piątek, kwietnia 21, 2023

Smakowanie Bydgoszcz - 95 - wykopaliska przy Operze Nova

...i znowu przy okazji robót ziemnych mamy odkrycie nowej sensacji! Oto postanowiono wznieść kolejny segment gmachu Opery Nova, zasłużonej świątyni sztuki tu nad Brdą, ale też i znanej w kraju. Choćby ze względu na organizowany tu od lat Festiwal Operowy, a jeszcze do niedawna (tj. lata 2010-2018) również Międzynarodowy Festiwal Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage. Że będzie się raczej działo można było przewidzieć. To i owo ujrzało światło dzienne. Wieść się po mieście szerzy, że lada dzień to, co odkopano zostanie na powrót zasypane, ba! dobijają informacje, że teren ma zostać... oczyszczony z pozostałości?! Na bogów! W jakim świecie my żyjemy?! 
 


Należę do pokolenie, które jeszcze pamięta plac, na który zjeżdżały lunaparki. Wujek Stefan z ciocią Wandą miał tam strzelnicę. Należę do pokolenie, które jeszcze pamięta plac, na który zjeżdżały cyrki. I to takie... prawdziwe, dawne, żeby nie rzec: barbarzyńskie! Na czym polegało owo barbarzyństwo? A na udziale zwierząt. Były lwy! słonie! konie! małpy! Na czas pojawiania się się tych pierwszych stawiano kraty. A potem było długie budowanie. Właśnie Opery Nova. Niewiele brakowało, a mielibyśmy tu nad Brdą swoje... koloseum. Obok stały koszary i magazyny wojskowe. No i wybuchł straszliwy pożar, który strawił budynki. Ogień zagrażał nie tylko budowanemu gmachowi, ale też Farze, którą od miejsca pożaru oddziela Brda. Straż pożarna polewała dachówki Fary, aby ten nie zajął się ogniem. 
 

Dla nie zorientowanych w topografii miasta określam położenie: ulica Marszała F. Focha, nieopodal plac Teatralny (niestety od 1945 bez Teatru Miejskiego), po drugiej stronie Brdy bohaterka wielu tu zapisów: Wyspa Młyńska. Na zakolu rzeki (obecnie bulwar im. prezydenta G. Narutowicza) stały potężne Spichrza Królewskie. Te niestety padły również ofiarą II wojny światowej! Spalone, nie doczekały się odbudowy. Wolano je rozebrać. Zostały tylko archiwalne fotografie, które dobitnie przypominają nam, że bezpowrotnie straciliśmy ciekawe obiekty architektoniczne! 
 

No i teraz mamy ślady czasu przeszłego dokonanego i jak z poprzednimi tego typu odkryciami (pisałem o takowych w tym cyklu) za dni kilka mają zniknąć. Nie dość na tym: mają zostać zdemolowane! Czytam i nie wierzę własnym oczom! Wrzucam tu na zakończenie tylu zdań wykrzykniki. To moja bezsilność. Może nie mam prawa się ekscytować, bo co tam ja wiem. Jestem raptem trzecim po mieczu urodzonym tu w Bydgoszczy pokoleniem (tj. 1910, 1936, 1963). Jest mi jednak smutno, że miasto z tak skromnym potencjałem historycznym nie jest w stanie zadbać, aby udostępnić ciekawskim kolejną sensację archeologiczną. Nawet teraz, kiedy robiłem te zdjęcia, to musiałem wykonywać przez szpary w płocie!
 

Co zatem znaleziono? Sięgam na stosowny portal internetowy i tam znajduję taką wyliczankę: murowane relikty zabudowań na terenie pruskiego Królewskiego Urzędu Prowiantowy [Königliche Proviant Amt], pełny obrys kamiennych ław fundamentowych wojskowego spichrza, wzniesionego w latach 1834– 1855; majestatyczny (niczym rzymski akwedukt) ceglany fundament łukowy kolejnego, tym razem znacznie większego wojskowego spichrza z 1893 r.; ceglany fundament Odwachu (wojskowej straży, sądu i więzienia), wzniesiony w latach 1862-1871, rozbudowany w 1883 r.  [1] Fundamenty łukowe naprawdę robią wrażenie. Miałem podobne skojarzenie, kiedy fotografowałem je. 
 


"Pojawiają się głosy, by zachować odsłoniętą zabudowę. Niestety, wstrzymałoby to na całe lata inwestycję, w znaczący sposób podnosząc równocześnie koszty. Bardziej realne jest natomiast zaznaczenie (namalowanie) zarysów odkrytych budynków na posadzce parkingu i opatrzenie ich nowocześnie zaprojektowanymi tablicami informacyjnymi. Byłby to wystarczający «świadek historii», a przy tym kolejna atrakcja turystyczna Bydgoszczy" - no i mamy głos archeologa, Roberta Grochowskiego. [2] Zatem - już pozamiatane?
 
 
Nie pozostaje mi nic innego, jak zostawić ślad po tych wykopkach archeologicznych w centrum Bydgoszczy tym pisaniem i tymi kilkoma zdjęciami. 
 
PS: Wszystkie zdjęcia pochodzą z 10 kwietnia tego roku.
 
[1] https://bydgoszcz.naszemiasto.pl/takie-rzeczy-odkryto-przy-operze-nova-w-bydgoszczy-mamy/ar/c1-9228075 [data dostępu 11 IV 2023] 
[2] https://bydgoszczinformuje.pl/w-poszukiwaniu-bydgoskiego-skarbu-trwaja-prace-archeologiczne-przy-operze-dawny-spichlerz-i-kanal-juz-odkryte/ [data dostępu 11 kwietnia 2023]

Brak komentarzy: