wtorek, lutego 19, 2019
Naczelnik Państwa - Józef Piłsudski - 20 lutego 1919
20 lutego mija kolejna ważne stulecie. Sejm Ustawodawczy swoją uchwałą z tego dnia powierzył dotychczasowemu Tymczasowemu Naczelnikowi Państwa Józefowi Piłsudskiemu (1867-1935) obowiązki NACZELNIKA PAŃSTWA. Fakt ten, jak mniemam, rozpłynie się w morzu innych, bardziej znaczących współczesnych nam informacji. Trudno. Ja też nie jestem w stanie zamienić mego blogu w jedno, nieustające stulecenie każdego wydarzenia. To jednak, jak widać wypatrzyłem. I przypominam.
20 lutego 1919 roku nabiera innego wymiaru. Przeprowadzałem ostatnio kwerendę w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy. Czekając na kolejne akta zabrałem się do wertowania "Dzienników Praw" za rok 1919. Kiedy zacząłem pisać ten tekst nie wiedziałem jeszcze o tym, że będę przeglądał pierwodruki ustaw sprzed stu lat. Takie życiowe zaskoczenie:
I.
20 lutego 1919 roku nabiera innego wymiaru. Przeprowadzałem ostatnio kwerendę w Archiwum Państwowym w Bydgoszczy. Czekając na kolejne akta zabrałem się do wertowania "Dzienników Praw" za rok 1919. Kiedy zacząłem pisać ten tekst nie wiedziałem jeszcze o tym, że będę przeglądał pierwodruki ustaw sprzed stu lat. Takie życiowe zaskoczenie:
Sejm przyjmuje oświadczenie
Józefa Piłsudskiego, że składa w ręce Sejmu urząd Naczelnika Państwa do
wiadomości i wyraża Mu podziękowanie za pełne trudów sprawowanie urzędu w
służbie dla Ojczyzny.
II.
Aż do ustawowego uchwalenia
tej treści Konstytucji, która określi zasadniczo przepisy o organizacji
naczelnych władz w Państwie Polskiem, Sejm powierza dalsze sprawowanie
urzędu Naczelnika Państwa Józefowi Piłsudskiemu na następujących
zasadach:
- Władzą suwerenną i ustawodawczą w Państwie Polskiem jest Sejm Ustawodawczy; ustawy ogłasza Marszałek z kontrasygnacją Prezydenta Ministrów i odnośnego Ministra fachowego.
- Naczelnik Państwa jest przedstawicielem Państwa i najwyższym wykonawcą uchwał Sejmu w sprawach cywilnych i wojskowych.
- Naczelnik Państwa powołuje Rząd w pełnym składzie na podstawie porozumienia z Sejmem.
- Naczelnik Państwa oraz Rząd są odpowiedzialni przed Sejmem za sprawowanie swego urzędu.
- Każdy akt państwowy Naczelnika Państwa wymaga podpisu odnośnego Ministra.
Pod dokumentem znalazły się podpisy: premiera Ignacego Jana Paderewskiego (1860-1941) i marszałka Sejmu Ustawodawczego Wojciecha Trąmpczyńskiego (1860-1953). Władza Naczelnika ustała z chwilą wyboru pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej, pana Gabriela Narutowicza w grudniu 1922 r. To wtedy Józef Piłsudski meldował: "Jako jedyny oficer polski służby czynnej, który dotąd nigdy przed nikim nie stawał na baczność, staję oto na baczność przed Polską, którą Ty reprezentujesz, wznosząc toast: Pierwszy Prezydent Rzeczypospolitej niech żyje!"*.
Lektura "Dziennika Praw" owocowała wykonaniem wielu innych zdjęć. Zerknąłem też do tych, jakie wydawał także Rada Regencyjna. Ufam, że znajdę czas i ochotę, aby się nimi tu podzielić. Może trzeba na ten czas reaktywować listopadowy cykl "Polonia Restituta"?
* Jędrzejewicz W., Kronika życia Józefa Piłsudskiego 1867-1935, tom 2, Wydawnictwo Sanacja, Warszawa 1989, s. 79
Brak komentarzy: