historia i ja: Wydawnictwo Czarne

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Wydawnictwo Czarne. Pokaż wszystkie posty

wtorek, maja 20, 2025

Przeczytania - 517 - Michał Tabaczyński "Kieszonkowa metropolia. W rok dookoła Bydgoszczy" (Wydawnictwo Czarne)

No i bydgoszczanie doczekali, że w cenionej przez wielu (sam się do tego grona zaliczam) serii Sulina Wydawnictwo Czarne wydało książkę pana Michała Tabaczyńskiego, pt. "Kieszonkowa metropolia. W rok dookoła Bydgoszczy". Nie ukrywam, że kiedy dostałem informację, że szykowana jest książka o moim rodzinnym mieście, to oczekiwałem jej bardzo. Czy się opłacało? Czy warto sięgnąć po blisko trzysta stron narracji pisarza, tłumacza, innego bydgoszczanina? Po to wracam do tego cyklu, aby podzielić się kilkoma refleksami.

Zdjęcie pozyskane ze strony facebookowej Wydawnictwa Czarne

piątek, stycznia 31, 2025

Przeczytania - 514 - Adam Zadworny "Heweliusz. Tajemnica katastrofy na Bałtyku" (Wydawnictwo Czarne)

"Porywy wiatru są tak silne, że helikopter nie jest w stanie utrzymać pozycji nad tratwą, więc po chwili odlatuje. Niemcy postanawiają zająć się rozbitkami, którzy są w wodzie i mają najmniej czasu" - to jeden wycinek z dramatycznej akcji ratunkowej. Był 14 stycznia 1993 r., godzina 6.06. Półtorej godziny wcześniej MF "Jan Heweliusz", polski prom, wysłał komunikat: "Mayday!". W obliczu śmierci stanęło blisko sto osób. Przeżyć miało tylko... dziewięcioro!

W cennej serii reportaży Wydawnictwa Czarne ukazała się książka Adama Zadwornego "Heweliusz. Tajemnica katastrofy na Bałtyku". Mamy zatem przed sobą historię unicestwienia polskiego promu. To nie przypadek, że użyłem tego określenia. Słowem "unicestwienie" Autor zamyka rekonstrukcję zdarzeń.

Trudno jest czytać podobną literaturę. Dlaczego? Bo znamy jej tragiczny finał? To nie fabuła, ale próba rekonstrukcji tragicznego wydarzenia. Nie sądzę, aby ktoś kto pamięta rok 1993 nie słyszał, co wydarzyło się wtedy na Bałtyku. Dla mnie osobiście, to dość ponury splot, gdyż dwa dni wcześniej zostałem szczęśliwym ojcem córki.

Śmiem twierdzić, że trudno jest pisać tego rodzaju książkę że względu na jej odbiorców. Większość z nas, to tylko poruszeni czytelnicy. Ale - i to podkreślmy: tylko czytelnicy. Zupełnie nie wyobrażam sobie bycia krewnym czy członkiem rodziny. Kimś dla kogo opisywany dramat, to los ojca, brata czy męża. Emocje muszą być silne.

Nie wiem jak pisać o tym, co przeczytałem. Nie chcę tu zostawiać opisów śmierci. Opis odnalezienia zwłok kapitana Andrzeja Ułasiewicza porusza, jest wstrząsający. Walka o życie w zimnych nurtach Bałtyku jest trudnym do ogarnięcia przeżyciem. Raz po raz odkładałem czytanie. To naprawdę ciężkie, smutne i prawdziwe.

Adam Zadworny prowadzi nas niemal minuta po minucie od chwili, kiedy przechył promu nie pozostawiał złudzeń: ewakuacja! ucieczka! katastrofa! Tyle żyć zatrzaśniętych na pokładzie "Jana Heweliusza". Grozą bije nieomal z każdego akapitu.

Akcja ratunkowa! Niemcy! Duńczycy! Poraża zapis: "Kiedy od kilkudziesięciu minut niemieckie i duńskie śmigłowce prowadzą akcję na morzu, w Polsce nie ma nawet decyzji o starcie helikopterów". Brzmi jak oskarżenie.

Autor nie ogranicza się do historii samego promu, ludzi jacy stanowili jego załogę. Idzie dalej: sąd, procesy, wyjaśnienia, szukanie winnych. Ale i trauma, która masakrowała psychikę ocalonych. O jednym z nich czytamy: "Wspomnienia z tratwy ciągle do niego wracały. Śniły mu się pływające w morzu ciała i pogrzeby. Budził się z krzykiem i pytał o kolegów". Więcej cytatów tu nie zostawię.

"Heweliusz. Tajemnica katastrofy na Bałtyku", to nie tylko odtworzenie faktów, to również próba odpowiedzi na pytanie o ludzką odpowiedzialność. To stąd stwierdzenie: "O pewnych rzeczach, które dzieją się na morzu, po prostu się nie mówi. Jak w armii"? Nie miałem cytować? Nie dało się. Musiałem. Dalej pada krótkie zdanie: "Sekretów jest więcej". To jak cios.

Nie, nie interesowałem się wydarzeniami po 14 stycznia 1993 r. Ta książka jest pierwszym doń powrotem. I jestem w szoku. Nie potrafię ocenić rzetelności warsztatowej Autora, ale wiem, że to reportaż godny uwagi, przeczytania. Nie od razu po zrobieniu tego napisałem to, co stało się odcinkiem tego "Przeczytania". Czemu? Nie wiem. Zostajemy z wieloma rozdrapanymi pytaniami. Nie wyobrażam sobie być w jaki bądź sposób powiązanym z ofiarami. Z drugiej strony chciałbym poznać ich punkt widzenia.

PS. Zdjęcie pozyskane że strony Facebook Wydawnictwa Czarne.

piątek, grudnia 06, 2024

Przeczytania - 510 - Robert Kolker "W ciemnej dolinie. Rodzinna tragedia i tajemnica schizofrenii" (Wydawnictwo Czarne)

"Przypadek Galvinów jest jednak wyjątkowy. Jako pierwszy zachorował Donald, przy czym jego objawy bez wątpienia rzucały się w oczy. Równocześnie pięciu innych braci pomału, niezauważenie rozpadało się od środka" - i chciałbym, aby to pozostał jedyny cytat z tej poruszającej książki. Robert Kolker, amerykański dziennikarz, zabiera nas w świat jednej rodziny. Dan i Mimi Galvinowie mieli dziesięciu synów i dwie córki. To: Donald, Jim, John, Brian, Michael, Richard, Joe, Mark, Matt, Peter, Margaret, Mary. Brzmi nieomal idyllicznie? Ale idylli nie będzie.

Niech nie zwiodą nas zdjęcia z lat minionych. Włącznie z tym, które zdobi okładkę (nie tylko polskiego wydania). Jesteśmy obserwatorami, jak rozpada się ta rodzina. Segment po segmencie. Zaburzenia podstępnie niwelują relacje rodzinne, burzą więzi, stanowią zagrożenia nie tylko dla stabilności domowników, ale i dla ich życia. Śmierć niemal staje w progu tego domu, ale też jest ucieczką od świata, który się przed nimi zamyka, którego to oni nie rozumieją i który ich nie rozumie.

Nie, nie chcę podawać przykładów. Koniec z wyciąganiem tego, co napisał Autor lub, co powiedziała bohaterka lub bohater. To prowadzi zawsze do zapętlania, pogubienia się, a nawet znużenia tego, kto w ogóle czyta ten cykl. Takie odbieram głosy. Stawia mi się zarzuta: nie potrafisz pisać recenzji. A ja po prostu obrałem inną formę swego tu pisania, która jednak nie każdemu przypada do gustu. Znowu o sobie? Dość! Zatem od teraz będzie tylko o moim odbiorze kolejnego przeczytania i kropka!

Książka Roberta Kolkera, w tłumaczeniu Jana Dzierzgowskiego, ukazała się w cennej, jak dla mnie, Serii Amerykańskiej Wydawnictwa Czarne. To nie jest nowość. Ukazał się bowiem w 2021. Ale dopiero teraz trafiła do mnie. Trochę ostygły relacje z rzeczonym Wydawnictwem, które bardzo cenię, co nie znaczy, że nie czytam jego książek. Jestem zdania, że to jedna z ważniejszych dla mnie lektur roku 2024. Może fatalnie wybrałem, ale od pewnego czasu czytam wieczorem na głos wybrane pozycje. Znalazłem wdzięczną słuchaczkę w osobie mojej Żony. Dlaczego fatalnie?

Książka Roberta Kolkera nie należy do łatwych, przyjemnych, budujących klimat wieczornego odpoczywania. Bo świat, w który odważamy się wejść, wniknąć osacza nas, pogrąża, spycha nieomal w otchłań. Jesteśmy bezradni wobec choroby, która dręczy i masakruje kolejnych synów Dona i Mimi. Sam chwytałem się na tym, aby... odłożyć ją po kilku rozdziałach. Nie chciałem brnąć w mroku, mgle tak nieprzeniknionej beznadziejności. Tu nie ma poprawy losu! Tu z każda kartką, z każdym życiem pęka pod nami lód. Nie pomożemy przecież tym chłopcom, nie wesprzemy dziewcząt uwięzionych w szponach choroby, która była pułapką dla wszystkich. Staram się nie odkrywać kart narracji. Czemu? Każdy kto odważy się na przeczytanie tych blisko czterystu stron szybko to zrozumie.

Książka Robert Kolkera przytłacza. Pojawienie się jednego słowa w tytule powinno wyostrzyć naszą uwagę: schizofrenia! Jeśli kogoś ku czytaniu pchnie ciekawość, to na pewno ją zaspokoi. Nie mam pojęcia jak odbierze los rodziny Galvinów ktoś kto sam zmaga się z tą chorobą. Czy jest jednak jakiś pozytyw poznania książki? Otóż Robert Kolker skupił głównie uwagę na swoich bohaterach, ale też nakreślił dość obszernie rozwój psychiatrii, podejścia do schizofrenii, uświadamia nawet, że zła diagnoza prowadziła do pogłębiania się jej skutków. Nie przesadzę jeśli napiszę, że rodzina Galvinów stała się obiektem badań (nie tylko, jeśli idzie o czasową izolację poszczególnych synów Dona i Mimi), z których wyciągano wnioski i budowano właśnie rozwój psychiatrii w Stanach Zjednoczonych. Można poznać dorobek naukowy tej dziedziny medycyny na przestrzeni dziesiątków lat, lekarzy i naukowców, którzy pochylali się nad dramatem tej porażającej choroby.

Książka Roberta Kolkera jest, moim zdaniem, ważnym głosem w ewentualnej dyskusji wokół schizofrenii. Nie jest też przypadkiem, że w swoim czasie stała się bestsellerem i utrzymywała się na wysokich pozycjach różnych rankingów czołowych periodyków amerykańskich. Ciekaw byłbym opinii lekarzy, którzy zajmują się pacjentami o tym zaburzeniu. Na portalu Wydawnictwa Czarne żadnego takiego nie znajduję, dołączam link [1] Trudno po lekturze "W ciemnej dolinie..." zamknąć ją i tylko odłożyć. Gdzieś tam żyją, cierpią dzieci Dona i Mimi. Gro z nas może uważać się za szczęściarzy, że nie dotknął nas taki koszmar. Bo to jest koszmar, widzieć jak własne dziecko traci kontakt z rzeczywistością, staje się zagrożeniem dla siebie i swoich bliskich. A może właśnie dlatego warto sięgnąć po tę książkę, aby zrozumieć, że nasze często banalne kompleksy są niczym wobec tego, co spotkało Donalda, Jima, Johna, Briana, Michaela, Richarda, Joego, Marka, Matta, Petera, Margaret i Mary oraz ich bliskich. Inna sprawa czy to na pewno książka do poduszki, ale to przekona się o tym każdy kto przeczyta tych blisko czterysta stron. Jedno jest pewne: nikt nie chciałby mieszkać w Hidden Valley Road. Jednak dodam jeszcze jedno zdanie z Autora, które nie pozostawia złudzeń, co do intencji własnej książki, ale i życia bohaterów: "Jeszcze inna jest historia dzieci: Lindsay, jej siostry i dziesięciu braci. Opowiada ona o tym, co się dzieje, gdy amerykański sen legnie w gruzach". My po tych gruzach po prostu stąpamy.

[1] W ciemnej dolinie. Rodzinna tragedia i tajemnica schizofrenii - Wydawnictwo Czarne [data dostępu 4 XII 2024]

czwartek, października 13, 2022

Przeczytania (455) Jon Krakauer "Eiger wyśniony" (Wydawnictwo Czarne)

"Od czasu do czasu mijaliśmy grupy alpinistów, którzy zostali już pokonani przez górę i wracali na dół. Wszyscy ostrzegali nas przed piekielnie silnymi wiatrami i przeraźliwym zimnem, jakie czekały na nas powyżej poziomu 2250 metrów, ale my byliśmy święcie przekonani, że nim dotrzemy na tę wysokość, warunki zmienią się na lepsze"- po raz pierwszy cytuję Jona Krakauera, choć nie jest to moja jedyna książka tegoż autora. Chyba zacznę robić użytek z wydawnictw sprzed lat, wtedy będzie okazja, aby zerknąć w głąb "Wszystkiego za Everest". Tym razem "Eiger wyśniony", w tłumaczeniu Janusza Ochaba, a mamy te książkę za sprawą Wydawnictwa Czarne.

poniedziałek, czerwca 27, 2022

Do przeczytania jeden krok - zachęcenie 33 - Wydawnictwo Czarne

"Do przeczytania jeden krok..." jest pomyślane, jako zachęcenie do wybranych pozycji, które proponują zaprzyjaźnione z blogiem Wydawnictwa. Moja rola ogranicza się tylko do zamieszczania anonsów wydawniczych. Nie odpowiadam za ich treść, formę, skutki odbioru. Jak Państwo nie znam tych książek, nigdy ich na oczy nie widziałem (może przelotnie na księgarskich półkach). Sam zatem ponoszę ryzyko, bo to, co teraz robię przypomina kupowanie kota w worku. Nie ponszę zatem odpowiedzialności za ewentualne rozczarowania lekturą, podniesione ciśnienie z wrażenia przeczytania, zubożenia budżetu kiedy zdecydujecie się Państwo na zakup kolejnego volumenu.

Po kilku miesiącach odgrzebuję cykl, który właściwie dzięki... niektórym Wydawnictwom zarzuciłem. Ta witryna miała zapraszać/promować kolejne interesujące tytuły. Tym samym zaczynało się oczekiwanie na wybrane przeze mnie tytuły z wiarą, że choć jeden z nich pojawi się na tym blogu w cyklu "Przeczytania". Stało się inaczej. Jedynie Znak i Iskry nie zapominają. Proszę potraktować wylewane tu przeze mnie żale, jako mimo wszystko zachęcenie do dobrej (jak mniemam) książki, głównie historycznej.

sobota, stycznia 08, 2022

Do przeczytania jeden krok... - zachęcenie 30 - Wydawnictwo Czarne

Drugą ofertą w Nowy Rok będą książki Wydawnictwo Czarne, które znalazłem na portalu tegoż.

piątek, października 22, 2021

Do przeczytania jeden krok... - zachęcenie 25 - Wydawnictwo Czarne

Zaglądam na profil Wydawnictwo Czarne, choć ostatnio nic nowego do mnie nie dociera. Możliwe,ze to kres współpracy? Łudzę się jedna, że nie. Tym bardziej, że odkąd prowadzę cykl "Przeczytania", to Czarne jest ze mną i nami, Czytelnikami blogu.

piątek, września 17, 2021

Przeczytania... (414) Szmuel Lejb Sznajderman "Wojna w Hiszpanii. Reportaż z głębi kraju" (Wydawnictwo Czarne)

"Sznajderman podróżował po wschodniej części kraju, pozostającej pod kontrolą republikanów. Zależało mu na pokazaniu entuzjazmu dla socjalistycznej rewolucji wymierzonej przeciwko dyktaturze generała Franco. Pokazał jednak również strach i zmęczenie. Rozmawiał z bojownikami, politykami, a także z rolnikami, pracownikami fizycznymi, właścicielami winnic. Ważny fragment książki to relacja z klasztoru Montserrat nieopodal Barcelony, gdzie autor poszukiwał starych żydowskich manuskryptów" - ta notka jest do przeczytania w całości na portalu Wydawnictwa Czarne oraz w ostatnim odcinku mego cyklu na tym blogu, pt. "Do przeczytania jeden krok". Jest też niemal w tej wersji na okładce.

środa, sierpnia 18, 2021

Do przeczytania jeden krok - zachęcenie 20 - Wydawnictwo Czarne

Kolejne sierpniowe zachęcenie. Kolejne tytuły proponuje Wydawnictwo Czarne. Przypominam, że to jest najstarsze Wydawnictwo, z którym podjąłem współpracę tworząc przed laty cykl "Przeczytania". Wakacje, przyznało jednych z nich (nazwa znana piszącemu), jest złym czasem na nowości? Pozwalam się sobie nie zgodzić. No, ale każdy jeszcze ma tu między Odrą i Bugiem prawo do swego zdania. Zatem korzystajmy z tej wolności, alboż to wiadomo, w jakich realiach obudzimy się za dzień, dwa, tydzień czy miesiąc? I czytajmy.

* * *

1. Marek Szymaniak "Zapaść".

PREMIERA AUDIOBOOKA 11 SIERPNIA 2021

Według Polskiej Akademii Nauk niemal połowie z dwustu pięćdziesięciu pięciu średnich miast w Polsce grozi społeczno-ekonomiczna zapaść. Wyludnienie, upadający przemysł, bezrobocie, problemy mieszkaniowe, utrudniony dostęp do ochrony zdrowia, smog, układy polityczne, coraz starsi mieszkańcy. Marek Szymaniak, autor książki Urobieni. Reportaże o pracy, próbuje ustalić, co jest przyczyną tak fatalnej sytuacji, a o szczerą odpowiedź prosi tych, którym kryzys zagraża najbardziej. Podczas podróży po Polsce spotyka się z mieszkańcami i miejskimi aktywistami, rozmawia z samorządowcami, a oficjalne statystyki zestawia z rzeczywistością. Nie boi się stawiać trudnych pytań, nie ocenia, ale nie zadowala się też ogólnikowymi diagnozami oderwanymi od lokalnych problemów. Szukając odpowiedzi, uważnie wsłuchuje się w głosy tych, którzy wyjechali, jak również tych, którzy pomimo ciężkiej sytuacji postanowili zostać. Z reporterską wnikliwością opisuje zastaną rzeczywistość, tworząc realistyczny portret Polski mniejszych miast i ich mieszkańców.

Jedna z opinii: "Wydźwięk książki Szymaniaka jest pesymistyczny, ale w każdym wątku pojawia się jakiś promyczek nadziei: jest aktywistka, która walczy o prawa mniejszości; grupa sąsiadów, którzy protestują przeciwko zamknięciu szpitala; właściciel domu, który wymienia kopciucha i angażuje się w walkę o dobre powietrze; założyciele spółdzielni mieszkaniowej".

2. Tomasz Słomczyński "Kaszëbë".

Kaszuby, podobnie jak Śląsk, są na tle pozornie monolitycznej tożsamościowo Polski regionem wyjątkowym. Przez lata traktowane z podejrzliwością – dla jednych zbyt polskie, dla drugich zbyt niemieckie. Rozpięte pomiędzy Wschodem a Zachodem, z własnym językiem, świadome swej odrębności, mocno zanurzone w historii, otoczone wspaniałą przyrodą.

Dla Tomasza Słomczyńskiego Kaszuby od kilku lat są domem, ale także wyzwaniem. Uczy się języka, opisuje lokalne historie zbierane podczas wędrówek. Ta kaszubska wanoga daje mu możliwość spojrzenia z bardzo bliska, a spotkania z miejscowymi i przyjezdnymi stają się punktem wyjścia do opowieści o złożonej tożsamości Kaszubów, ich burzliwej przeszłości i współczesnych problemach.

Powtarzane tu przez kolejne pokolenia hasło „Ni ma Kaszëb bez Pòlonii, a bez Kaszëb Pòlsczi”, raz brzmiące niczym pochwała jedności, to znów podkreślające odrębność, jest także zachętą, by wraz z autorem dowiedzieć się więcej o tym niezwykłym kawałku naszego kraju.

Jedna z opinii: "Czy Kaszubi to w ogóle Polacy? A może farbowani Niemcy? Albo zupełnie odrębny szczep słowiański? A ten ich język?! Czy kaszubski to aby nie zepsuta polszczyzna? Słomczyński zabiera nas w podróż po „innych Kaszubach”, mierzy się z trudnymi pytaniami, odwiedza miejscowych działaczy, świadków historii, ezoteryków i rybaków. Brawurowo dowodzi, że Kaszuby to nie tylko wakacyjny raj, w którym „tubylcy” wciągają tabakę, a kurczaka zjadają z ryżem w białym sosie, ale też skrwawione ziemie zamieszkiwane przez duchy, demony i głęboko schowane w szafach trupy. Kaszuby, kraina niezliczonych jezior, z których wiele kryje na dnie naprawdę mroczne historie. Słomczyński nurkuje głęboko, koniecznie sprawdźcie, co dla was wydobył na brzeg.

3. Roman Husarski "Kraj niespokojnego poranka. Pamięć i bunt w Korei Południowej".

Wpływy Korei Południowej od dłuższego czasu przenikają do masowej świadomości. Zajadamy się kimchi, słuchamy k-popu, zgłębiamy koreańskie praktyki kosmetyczne i z zapartym tchem oglądamy kolejne nagradzane filmy. Pod tą maską, którą sami Koreańczycy chcą pokazywać światu, znajdziemy jednak trudną historię i jeszcze trudniejszą współczesność.

Roman Husarski porzuca stereotypy i uproszczenia i podróżując po Korei, szuka informacji u źródeł. Opowieści, które słyszy, okazują się dużo ciekawsze niż misternie kreowany wizerunek. To państwo, w którym ludzie żyją najdłużej na świecie, wielkie bogactwo spotyka się ze skrajnym ubóstwem, religie konkurują ze sobą niczym firmy, a wojny toczą nie tylko partie, lecz także regiony, pokolenia oraz płcie. Husarski barwnie opowiada o meandrach koreańskiej polityki, skomplikowanych relacjach z Japonią i Koreą Północną, ale przede wszystkim rozmawia z ludźmi, którzy zmagają się z odpowiedzią na pytanie, czym jest dla nich koreańskość i jak połączyć wieloletnią tradycję ze współczesną moralnością. Z tych opowieści wyłania się wielowymiarowa, niejednoznaczna i niezwykle fascynująca Korea.

Jedna z opinii: "Roman Husarski wychodzi poza utarte wzorce myślenia o Korei Południowej. Porusza trudne i kontrowersyjne sprawy, o których Koreańczycy zazwyczaj nie chcą rozmawiać: niemożność poskromienia antyjapońskich sentymentów, wojskowy rygor w środowisku pracy, tłamszenie indywidualizmu przez kult harmonii i porządku. Autor uwypukla też bolączki życia publicznego: korupcję, niezdrowe relacje między biznesem a polityką i autorytarne ciągoty kolejnych rządów. Podejmuje także wątki związane z Koreą Północną, w tym z trudnymi losami uciekinierów z Północy, którzy często nie potrafią odnaleźć się w rzeczywistości Południa. «Kraj niespokojnego poranka» jest książką o zakorzenieniu w tym, co dawne, i żywiołowym pochłonięciu tym, co bieżące".

4. Piotr Marecki "Romantika".

Opel załadowany po brzegi. W bagażniku czekają już torby z ubraniami na dwutygodniową podróż poślubną, aparaty fotograficzne i kawa w termosie z napisem „Thirsty”. Po kawalerskiej wyprawie przez „Polskę przydrożną” Piotr Marecki rusza w podróż z żoną Olą, by wspólnie świętować zawarcie małżeństwa. Pierwszy przystanek – Beskid Niski. Ekowesele, progresywne disco polo, całonocne maratony na atari i wiersze czytane dla przyrody. Kolejny – Huculszczyzna, drewniana chata w górach i ukraińskie bezdroża. Marecki z żoną rejestrują mijany krajobraz i zwracają uwagę na lokalną architekturę. Tarnopol, Strusów, Monasterzyska, Tyśmienica, Kołomyja, Szepit, Czerniowce, Zaleszczyki, Stryj. Podróż jest długa, drogi dziurawe. Ale ważne, że jadą razem. Piją huculski samogon, zagryzają go bryndzą, sałem i śpiewają pieśni o zbójniku Doboszu. Obserwują, jak wschodnia prowincja nie opiera się globalnemu turbokapitalizmowi.

A Hucuł Misza na to: „Wszystko jasne. Romantika”.

Jedna z opinii: Marecki nie tylko wyłapuje scenki rodzajowe z badań terenowych jakim jest jego wesele i podróż poślubna, ale potrafi na szybko zrobić analizę i zripostować celnym słowem. Bez zadęcia. Z lekkim dystansem i kpiną. Gonzo reportaż? Jak najbardziej, ale autorsko z krakowskim bagażem poetów i demo-sceną gier komputerowych.

5. Magdalena Kasprzyk-Chevriaus "Sztuka mięsa ze szlachtuza. Nieopowiedziana historia mięsa".

Po raz pierwszy w historii łatwy dostęp do mięsa ma każdy Polak. Jeszcze wiek temu nasi przodkowie mogli tylko o tym pomarzyć, dziś jednak żyjemy w erze przesytu i hodowli przemysłowych. Pytanie o zasadność jedzenia mięsa nigdy nie było bardziej aktualne. Jedni twierdzą, że jest ono passé, inni uważają, że to nasza polska tradycja. Jak jest naprawdę?

Ta książka powstała, ponieważ wierzę, że jako „obywatele świata” powinniśmy znać naszą historię. Zanim więc sięgniecie po smażoną pierś brojlera lub grillowaną karkówkę z tucznika, poznajcie prawdziwą historię polskiego mięsa i odkryjcie dawny świat polskiej kuchni, w której pekefleisz, pierśnik czy kapłon królowały nie tylko od święta.

Autorka

Jedna z opinii: Nie jest to jednak manifest nawołujący do zaprzestania jego konsumowania, a raczej zachęcenie do szanowania tego co spożywamy [...]. I jest to książka fascynująca [...].

* * *

Śmiem twierdzić, że to jedna z ostatnich propozycji tych wakacji. Te powoli przechodzą do działu: czas przeszły dokonany. Liczę, że któryś z wymienionych tu tytułów znajdzie się we wspominanym cyklu "Przeczytań". Jeśli nie? To trudno. Zawsze można sięgnąć po klasyków (moja Żona mówi: staroctwa): B. Prusa czy J. I. Kraszewskiego. Aha! w te wakacje przeczytałem po raz kolejny "Pana Wołodyjowskiego"...

piątek, czerwca 11, 2021

Do przeczytania jeden krok - zachęcenie 12 - Wydawnictwo Czarne

Kolejne czerwcowe zachęcenie. Kolejne tytuły proponuje Wydawnictwo Czarne. Czy znajdą się w wakacyjnych plecakach? Już zaraz za dni parę...Wybór należy do każdego z nas. Zatem? Dokonujmy wyborów. Ja mam to i owo upatrzone.

* * *

1. Andrzej STASIUK "Przewóz".

Gorący czerwiec 1941 roku. Jasne księżycowe noce, niskie bagienne łąki, cienisty sad i zimna żyła rzeki, która podzieliła świat na pół. Na jednym brzegu Niemcy, żelazny wąż czołgów, ciężarówek, maszyn. Na drugim Rosjanie. Pośrodku wiejski przewoźnik, który z jednego brzegu na drugi wozi nocą każdego, kto zapłaci. Żydowskie rodzeństwo, które w drodze do wyśnionej ziemi obiecanej, chowa się w stodole tuż obok kałuż świńskich wnętrzności. Chłopcy z partyzantki, wierzący jeszcze, że wojna jest przygodą, wykonują wyroki, których nie rozumieją. Ich dowódca czeka na rozkazy. Zanim nadejdą, każe liczyć czołgi i nad kolejnym butelkami bimbru, wśród roju much przekonuje, że już wkrótce będzie po kolana brodził we krwi wrogów. Wszyscy przychodzą do kobiety, przykucniętej, bosej, hardej. Czekają, upał mąci umysły.

A pewien mały chłopiec widzi, słyszy i zapamiętuje to wszystko: grzmot nadlatujących samolotów, drżenie ziemi. Po latach narrator próbuje opowiedzieć historię, której nie opowiedział mu ojciec.

2. Mariusz SUROSZ "Praga. Czeskie ścieżki".

Praga. Od wieków przyciąga, fascynuje i inspiruje, nie pozwala o sobie zapomnieć. Do jej pasjonatów zalicza się także Mariusz Surosz, który od lat zgłębia tajemnice miasta i istotę czeskości. Tropiąc miejsca i symbole związane z kształtowaniem się czeskich mitów, spaceruje między pomnikami i kamienicami, ogląda obrazy i słucha muzyki. Podąża tropem dwóch Janów – Husa i Žižki – oraz husytyzmu, który przez wieki dawał niewielkiemu narodowi siłę, by trwać. Udaje mu się uchwycić pierwiastek wyjątkowego czeskiego usposobienia, dzięki czemu ożywają rzeźby Bohumila Kafki, muzyka Bedřicha Smetany, sgraffita Mikoláša Aleša, a hokej staje się istotną częścią narodowych smutków i nadziei.Autor uświadamia nam też, jak wiele razy w historii czeskość była zagrożona, a złota Praga, najbardziej czeskie z miast, musiała o swoją tożsamość walczyć rękami pracowitych mieszczan, genialnych malarzy, rzeźbiarzy i muzyków, a nawet hokeistów. Dziś nikt już nie ma wątpliwości, do kogo należy Praga, a na pytanie, czyje są praskie tramwaje, parki i miejski kurz, każdy Czech odpowie: „Naše!”.

3. Joe KRAKAUER "Wszystko za życie".

Chris McCandless był chłopakiem z dobrego, zamożnego domu. Miał troskliwych rodziców i kochającą siostrę. Ukończył college i szykował się do studiów prawniczych. Ale właśnie wtedy postanowił wypisać się z klasy średniej, oddał wszystkie pieniądze i ruszył w drogę. Od Meksyku po Alaskę – jeździł autostopem, pociągami towarowymi, wędrował na piechotę, spływał kajakiem. Łatwo zaprzyjaźniał się z poznanymi po drodze ludźmi i równie łatwo te przyjaźnie zrywał, by szukać samotności w dziczy. Nie był jednak zwykłym awanturnikiem i łowcą przygód – raczej filozofem i idealistą. Ukoronowaniem jego życia miała być „ostatnia, największa przygoda, kulminacyjna bitwa, żeby zabić fałszywy wewnętrzny byt i ogłosić triumfalny koniec duchowej rewolucji”.

Jon Krakauer podąża tropem „supertrampa”, jak sam siebie nazywał McCandless. Na podstawie jego zapisków, listów, rozmów z jego przyjaciółmi stara się odtworzyć losy współczesnego Robinsona i wyjaśnić zagadkę jego odejścia.

Ta przepiękna historia młodości, buntu i poszukiwania wolności od kilkudziesięciu lat inspiruje nie tylko czytelników, ale także artystów. Na jej podstawie powstał niezapomniany film w reżyserii Seana Penna.

4. Anna BIKONT, Joanna SZCZĘSNA "Lawina i kamienie. Pisarze w drodze do i od komunizmu".

Lawina i kamienie to opowieść o losach sześciu polskich pisarzy: Jerzego Andrzejewskiego, Tadeusza Borowskiego, Kazimierza Brandysa, Tadeusza Konwickiego, Adama Ważyka i Wiktora Woroszylskiego, którzy tuż po wojnie zostali żarliwymi zwolennikami nowego ładu, by potem rewidować go i w końcu odrzucić. To z jednej strony wnikliwe studium stalinizmu i próba wyjaśnienia, jakie motywy popchnęły ludzi ideowych i utalentowanych w objęcia komunizmu, a z drugiej – barwny, pełen anegdot obraz życia literackiego i relacji pisarzy z władzą. To historia powojennej literatury polskiej pokazana przez pryzmat losów wybranych bohaterów i zarazem panoramiczny reportaż historyczny zbudowany na solidnym fundamencie źródłowym.

Książka Anny Bikont i Joanny Szczęsnej ukazuje się po kilkunastu latach w nowym, poprawionym i uzupełnionym wydaniu. Pierwotny podtytuł także zmienił brzmienie – zamiast „pisarzy wobec komunizmu” mamy „pisarzy w drodze do i od komunizmu”.

5. Drauzio VARELLA"Więźniarki".

Zakład karny dla kobiet w São Paolo to świat w miniaturze. Jest tu rynek pracy, handel, są problemy mieszkaniowe. Jest moda i zmieniające się trendy w wystroju wnętrz. Są sojusznicy i wrogowie. Są zasady, których trzeba przestrzegać, jeśli chce się przeżyć. Jest hierarchia i wewnętrzny system sądowniczy. Oczywiście są też strażniczki, ale tylko gościnnie, więc nie mają wiele do powiedzenia.

Jest tu miejsce na miłość – większość osadzonych nawiązuje relacje uczuciowe i erotyczne z innymi więźniarkami. Jest też samotność. Odwiedzający to rzadkość, świat zewnętrzny szybko zapomina o skazanych kobietach. Najwięcej jest tęsknoty, zwłaszcza za dziećmi, które zostają po drugiej stronie albo urodzone w więzieniu, po kilku miesiącach zgodnie z przepisami są odbierane matkom.

Więźniarki to ostatnia część trylogii więziennej Drauzio Varelli. Autor, który przez wiele lat pracował charytatywnie w zakładach karnych jako lekarz, nie tylko barwnie i szczegółowo opisuje ten niezwykły świat, ale bada też, co sprawiło, że jego podopieczne znalazły się za kratami. Gwałty, morderstwa, kradzieże, handel narkotykami – większość tych przestępstw jest popełniana z biedy, beznadziei, pragnienia poprawy swojego losu. To smutny paradoks, ale niektóre bohaterki tej opowieści dopiero za murami więzienia znajdują bezpieczną przystań.

* * *

Znowu wybory? Trzy cenne serie wydawnicze, które są obecne w moim prywatnym czytaniu. Starczy zajrzeć do cyklu "Przeczytania". Nie wiem dlaczego wcześniej nie trafiłem na prace D. Varelli. Nie znam poprzednich dwóch części trylogii. Świat literatury polskiej zawsze mi bliski. Ciekawe, że w książce duetu autorskiego A. Bikont - J. Szczęsna zabrakło mego ukochanego poety: Władysława Broniewskiego. Nie napiszę nic więcej. bo tez niewiele wiem, poza tym, co sam przeczytałem na stronie Wydawnictwa Czarne. Zapraszam tam. Bardzo profesjonalne podejście do nas czytelników. Tam wypowiedzi/recenzje/omówienia ludzi pióra, jak choćby Eustachego Rylskiego. Polecam. I zapraszam do zaglądania. A potem już tylko... w y b ó r ?

sobota, kwietnia 17, 2021

Przeczytania... (399) - Radosław Młynarczyk "Hłasko. Proletariacki książę" (Wydawnictwo Czarne)

"Żył szybko i intensywnie. Wbrew woli stał się obywatelem świata. Wszystkie doświadczenia, nawet te najbardziej skrajane i tragiczne, z niewątpliwym talentem przekuwał w literaturę" - czytamy na okładce biografii osobowości niezwykłej. Panie i Panowie! Marek Hłasko! Nie po raz pierwszy w tym cyklu. Ale po raz pierwszy, jako bohater biografii. Ta, pt. "Hłasko. Proletariacki książę" jest efektem dociekań pana Radosława Młynarczyka (rocznik 1990), a wydało Wydawnictwo Czarne. Cudowne dopełnienie bohaterów tego cyklu w odcinkach 238, 349, w odcinku 111 "Myśli wygrzebanych". W archiwum blogu leży niedokończony tekst o Władysławie Broniewskim oczami Hłaski.

wtorek, kwietnia 13, 2021

Zaproszenie do czytania - zaproszenie 6 - Wydawnictwo Czarne

"Zaproszenie do czytania..." jest pomyślane, jako zachęcenie do wybranych pozycji, które proponują zaprzyjaźnione z blogiem Wydawnictwa. Moja rola ogranicza się tylko do zamieszczania anonsów wydawniczych. Nie odpowiadam za ich treść, formę, skutki odbioru. Jak Państwo nie znam tych książek, nigdy ich na oczy nie widziałem (może przelotnie na księgarskich półkach). Sam zatem ponoszę ryzyko, bo to, co teraz robię przypomina kupowanie kota w worku. Nie ponszę zatem odpowiedzialności za ewentualne rozczarowania lekturą, podniesione ciśnienie z wrażenia przeczytania, zubożenia budżetu kiedy zdecydujecie się Państwo na zakup kolejnego volumenu.

poniedziałek, marca 29, 2021

Przeczytania... (394) Alice Lugen "Tragedia na Przełęczy Diatłowa. Historia bez końca" (Wydawnictwo Czarne)

"Pod koniec stycznia 1959 roku grupa turystów, głównie studentów i absolwentów Politechniki Uralskiej, postanowiła uczcić kolejny zjazd KPZR zdobyciem góry Otorten w Uralu Północnym. wyprawa zakończyła się się tragicznie i w wyjątkowo zdumiewających okolicznościach" - to zapowiedź opowieści, która wstrząsnęła w roku 1959. Niewyobrażalna tragedia. To już przeszło LX lat. A jednak pozostaje wiele pytań bez odpowiedzi.

środa, stycznia 06, 2021

Przeczytania... (376) Albert Jawłowski "Miasto Biesów. Czekając na powrót cara" (Wydawnictwo Czarne)

Nigdy nie przestanie mnie chyba fascynować historia Rosji. Bez względu na epokę, panującego czy ideologię. Ruś-Rosja-Sowiety-Rosja. Nie ma dla mnie znaczenia. Ocierałem się o tę historię od... dzieciństwa. Modlitewnik praprababki Stefanii Sucharzewskiej, wydany w Wilnie u Zawadzkiego i tam zamieszczony kalendarz liturgiczny, w którym nie omieszkano zapisać o rocznicach związanych z... rodziną panujących, tych niby-Romanowów. To jeden z kroków. Familijne opowieści moich wileńskich Dziadków, to była lekcja historia sięgająca roku 1863. Zabór rosyjski - Trepałowo - Oszmiana - Domanowo - Homel - Murawiow - carowie - Petersburg - Taszkient - Tuchaczewski - Dzierżyński - okupacja sowiecka - zsyłki na Sybir - bydlęce wagony ekspatriantów. Starczy tej wyliczanki. Ktoś w rodzinie przechowywał kasetkę z wizerunkiem... cara? Nie wiedzieć skąd w zasobach rodzinnych znalazł się... Order Świętego Andrzeja Pierwszego Powołanego Apostoła?

niedziela, marca 29, 2020

Przeczytania... (342) Tomasz Ulanowski "O powstawaniu Polaków" (Wydawnictwo Czarne)

„O powstawaniu Polaków powinno zostać napisane już dawno! Tomasz Ulanowski wiele nam wyjaśnia i otwiera oczy w ważnych dla nas sprawach. Łączy historyczne i biologiczne fakty dotyczące naszego narodu. Dowiecie się od niego, skąd tak naprawdę jesteśmy i dokąd zmierzamy. Każdy Polak, a szczególnie «prawdziwy Polak», powinien tę książkę mieć i przeczytać, choć w wypadku tych «prawdziwych» zaburzy im ona pewnie prosty obraz świata, jaki mają. Tym bardziej wszystkim ją polecam!" - taką zapowiedź Adama Wajraka książki Tomasza Ulanowskiego znajdziemy i na okładce książki, i na portalu internetowym Wydawnictwa Czarne. Dawno nie przestawiałem książki z pogranicza antropologii, paleontologii, genetyki czy historii. Bo do specjalistów aż takich (i innych) dziedzin dotarł autor książki pt. "O powstawaniu Polaków".

wtorek, lipca 23, 2019

Przeczytania... (313) Aleksandra Szyłło "Godzina wychowawcza. Rozmowy o polskiej szkole" (Wydawnictwo Czarne)

...w czas wakacji t a k i temat? A dlaczego nie? Rzadkością jest, że Wydawnictwo Czarne zgodziło się wysłać mi książkę z 2017 r. A to skutek, tego, że przypomniało ją na swoim FB. Wcześniej nikt mnie ani nie zainteresował skutkiem pracy pani Aleksandry Szyłło, ani nie miałem wiedzy, że "Godzina wychowawcza. Rozmowy o polskiej szkole" w ogóle się ukazały. Jestem czynnym zawodowo belfrem od 1 września 1984 r. Tak, za kilka tygodni stuknie mi XXXV-lecie pracy twórczej. Nie będzie czerwonych dywanów, listów i orderów od władz. Zaliczę kolejną tzw. jubileuszówkę. Należy mi się, jak psu miska, albo po prost: należny mi się i już, jak zawyrokowałaby pani eks-premier.

piątek, lipca 19, 2019

Przeczytania... (312) Sun Heidi Sæbø "Kim Dzong Un. Szkic portretu dyktatora" (Wydawnictwo Czarne)

Na oczach jednego pokolenia wykształciło się coś niewyobrażalnego. Powstała... komunistyczna dynastia! Po Kim Ir Senie, Kim Dzong Ilu nastał Kim Dzong Un. Takiego wariantu nie uroili sobie w głowie twórcy systemu. Pewnie Marks z Engelsem przerzucając się w swoich grobach, a i zapewne Lenin ma z tym problem.

Oto Wydawnictwo Czarne podsuwa nam książkę Sun Heidi Sæbø "Kim Dzong Un. Szkic portretu dyktatora", którą przetłumaczyła dla nas pani Iwona Zimnicka. Przygotujmy się na to, że przez kilka godzin czytania przyjdzie nam spoglądać na utytą twarz jednego z wnuków Kim Ir Sena.

czwartek, lutego 21, 2019

Przeczytania... (292) Graham Bowley "Bez powrotu. Życie i śmierć na K2" (Wydawnictwo Czarne)

Himalaje. Znowu?

K2. Znowu?

Znowu! I powrót do tragedii z 2008 r.* Tym razem sięgam po książkę, która napisał Graham Bowley "Bez powrotu. Życie i śmierć na K2", w tłumaczeniu Macieja Kositorny. Wydawnictwo Czarne umieściło ten tytuł na swej półce o zaskakującej klasyfikacji: poza serią. Nic to. Najważniejsze, że mamy tę książkę.

Wracam na 8611 m n. p. m., aby raz jeszcze spotkać Jedenastu, dla których wyprawa okazała się droga bez powrotu. Zdradzam sedno tej poruszającej historii? A może, dla kogoś kto zna książkę Pata Falveya i Pemba Gyalje, to będzie tylko strata czasu? Zapewniam: nie będzie. Bo być nie może.

czwartek, lipca 26, 2018

Przeczytania... (274) Jacek Leociak "Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie" (Wydawnictwo Czarne)

Kiedy wpisywałem "do etykiety" hasła, jakie kojarzą się na pierwszy rzut oka z książką, która jest przedmiotem naszego zainteresowania, jak kamienie padały terminy: rasizm, szowinizm, faszyzm, nacjonalizm, fanatyzm. Mogło-że być inaczej? "Młyny boże. Zapiski o Kościele i Zagładzie" profesora Jacka Leociaka, wydane przez Czarne, to bardzo ważny głos w dyskusji dookoła straszliwej tematyki, jaką był Holocaust. Szukanie winnych i współwinnych, borykanie się z problemem odpowiedzialności za to, co wydarzyło się w czasie II wojny światowej.

środa, kwietnia 04, 2018

"I Have a Dream"...

248 $ 55 ¢. To cena za życie człowieka. Niezbyt wygórowana. Boję się przeliczać tę kwotę na złotówki. Równe 50-siąt lat temu, 4 kwietnia 1968 r., tak zainwestowane pieniądze doprowadziły do tragedii. Cyngiel naciskał James Earl Rey (1928-1998), na celowniku znalazł się pastor Martin Luther King jr. (1929-1968), laureat pokojowej Nagrody Nobla z 1964 r.

Strony

wtorek, maja 20, 2025

piątek, stycznia 31, 2025

piątek, grudnia 06, 2024

czwartek, października 13, 2022

poniedziałek, czerwca 27, 2022

sobota, stycznia 08, 2022

piątek, października 22, 2021

piątek, września 17, 2021

środa, sierpnia 18, 2021

piątek, czerwca 11, 2021

sobota, kwietnia 17, 2021

wtorek, kwietnia 13, 2021

poniedziałek, marca 29, 2021

środa, stycznia 06, 2021

niedziela, marca 29, 2020

wtorek, lipca 23, 2019

piątek, lipca 19, 2019

czwartek, lutego 21, 2019

czwartek, lipca 26, 2018

środa, kwietnia 04, 2018