historia i ja: L. Wyczółkowski

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą L. Wyczółkowski. Pokaż wszystkie posty

piątek, grudnia 22, 2023

Paleta - LXXIII - Stanisław Tondos

"Stanisław Tondos znany jest przede wszystkim jako malarz swego rodzinnego miasta Krakowa" - znajduję to zdanie na portalu Connaisseur Kraków. Salon Dzieł Sztuki. [1] Zupełny przypadek, że pisząc poprzedni odcinek cyklu trafiłem na urokliwe akwarela Królewskiego Miasta Krakowa. I jak z poprzednim bohaterem nigdy nie spotkałem się z malarstwem w wykonaniu Stanisława Tondosa (1854-1917). Tym bardziej mnie zainteresowało. Zatem w przyszłym roku przypadnie 170-ta rocznica urodzin Artysty. Wątpię, aby Sejm ogłosił rok 2024 tegoż imieniem. Mam nadzieję, że prawdziwi Krakusi znają tę kreskę i wiedzą kto nas zaprowadzi na urokliwy spacer.

Portret S. Tondosa w wykonaniu L. Wyczółkowskiego - domena publiczna

wtorek, stycznia 03, 2023

Paleta - LXV - zima, zima, zima...

Na całej połaci - śnieg.

W przeróżnej postaci - śnieg.

Na siostry i braci

Zimowy plakacik - śnieg... śnieg.

Przepraszam tych wszystkich, którym moje pisania wprowadza chaos poznawczy, bo ja tu o śniegu, a może akurat za oknem plucha, bardziej godna jesieni niż Królowej Zimy. Trudno. Przyznaję: piszę pod koniec 2022 r. Ze śniegu, lodu, który nas zachwycał, paraliżował, ba! stał się przyczyną kilku śmierci - nie ma śladu. Wierzę jednak, że w 2023 r. sypnie zdrowo i będzie nam śniegowo.

Otwieram nowy odcinek "Palety", a zaczynam od cytowanie mistrza Jeremiego Przybory (1915-2004)? Tak mi sie skojarzyło. Dobra poezja obok galerii malarstwa polskiego jakież to cudowne, nieomal magiczne połączenie. Bo przecież można sobie włączyć płytę lub YT i posłuchać, jaką piękną muzyką okrasił te strofy pan Jerzy Wasowski (1913-1984). Zawsze będę powtarzał, że wszelkie reformy dookoła szkolnictwa naszego zamordowały dwa najważniejsze przedmioty: wychowanie muzyczne i wychowanie plastyczne. Młodzież (w ogromnej swej masie) nie potrafi ani śpiewać, ani odróżnić J. Matejkę od S. Wyspiańskiego, W. Kossaka od J. Malczewskiego itd.

Biadolę? Stwierdzam fakt! Zatem biorę się do roboty. I zerkając na portal Polish Masters of Art (Facebook) podbieram tam dzieła Mistrzów i zostawiam je tutaj. Niech nam cykl "Paleta" kwitnie dalszy rok, a 2023 okaże się ciekawszy, bezpieczniejszy i dobry od minionego 2022.

wtorek, lipca 04, 2017

Stańczyk - błazen Króla Jegomościa...

W XVI wieku na dworach królewskich można było spotkać oprócz dostojników, zagranicznych gości, damy dworu, także karłów i karlice oraz błaznów. Błazen był wyjątkową osobą. Na starych obrazach widzimy jakiegoś człowieczka w dziwnym stroju, często z naszytymi na kubraku lub czapce dzwoneczkami. I tak go sobie wyobrażamy. Myśląc „błazen” kojarzymy go z „błazenadą”, „błazeńskimi wygłupami”, „błazeńskimi minami”. „A, to taki dworski głupek” – powiedziałaby większość z nas. Moglibyśmy bardzo się pomylić.

wtorek, kwietnia 11, 2017

Smakowanie Bydgoszczy... (53) z wizytą u Leona Wyczółkowskiego

Zaniedbałem cykl pt. "Smakowanie Bydgoszczy"? Coś jest na rzeczy, skoro od 9 lutego (pisałem wtedy m. in. o fontannie "Potop") nie powstał kolejny odcinek. Inspiracją dziś są 165 urodziny mistrza palety: Leona Wyczółkowskiego. Tak, przypadają właśnie 11 kwietnia. "Ale Wyczółkowski był już bohaterem tego cyklu" - przypomina pan inżynier. Tak, w odcinku 21 przeszliśmy cały uliczny szlak od obrazu do obrazu! Ależ spotkałem się z zaskakującymi reakcjami na ten temat. Zagonieni pędzimy ulicami i nie widzimy opisywanych reprodukcji? Zdarza się. Tym bardziej trzeba wracać do Mistrza. Ze swej stront przypomnę, że wspominaliśmy dzieła, kiedy w grudniu przypadła 80-ta rocznica śmierci Artysty. No, to kolejna rocznica tym bardziej usprawiedliwia nas, że piszemy...

wtorek, grudnia 27, 2016

Leon Wyczółkowski - 80. rocznica śmierci - 27 XII 1936 r.

"Dawno już nie widziałem rzeczy tak niezwykłej, jak wystawa obrazów Wyczółkowskiego przy Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych"* - okazuje się, jak bardzo w podobnych okolicznościach jest niezawodnie potrzebne wsparcie Bolesława Prusa! Tak, po raz kolejny (i zapewne nie ostatni) zerkam do książki: Bolesław Prus "«Obrazy wszystkiego» o literaturze i sztuce wybór z Kronik" wybór i wprowadzenie Samuel Sandler, Warszawa 2008, s. 498-499. Trudno jednak, żebym zapomniał o Malarzu, którego reprodukcja "Autoportretu" (z 1912 r.) patrzy na mnie z półki nad komputerem. Zresztą starczy pogrzebać na tym blogu i znaleźć odcinek 21 "Smakowania Bydgoszczy", by móc się przekonać, jak bardzo Bydgoszcz czci pamięć wielkiego Malarza. A mi ona nie jest obojętną.

środa, maja 04, 2016

Smakowanie Bydgoszczy... (36) - 3 maja 2016 r.

Witaj majowa Jutrzenko?

Ani myślę uderzać w patriotyczne nuty, cytować preambułę dokumentu z 1791 r. Wielu dziś prześcigało się w tym, aby znamienity ten dokument przypomnieć Rodakom. Jakoś nigdy w potoku tego lukru nad doniosłością, znaczeniem nie słyszę, że ten którego wielu pieszczotliwie nazywa "królem Stasiem" rok później osobiście podepcze tą samą Konstytucję?! Trzeba uważnie oglądać kartony mistrza Jana Matejki! Na portrecie SAR stoi jak byk napisane słowo straszne: Targowica. Czy ci, którzy dziś na lewo i prawo szermują tą podolską mieściną, zdobią się w narodowe barwy, JKM wychwalają ponad Niebiosa pamiętają o TYM?

Dzisiejszy świąteczny spacer był majowym smakowaniem Wyspy Młyńskiej, tego, co dzieje się nieopodal, koło Opery Nova i na przepięknie doprowadzonym do stanu sprzed stu laty moście (któremu patronuje bydgoski pisarz Jerzy Sulima-Kamiński).

sobota, grudnia 19, 2015

Przeczytania... (99) Monika Śliwińska "Muzy Młodej Polski. Życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich" (Wydawnictwo ISKRY)

Lubimy takie książki. Rodzinne sagi. Gdy do tego dosypiemy garść wielkości polskiej kultury, przeniesiemy do magicznego Krakowa czasów Franciszka Józefa I, to trudno wobec takiej "rekomendacji" oprzeć się pokusie. Taka na nas czeka "w osobie" książki Moniki Śliwińskiej pt. "Muzy Młodej Polski. Życie i świat Marii, Zofii i Elizy Pareńskich", Wydawnictwa Iskry. To wydawnictwo naprawdę "ma nosa" do książek z duszą! W końcu gdzie jeżdżą zaczarowane dorożki? Musimy się z tym pogodzić: w Krakowie!

Książka otwiera się nam, niczym... dramat Szekspira? Od swoistego wykazu: "Najważniejszych postaci pojawiających się na kartach książki". Już ta lektura powinna budzić respekt? Tak, bo zaproszono nas do wyjątkowego świata! W końcu przyjdzie nam obcować m. in. z T. Boyem Żeleńskim, Kazimierzem Przerwą Tetmajerem i jego bratem Włodzimierzem, Lucjanem Rydlem, ba! samym Stanisławem Wyspiańskim.

czwartek, czerwca 25, 2015

Smakowanie Bydgoszczy (21) - Z Wyczółkowskim po drodze...

Nie, to nie mój oryginalny tytuł kolejnego bydgoskiego smaczku. Ktoś w Urzędzie Miasta wpadł na rewelacyjny, moi zdaniem, pomysł: w kilku miejscach ścisłego centrum Bydgoszczy ustawił reprodukcje mistrza Leona Wyczółkowskiego (1852-1936). Bo miasto nad Brdą Mistrzem stoi! Zaliczamy Go do grona tzw. Galileuszy, który osiedli w mieście lub jego okolicach po 20 stycznia 1920 r. Jakoś trzeba było ratować narodową substancję po 148 latach pruskiej niewoli. A, że Bydgoszcz była niemal w 90 % zgermanizowanym miastem, ba! śmietanę intelektualną, oświatową, kulturalną i urzędniczą stanowili Niemcy, to i nie dziwota, że potrzebne było wsparcie. I to mogło nadciągnąć z dawnej Galicji, która jak wiemy po 1867 r. cieszyła się nieskrępowaną wolnością narodową (tzw. autonomią). W gronie tych, którzy pojawili się w dawnym zaborze pruskim byli m. in. Adam Grzymała Siedlecki czy właśnie Leon Wyczółkowski.

Strony