historia i ja: odrodzenie

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą odrodzenie. Pokaż wszystkie posty

piątek, kwietnia 15, 2022

...na 570-tą rocznicę urodzin Leonarda da Vinci - 15 IV 1452 r.

"O głupoto ludzka! Czyż nie widzisz, że żyłaś z sobą przez całe życie, a nie znasz jeszcze rzeczy, którą w najwyższym stopniu posiadasz, to jest swego szaleństwa?" - tym cytatem zamykałem odcinek 38 "Myśli znalezionych", jaki ukazał się na tym blogu 24 maja 2014 r. Oczywiście poświęcony osobie wielkiego Leonarda da Vinci. Tym razem otwieram nim pisanie, które wymusza na mnie (!) rocznica urodzin Mistrza. I to nie byle jaka, bo 570! Taka bowiem przypada 15 kwietnia roku bieżącego.

piątek, marca 27, 2020

Spotkanie z Pegazem (157) Jan Kochanowski "Księgi wtóre, pieśń XII"

Od bez mała trzech lat nie było na tym blogu cytowania mistrza Jana z Czarnolasu. A wżdy okazja dostojna nas obliguje? Wiem, nie mamy żadnego potwierdzenia daty narodzin, atoli przyjęło się, że było to Roku Pańskiego 1530, kiedy miłości panował nam JKM Zygmunt I Jagiellończyk od tegoż roku zwany "Starym", gdyż to wtedy syna monarszego podniesiono do godności króla.

Jedno można bez wątpienia napisać, że Mistrz żył w ciekawych czasach. Nie darmo sławionych i zwanych: wiekiem złotym. Boć to wówczas rozkwitł w Polszcze renesans, odrodzeniem zwany. Jan Kochanowski (1530-1584) najgodniejszym piórem epoki stał się. Trzeba było dopiero geniuszu Adama Mickiewicza, aby z piedestału sławy po prostu zejść.

wtorek, lipca 02, 2019

Andrzeja Frycza Modrzewskiego głos sprzed wieków...

"De Republica emendanda" Andrzeja Frycza Modrzewskiego (1503-1572) można śmiało stawiać obok innego dzieła tej niezwykłej epoki, jaką był renesans, a mianowicie "De revolutionibus orbium coelestium" Mikołaja Kopernika. Oba zostały wymienione w "Index librorum prohibitorum lub Index Expurgatorius".

Kilka dni temu minęła 450-ta rocznica ogłoszenia unii lubelskiej. Oto Polska i Litwa stały się, jak pisał JKM Zygmunt II August "...jednym, nierozdzielnym na wieki ciałem, jednym ludem, jednym narodem, jedną nieróżną Rzecząpospolitą". Jan Matejko, zniekształcając historię, umieścił na swym płótnie "Unia lubelska" również Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Heretyk pośród pany i senatory, biskupy i hetmany? Do tego ściskający prawicę... chama?

środa, sierpnia 09, 2017

Spotkanie z Pegazem (106) Jacek Kaczmarski "Stańczyk"

Nie przypuszczałem, że tekst o Stańczyku będzie miał swój... ciąg dalszy. Czytelniczka podpisująca się, jako "Mona" kilka dni temu zacytowała, jako komentarz, fragment wiersza Jacka Kaczmarskiego (1957-2004), pt. "Stańczyk". Dziwnie plecie się historia. Doświadczenie podpowiada mi, że J. K. jest przez nastolatków coraz słabiej znany, nie kojarzą, kiedy wyświetlam na ekranie Jego zdjęcie. Nie generalizuję. Ale tu bardziej chodzi o Stańczyka, niż dzielenie się moim belferski doświadczeniem.

niedziela, kwietnia 23, 2017

Spotkanie z Pegazem... (97) Jan Kochanowski "Proporzec albo hołd pruski" (fragment)

Jak to ładnie brzmi po angielsku: Prussian Homage. Określenie "homagium" dopadło mnie kiedyś w czasie... zaliczania kolokwium z historii powszechnej średniowiecza na UMK w Toruniu. Mózg mi tak zardzewiał, że nie potrafiłem (a przecież czytałem Marca Blocha i to na lata przed tym, nim zostałem studentem szacownej uczelni toruńskiej) wygrzebać z jego zakamarków tego jednego terminu. Na okładce indeksu napisałem sobie i sprawdziłem w domu i spłonąłem rumieńcem wstydu, że...

czwartek, lutego 04, 2016

Spotkanie z Pegazem (66) Mikołaj Rej "O cnocie"

"Szereg znakomitych pisarzów wieku złotego otwiera Mikołaj Rej (1505-1569), urodzony w Żórawnie pod Haliczem. [...] Zasługi Reja są nieśmiertelne, a polegając, krótko mówiąc, na tem, że on stworzył literaturę narodową [...]. Dzięki swemu niepospolitemu talentowi, on pierwszy dowiódł, że się literatura może rozwijać w języku narodowym, on się najwięcej przyczynił do zwycięstwa języka ojczystego nad łacińskim" - tak "Historii literatury niepodległej Polski (965-1795)" pisał Ignacy Chrzanowski* o Mikołaju Reju (Reyu).

Strony