Polonia Restituta - IV - Józef Mączka "Zmartwychwstanie"

poniedziałek, listopada 11, 2013

Polonia Restituta - IV - Józef Mączka "Zmartwychwstanie"

Józef Mączka nie dożył wolnej i niepodległej! Ten najwybitniejszy poeta-żołnierz Legionów Polskich zmarł na cholerę we wrześniu 1918 r., miał 30 lat. Nie doczekał... Nie wiem czy znaleźlibyśmy jakiś pełny, powojenny zbiór Jego poezji. Jeszcze w czasie trwania Wielkiej Wojny w 1917 r. ukazał się tomik "Starym szlakiem", który do 1939 r. wydano w sumie trzykrotnie. Ja odnajduję jego wiersze m. in.  w posiadanych zbiorach  "W blasku legendy. Kronika poetycka życia Józefa Piłsudskiego", "My pierwsza brygada... Mała antologia poezji i pieśni I wojny światowej" oraz obszernym zbiorze "Rozkwitały paki białych róż... Wiersze i pieśni z lat 1908-1918 o Polsce, o wojnie i o żołnierzach".

To jego strofy z wiersza z 1914 r. "Wstań, Polsko moja!":

Wstań, Polsko moja!

Uderz w czyn!

Idź znów przebojem w bój szalony.

Już płonie lont podziemnych min -

Krwawą godzinę biły dzwony - 

Zerwane peta - Uderz w czyn!


 

W dwóch różnych, wspomnianych powyżej, antologiach następny wiersz pojawia się pod dwoma tytułami "Legiony" oraz "Starym szlakiem". Utwór powstał w 1915 r.:

Starym Ojców naszych szlakiem

przez krew idziem ku wolności!...

Z dawna pieśnią - dawnym znakiem

my - żołnierze sercem prości,

silni wiarą i nadzieją,

że tam, kędyś, świty dnieją!

W styczniu 1917 r. napisał "Zmartwychwstanie". Gdybyśmy nie wiedzieli o śmierci Poety moglibyśmy przypuszczać, że był wśród tych, co tryumfowali w listopadzie 1918 r. 

Pioruny biły na dziejów zegarze

godzinę Twoją, o Polsko szczęśliwa -

pioruny kuły w Twych kajdan ogniwa,

że się rozpękły w płomiennym ich żarze...

Taką nam ciebie wróżyli pieśniarze,

których Duch ogniem w wyżyny porywa,

że przyjdziesz ze krwi zrodzona - krwią żywa -

w szczęku oręża i w armat rozgwarze!

Taką nam byłaś w ojców obietnicy,

kleconej w długie zimowe wieczory

z ciemnych objawień dziada Wernyhory,

i w snach męczeńskich katorżnej ciemnicy,

i w sanach poległych - w samotnym kurhanie -

w snach, którym jedno imię: Zmartwychwstanie!...