Pożegnanie - Adam Zagajewski (1945-2021)

poniedziałek, marca 22, 2021

Pożegnanie - Adam Zagajewski (1945-2021)

Umarł człowiek. Dookoła tyle śmierci. Trudno do tego przywyknąć: rodzic, rodzeństwo, kolega, przyjaciel, sąsiad, pisarz, aktor, poeta. Nasze pisania mogłyby sprowadzić się do tworzenia kolejnych nekrologów. W Krakowie odszedł Adam ZAGAJEWSKI. Jeden z tych ostatnich urodzonych we Lwowie, już po bezpowrotnym zajęciu miasta po raz drugi i ostateczny przez Sowietów. Ekspatriant, syn ziemi lwowskiej, zbuntowany inteligent  Polski Ludowej. Niedoszły laureat literackiej Nagrody Nobla? Nie dostał tego wyróżnienia. Trudno.

Nie mnie tu dokonywać analizy twórczości Poety. Pożegnam go wierszami. Jego wierszami. Bo jak inaczej? Pisać kolejną laurkę? Zrobią to inni i lepiej. Znawcy.  Nie zasypiałem z Jego tomikami wierszy pod poduszką, ale napisać, że nic nie wiem? Nie, to by był cios. Nie wiem dla kogo większy. Ze współczesnych memu pokoleniu poetów bliższy mi był Czesław Miłosz czy Jacek Kaczmarski, niż Adam Zagajewski, ale... Zawsze to "ale", które tyle różnicuje. Średnio inteligentny człowiek co najmniej słyszał TO nazwisko. Jeśli dopiero teraz otworzy swe oczy, dotrze doń, co stracił ze śmiercią tą z 21 marca 2021 r., to też dobrze. Źle by się stało, gdyby tych kilka strof poszło na marne, ku zapomnieniu i zatraceniu, jak poezja dajmy na to S. Klonowica czy M. Sarbiewskiego.

Pamięć

Umarłym przynosimy

znoszone rzeczy

Mówimy do nich słowami

w których brakuje liter

Na grobach sadzimy kwiaty

ale robimy to zbyt zręcznie

jakbyśmy się chełpili

naszym dobry zdrowiem

Wracając myślimy

najlepiej byłoby

posyłać umarłym paczki 

Wspomnienie

Od­wie­dzaj swo­je wspo­mnie­nia,

Uszyj dla niech płó­cien­ne po­krow­ce.

Od­słoń okna i otwórz po­wie­trze.

Bądź dla nich ser­decz­ny i ni­g­dy

nie daj im po­znać po so­bie.

To są two­je wspo­mnie­nia.

Myśl o tym, kie­dy pły­niesz

w sar­gas­so­wym mo­rzu pa­mię­ci

i tra­wa mor­ska za­ra­sta ci usta.

To są two­je wspo­mnie­nia, któ­rych

nie za­po­mnisz aż do koń­ca ży­cia

 

Cisza

Nawet w niewielkim mieście zapada

niekiedy cisza i słychać, jak po 

chodniku, pchane przez wiatr,

przesuwają się zeszłoroczne liście,

 w ich nie kończącej się wędrówce

ku zniszczeniu

 

Zawieja

Słuchaliśmy długo muzyki - 

trochę Bacha, trochę smutnego Schuberta.

Przez moment słuchaliśmy milczenia. 

Na ulicy szalała zawieja,

wiatr przyciskał do murów 

swoja sina twarz.

Umarli ścigali się na sankach

i rzucali śnieżkami

w nasze okna.

Nie wiem ilu z nas zatrzyma się, zaduma. Po "Pamięci", "Wspomnieniu, "Ciszy" i "Zawiei" dotrze do innych wierszy. Ale nawet, jeśli to będzie jednostkowe wczytanie się, to i tak dobrze. Nie wiem czy Poeta teraz śmiga na sankach pośród obłoków czy dołączył do grona Wielkich Ludzi Pióra i wdał się w dysputę choćby z Norwidem czy Mickiewiczem, a może innymi synami Lwowa, tej miary co Hemar i Lem (po krwi bracia cioteczni)? Nie wiem. Jedno jest pewne: polska kultura poniosła stratę. Nie uważam, aby taką mógł ktoś wypełnić, zapełnić itd. To nieprawda. Twórczość Poety, jaki by on nie był, jest na tyle tworem indywidualnym i niepowtarzalnym, że szukanie następcy byłoby tylko karykaturą samą w sobie...