historia i ja: staropolskie strofy

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą staropolskie strofy. Pokaż wszystkie posty

niedziela, grudnia 11, 2022

Staropolskie strofy... - część 5 - Jan Stanisław Jabłonowski

Że był w historii Stanisław Jabłonowski (1634-1702), to każdy miłośnik sarmackiej Bellony wie. W końcu chodzi o samego hetmana wielkiego koronnego, jednego z bohaterów wiedeńskiej odsieczy. Ale jakoś mej uwadze uszło, że wojenny sarmata miał syna. Ten ci, Jan Stanisław obojga imion Jabłonowski, osiągnął wiele zacnych stanowisk, ba! w latach 1706-1709 piastował urząd kanclerza wielkiego koronnego. Nie trzeba być geniuszem historycznym, aby zrozumieć, że wziął tę godność za sprawą narzuconego przez Szweda króla, Stanisława Leszczyńskiego. Był ci zatem Jan Stanisław herbu Prus odmiana III przeciwnikiem JKM Augusta III Sasa. Nie dość na tym za swą politykę trafił tam, gdzie wielu wrogów elektora/króla trafić musiało: do twierdzy Königstein.

poniedziałek, września 26, 2022

Staropolskie strofy... - część 4 - Franciszek Karpiński

"Podnieś rękę, boże Dziecię, / Błogosław ojczyznę miłą..." - nie, nie nic mi się nie pomyliło. Ani pora roku, ani dobór repertuaru. Z premedytacją sięgnąłem po ten fragment kolędy, aby uświadomić, że Autor strof, które za chwilę ujawnię, przypomnę jest nam doskonale znany. Tak, gdy nadejdzie czas wigilijnego świętowania nie jeden z nas zaśpiewa (barytonem, basem czy innym głosem): "Bóg się rodzi, moc truchleje, / Pan niebiosów obnażony...". Bo to właśnie Franciszek Karpiński (1741-1825) i jego dostojna kolęda "Pieśń o narodzeniu Pańskim". Poeta był już bohaterem mego tu pisania, tyle, że w cyklu "Spotkanie z Pegazem". Proszę odnaleźć odcinek 121, ten z 2 maja 2018 r.

poniedziałek, maja 11, 2020

Staropolskie strofy... - część 3 - Wespazjan Kochowski

Poprzednie strofy zawdzięczaliśmy Samuelowi ze Skrzypna Twardowskiemu. A teraz przed nami Wespazjan Kochowski (1633-1700). Z krótkiego biogramu, jaki znajdujemy w zbiorze "Historia w poezji" dowiadujemy się: "...poeta, prozaik, historyk; pisał w języku polskim i łacińskim utwory religijne, liryki, fraszki obyczajowe (Niepróżnujące próżnowanie, Psalmodia polska)"*. W nim znajdziemy dwa utwory, aliści my sięgniemy do "Poezji wybranych", które wydał Universitas w 2003 r.** Bardzo nadszarpnąłem swój budżet, kiedy dokonywałem zakupu tego zbiorku (raptem niespełna 150 stron poezji), gdyż wydałem całe 3 złote groszy osiemdziesiąt. Wygrzebałem go w... litościwym kartonie, do którego trafiły te tytuły, na które nie było ni jakiego zainteresowania. Chyba wydawca miał jakoweś w tej materii przeświadczenie, bo wydał Kochowskiego w serii "Klasyka mniej znana".

piątek, maja 01, 2020

Staropolskie strofy... - część 2 - Samuel Twardowski

"Po rozpuszczeniu się naszych, kiedy w tabor Tatarzy wpadli, nie zostało się jeno pan kanclerz Żółkiewski z panem hetmanem w przodzie taboru. kiedy widział, że źle, począł mówić:

- Co czynić dla Boga?

Było jeszcze przed nami koni ze trzysta. Krzyknęliśmy wszyscy:

- Z koni! Konie osiodłać i tak od koni będziemy się ostrzeliwać! Cośmy i uczynili. Pan kanclerz, zsiadłszy z konia swego, przebił go szablą, przykładem drugim dając, że nie myśli uciekać" - nie, ten dramatyczny opis nie wyszedł spod pióra poety. "Ależ on już się na tym blogu się znalazł" - czujne czytelnik oponuje. Tak, to scena z bitwy pod Cecorą z 1620 r., jaką zawdzięczamy Abrahamowi Złotopolskiemu*. A używam go, bo tym razem zapraszam do wysłuchania wiersza Samuela Twardowskiego (ok. 1600-1661): "Śmierć hetmana Żółkiewskiego"**.

Strony