historia i ja: Turcja

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Turcja. Pokaż wszystkie posty

wtorek, lutego 14, 2023

Spotkanie z Pegazem - 194 - Ryszard Berwiński "Moje słońce" i "Moja gwiazda"

Uwielbiam nieprzewidywalne zbiegi okoliczności. Oto poeta z kręgu zapomnianych lub zapominanych (niepotrzebne skreślić): RYSZARD BERWIŃSKI (1819-1879). Nakrycie głowy może dziwić? Tak, to bez wątpienie fez! Nie dla tych, którzy pomni są losów pokolenia Bemów, Czajkowskich, czyli emigrantów, rozbitków po klęsce powstania listopadowego. Dokąd ich drogi zmierzyły? Po wielu rozdrożach i przygodach (jeśli tak można określić tułaczy los tego pokolenia) do Turcji! Tak też stało się z bohaterem tego pisania, aczkolwiek we wspominanej insurekcji udziału wziąć nie mógł. To kolejne pokolenie, tych, którzy poszli w bój w 1848 r. Po latach R. Berwiński znalazł się w szeregach Kozaków Sułtańskich, którymi dowodził Sadyk Pasza. W Stambule zmarł opuszczony, zapomniany, przez wielu określany jako ostatni romantyk! Mam-że skojarzenie ze śmiercią pewnego literackiego bohatera: Ignacego Rzeckiego! To te sama lata!

czwartek, listopada 26, 2020

Cień Adama - tryptyk nie tylko poetycki - po raz trzeci

"Dzisiaj biedny Sadyk ten cios odebrać musiał, zmniejszyć go niepodobna, wczoraj mu doniosłam, wczoraj sama się dowiedziałam. [...] Cholera foudroyant porwała go o 12-tej [...], o 9-ej ducha wyzionął - ach tego ducha, co nas wspierał, co Sadyka prowadził, co by Polskę zbawił" - o śmierci Adama Mickiewicza pisała Ludwika Śniadecka w jednym z listów do Ludwika Zwierkowskiego / Karakrak Beja, który wiązał los na odrodzenie Rzeczypospolitej z Turcją. Nie on jeden, żeby wspomnieć Sadyka Paszę (M. Czajkowskiego), a wcześniej chociażby Murad Paszę (gen. J. Bema). Adam Mickiewicz też dostrzegł nadzieję! Wojna krymska obnażyła słabość imperium Mikołaja I Pawłowicza (1825-1855)! Śmierć zmiotła Adama 26 listopada 1855 r. 165. lat temu.

poniedziałek, lipca 18, 2016

Przeczytania... (149) Jerzy S. Łątka "Atatürk. Twórca nowoczesnej Turcji" (Wydawnictwo Poznańskie)

Śmieszy mnie, kiedy ktoś między Bugiem, a Odrą, Bałtykiem a Tarami i Karpatami - obrusza się, że ktoś tam (tu wpisujemy narodowość lub państwo?) nic nie wie o wkładzie Lechitów w europejską historię? I zaczyna się wyliczanie błędów, przeinaczeń, niewiedzy itd. No to teraz zróbmy eksperyment na samych sobie: co my wiemy o historii Turcji z lat 1881-1938? Skąd ta cezura czasowa? W tych latach żył bohater książki, którą mam przed sobą: Jerzy S. Łątka "Atatürk. Twórca nowoczesnej Turcji" (Wydawnictwa Poznańskiego). W moim księgozbiorze dwie pozycje tegoż Autora: "Oskarżam arcyksięcia Rudolfa" (Kraków 1983) oraz "Boże coś Polskę - Jego Cesarsko-królewska Mość Aleksander I" (Kraków 1997). W obu przypadkach mamy do czynienia z literaturą popularną i raczej zachęcającą do poznawania historii, niż odstraszającą swoją narracją. Jak jest z "Atatürkiem..."? Ale wracając do wcześniejszego pytania o historii Turcji. to, co wieMY? Jakiś procent wie o maskarze Ormian, jakiś procent słyszał nazwisko Atatürk (może kojarzy z nazwą lotnika?), ale gro odpowie zgodnie z prawdą: NIC! I nie ma, co panikować i bić głową w mur. Rzecz nie dotyczy tylko Turcji - pocieszę. Choć i tak NASZA wiedza historyczna jest o wiele bogatsza, niż przeciętnego (statystycznego Francuza, Anglika, Włocha)

Strony