wtorek, czerwca 04, 2013

Balto a hero from Alaska / Balto bohaterski pies z Alaski

Balto - fragment pomnika
"Balto" - pies, któremu Amerykanie wystawili pomnik w słynnym Central Parku w Nowym Jorku. Czym sobie zasłużył na takie wyróżnienie? Stał się legendą swoich czasów! Przeżył wzloty i upadki,  jakie nie są dziś obce tzw. celebrytom. Postawiono go na piedestale, aby później strącić w otchłań nicości? Potem przewrotny los sprawił, że fortuna znowu się doń uśmiechnęła? Poruszyła mnie opowieść o "Balto". Tak okrutny może być tylko homo sapiens sapiens! Canis lupus familiaris w rękach niby rozumnego homo stał się zabawką? Wykorzystany, upokorzony, zepchnięty niemalże na krawędź samozagłady?! Takie piekło potrafi swemu przyjacielowi sprawić tylko człowiek!...

Leonhard Seppala ze swoim zaprzęgiem

Nie mnie rozwikływać czyj pies był godny stania na pomniku? Wokół zasług psich zaprzęgów rozpętała się burza! Pies, którego z maszerów godny był piedestału i narodowej dumy: Leonharda Seppala czy Gunnara Kaasena?! "Togo" czy "Balto"?! Dla nas może to dziś wszystko wydać się miałkie, małe i podłe? Smutne, że dwóch wspaniałych Norwegów obróciło się przeciwko sobie!... Nie ulega żadnej wątpliwości, że obydwa psy i pozostałe... 148 (!) dokonały heroicznego wyczynu! Swoją "obecność" w tym sporze odcisnął nawet jeden z największych  żyjących wtedy Norwegów-polarników Roald Amundsen.
Balto i Gunnar Kaasen
Togo i Leonhard Seppala
W 1925 r. w Nome na Alasce wybuchła groźna epidemia! Błonica zaatakowała dzieci! Należało dostarczyć im stosownych lekarstw. Niestety pogoda uniemożliwiała transport! Temperatury spadające do minus czterdziestu stopni Celsjusza, potężne zawiej śnieżne, które obniżały ją jeszcze poniżej dwudziestu kilku kresek?! Ratunek mogły przynieść tylko psy! Do walki o życie dzieci stanęło dwudziestu maszerów. Dlaczego wspomina się tylko... dwóch? Sprawa wydaje się prosta? Seppala nie mógł pogodzić się ze sławą, która zaczęła otaczać jego konkurenta Kaasena!

Kaasen & Balto na śnieżnym szlaku

Mapa  heroicznej przeprawy z 1925 r.
Psie łapy pokonały przeszło 1000 kilometrów! O panujących warunkach niech świadczy fakt, że ostatnie przeszło 80 kilometrów "Balto" prowadził zaprzęg z... oślepłym Kaasenem. Śnieżna ślepota na jakiś czas odebrała mu wzrok! Zaprzęgi dotarły do Nenana i z powrotem do Nome w niespełna sześć dni? Normalnie potrzebowano by na pokonanie tej drogi blisko dwóch tygodni!
Balto na czele psiego zaprzęgu

Balto
Amerykanie nie byliby sobą, gdyby wokół bohaterskiej wyprawy nie stworzyli prawdziwego show? Wszystko na sprzedaż? Rozpoczął się istny pochód Kaasena i jego psów, z "Balto" na czele, przez wszystkie stany U.S.A.! Amerykanie oszaleli na punkcie "Balto"! Wściekły Seppala przygryzał z wściekłości wargi? Jego "Togo" pozostawał w cieniu, choć to jego zaprzęg był pierwszym, który powrócił do Nome!...

Leonhard Seppala i jego psy
Ile jednak można było szaleć wokół heroicznego psa?! Płomień, tak szybko, jak zapłonął, tak równie szybko i okrutnie zgasł! Kaasena chyba nie zdawał sobie sprawy , że stał się medialnym widowiskiem? A tym samym stracił... swego dzielnego psa! 

 Gunnar Kaasen i Balto jeszcze razem  w Nowym Jorku

Balto i Kaasen - celebryci?
Co z tego, że stali się jeszcze w tymże 1925 r. bohaterami filmu dokumentalnego "Balto's Race to Nome" (wszystkie jego kopie spłonęły kilka lat po realizacji!), skoro "Balto" i jego psi towarzysze zostali... sprzedani do taniego cyrku, podrzędnej budy, w której pokazywano różne "dziwolągi": babę z brodą, człowieka o dwóch głowach? Tam trzymano psy na łańcuchach! Głodzono! Nieomal doprowadzono je do stanu biologicznej zagłady?! Niepojęte, zważywszy, że dopiero co postawiono dzielnemu psu pomnik w Central Parku w Nowym Jorku! Na szczęście reklama w obskurnym oknie wystawowym przykuła uwagę jakiegoś przemysłowca. Kiedy zwiedził to miejsce doznał wstrząsu! Rozpoznał w zagłodzonym i uwięzionym zwierzęciu bohatera AD 1925!

Cała Ameryka dowiedziała się w jakich warunkach dożywał swych dni słynny pies z Alaski! I znowu obudził się duch amerykański? Tak, jak zapomniano o dzielnym "Balto", tak teraz rozpoczęto nieomalże narodową zbiórkę na wykupienie go i pozostałych psów. Udało się. Heroiczny zaprzęg znalazł się w Cleveland! W tamtejszym  ZOO dopełnił się los "Balto". Zapewniono mu godne i bezpieczne warunki .
Balto w w Cleveland Museum of Natural History
Psie życie zakończyło się 14 marca 1935 r. Mieszkańcy  Cleveland tak zżyli się z "Balto", że nie chcieli jego ciała oddać ziemi! Postanowiono spreparować je i wystawić w Cleveland Museum of Natural History. Można go do dziś tam podziwiać. Stoi dumny w szklanej gablocie, nasłuchuje, jakby oczekiwał komendy swego maszera. Dzieci w Central Parku w Nowym Jorku wdrapują się na jego pomnik i robią sobie zdjęcia z psim bohaterem. W 1995 r. powstała animowany film "Balto". Zajął chyba należne mu miejsce w panteonie psiej sławy!...

Balto - film animowany USA (1995)

Balto na straży w Central Parku w Nowym Jorku
Na postumencie umieszczono tablicę z napisem:
"Dedykowane nieposkromionemu duchowi psich zaprzęgów niosącemu szczepionkę i pomoc 
z Nenana przez 600 mil zdradzieckich wód, arktycznych zamieci  
do nawiedzonego Nome w zimie 1925 roku
 – WYTRWAŁOŚCI , WIERNOŚCI, INTELIGENCJI".
Epilog: 
Szukając śladów "Balto" nie odnalazłem odpowiedzi na jedno pytanie: czy Gunnar Kaasen spotkał się jeszcze ze swoim  psem? Dzielny Norweg zmarł w 1960 r. w wieku 78 lat. Leonhard Seppala przeżył go o siedem lat i odszedł w dziewięćdziesiątym roku życia.  
Balto w zaprzęgu fragment płaskorzeźby z pomnika w Nowym Jorku
PS: Na Planete+ obejrzałem film "Balto. Bohater psiego zaprzęgu" (angielski tytuł zapożyczyłem sobie), Tak poznałem historię niezwykłego psa. Poruszony Jego losem zasiadłem do pracy nad tym postem. Tak więc widać: każdy dzień jest odkrywaniem nowych historii. Tym cenniejszych, że wstrząsających i pouczających. A skoro przeszło 80. lat później dalej oddziałują, to chyba warte są przypomnienia. Proszę zerknąć do Internetu i sprawdzić, kiedy jest powtórka tego dokumentu. Warto go obejrzeć, ja na pewno na niego zerknę tym bardziej, że nie widziałem całości.


21 komentarzy:

  1. Beautiful story ... never having heard of it. Greetings from Texas!

    OdpowiedzUsuń
  2. Ten komentarz został usunięty przez autora.

    OdpowiedzUsuń
  3. Rewelacyjna opowieść. Niech Pan to wyśle do "Psa". Zamiast pisać o pielęgnacji głupich yorków niech dzieciaki poznają prawdziwych psich bohaterów! Oceniłem Pana pracę w ogólnym rankingu. Niech tylko mój Bartek wróci ze szkoły, to zaraz pozna los Balta i innych psów. A swoją drogą czy człowiek musi być takim okrutnikiem dla swoich psów?! Pozdrawiam i ściskam serdecznie!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Niech przede wszystkim pozna historię Seppala i Toga. Niezwykle wzruszająca. Kaasen zgarnął największe uznanie, jedynie dlatego, że przebył finalny odcinek drogi.

      Usuń
    2. Cały zaszczyt dla Toga bohater

      Usuń
  4. Wzruszająca i piękna opowieść,choć trąci trochę melodramatem.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Życie je pisało. Ja tylko przelałem na ten blog.

      Usuń
  5. Wzruszyła mnie ta opowieść , naprawdę . Zaczęłam płakać . Dziękuję , że napisałeś o tym bardzo odważnym i kochanym psim bohaterze i ,że wzruszyłeś moje serce :).

    OdpowiedzUsuń
  6. Wzruszyła mnie ta opowieść , naprawdę . Zaczęłam płakać . Dziękuję , że napisałeś o tym bardzo odważnym i kochanym psim bohaterze i ,że wzruszyłeś moje serce :).

    OdpowiedzUsuń
  7. I to jest właśnie potęga historii! Autentycznej! Porusza nas, choć od wydarzeń minęło blisko dziewięćdziesiąt lat. Raz jeszcze polecam film! Bodaj będzie 17 czerwca na kanale, o którym wspomniałem.
    Serdecznie pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń
  8. Powiem ci szczeże że przeanalizowałem losy Balto o wiele w cześniej niż powstał ten blog. Masz rację troci tu melodramatem, ale czy to źle? Myślę że w każdej dobrej histori znajduje się element melodramatu tylko że czasem nie potrafimy go dostrzec!

    OdpowiedzUsuń
  9. A zapomniałem dopisać! Leonhard Seppala podobno kiedyś wspominał że kiedy wybuchła epidemia w 1925 roku to Balto miał 6 lat! Co oznacza że dokładnie nie oglądałeś. Balto urodził się w 1919 roku a zmarł w 1933 roku.

    OdpowiedzUsuń
  10. Wzruszająca historia, ja za to piszę o wilczku Kodim, którego rodzicami są właśnie Balto i Aleu . Zapraszam na
    wilki21.bloog.pl

    OdpowiedzUsuń
  11. Dziękuję za zaproszenie. Odwiedziłem blog.

    OdpowiedzUsuń
  12. WIADOMOŚĆ DLA GABRIELI SZYDŁOWSKIEJ!!!
    POSŁUCHAJ W SWOJEJ ODPOWIEDZI JEST JEDEN WIELKI BŁĄD.POKAŻĘ CI TO NA RÓWNANIU:

    BALTO + JENNA = KODI I ALEU.
    JEŚLI OGLĄDAŁAŚ DRUGĄ CZĘŚĆ TO POWINNAŚ WIEDZIEĆ ŻE PRUCZ KODIEGO, BALTO MIAŁ JESZCZE CÓRKĘ ALEU ZNANA JESZCZE POD NAZWĄ JAKO SZARKA.

    OdpowiedzUsuń
  13. Piekna opowieść.Bohaterski pies.Zastanaia mnie jedno postawa Gunnara Kaasena jak mógł Balto zostawić i zgotowac mu tak okrutny los ? Przyjaciól sie nie zdradza.Traktuje swego psa husky jako przyjaciela i nie wyobrazam sobie abym mógł go komuś oddac do cyrku czy innego szoł.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Posłuchaj, Gunnar nie zdradził Balta. Gdy na początku przybył do wielkiego miasta sprzedał go producentom i filmowcom Hollywood by mieszkał w jak najlepszych warunkach.
      W kilka dni przed odsłonięciem pomnika na cześć Balta, Gunnara odwiedził Amundsen i powiedział że tylko Leonhard Seppala i Togo zasługują na uznanie.
      Przez to Kassen, zaraz po ceremoni otwarcia pomnika wyjechał.
      A ponieważ marketingowcy znaleźli smobie nowe maskotki (Toga i Leonharda) to Balto był im już nie potrzebny. Sprzedali go.... a pewnie reszty się domyślasz.

      Usuń
  14. Jeśli chcesz wiedzieć więcej to powiem tak. Jestem na etapie pisania opowieści o tych wydarzeniach. W przeciwieństwie do "Okrutnego szlaku" to nie będzie dokument, tylko powieść historyczna. Nie bedzie też przedstawiała tylko wydarzeń związanych z epidemią, ale także bedzie obejmować cały życiorys Toga i Balta.
    Mam nadzieję, że jeśli wszystko dobrze pujdzie to pierwszy tom ukaże się, za niecałe trzy lata w 2016 roku.

    Liczę na wasze poparcie w tej kwestii

    OdpowiedzUsuń
  15. Additionally, Jurassic Park River Adventure is ann fascinating journey
    to see the routines of Dinosaurs. She had gone to a couple of
    experts who said that everything was fine, thjat thee child woould
    gfow out off it. There are 2 BHK+study apartments in Indiabulls Centrum Park on offer
    for you to choose from.

    My blog post: jurassic park builder Cheats

    OdpowiedzUsuń
  16. Holistic family health cuts across your everyday life.
    " He also threatens her, saying that if she doesn't get herself to church that he will "drag thee on a hurdle thither.
    You can put Universal into that competition again with
    their latest release of "Despicable Me.

    Also visit my blog; minion rush hack

    OdpowiedzUsuń
  17. Piękna historia, jednak uważam, że Seppala i Togo zasłużyli na znacznie większe uznanie. To Seppala wykazał się największą odwagą - przebył najtrudniejszy odcinek drogi, decydując się na przebycie zatoki pokrytej lodem. Kiedy on i jego zaprzęg zostali unieruchomieni na pływającej krze bez realnych szans przeżycia, Seppala przerzucił Togo na najbliższy grunt. Wtedy Togo wskoczył do lodowatej wody, zawiązał pływająca w wodzie linę od zaprzęgu i przepłynął ciągnąć za sobą zaprzęg oraz Seppalę umożliwiając im bezpieczne przejście na ląd. Jest to wręcz nieprawdopodobna sytuacja, tak bardzo bohaterska, niezwykła i godna podziwu. Wielka szkoda, że nie została ona zawarta w artykule. Kaasen i Balto zostali największymi sławami tylko dlatego, że przebyli ostatni odcinek drogi. To niebywale niesprawiedliwa sytuacja. Nie mówię, że Kaasen i reszta maszerów i ich zaprzęgi nie zasłużyli na uznanie. Oczywiście też wykazali się odwagą. Jednak porównajmy to do Seppali i Toga. To po prostu niezwykle przykra niesprawiedliwość.

    OdpowiedzUsuń

Uwaga: tylko uczestnik tego bloga może przesyłać komentarze.