakim jest plac Kościeleckich-Stary Rynek-Wyspa Młyńska! No i kartusz herbowy odrodzony w swojej godności. Nie bez lęku, że mi cóś na łeb spadnie będę teraz mógł go pokazywać kolejnym wycieczkom szkolnym.

Gedenktafel Nollendorfplatz 8-9  Berlin Schöneberg Boswau & Knauer - domena publiczna

PS: A ja zapraszam na wybrane strony internetowe, tam dopełnienie mojej narracji:

 

Wybrane strony [data dostępu 10 VIII 2023]

https://pl.wikipedia.org/wiki/Miejska_hala_targowa_w_Bydgoszczy

https://de.wikipedia.org/wiki/Boswau_%26_Knauer

https://de.unionpedia.org/Boswau_&_Knauer

https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Boswau_%26_Knauer

http://www.albert-gieseler.de/dampf_de/firmen4/firmadet48965.shtml

https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/7,48722,26331550,hala-targowa-zamieni-sie-w-miejsce-kultury-gastronomii-i-handlu.html

https://www.bydgoszcz.pl/aktualnosci/tresc/hala-targowa-oficjalnie-otwarta/