Spotkanie z Pegazem - 8 - Włodzimierz Wysocki - "Powstanie warszawskie"

czwartek, sierpnia 01, 2013

Spotkanie z Pegazem - 8 - Włodzimierz Wysocki - "Powstanie warszawskie"

Kiedy siadałem do pisania myślałem: "warszawskie dzieci poszły w bój...". Leżą koło mnie tomiki i tomy! Opracowania, zbiory wspomnień. Miałem napisać kolejny... apel poległych? I wtedy z książki Stanisława Podlewskiego "Przemarsz przez piekło" (gwiazdowy prezent od Syna; wstrząsająca opowieść o walkach na Starówce!) wysunął się pożółkły wycinek z gazety. Niestety, nie zapisałem na nim ani daty, ani źródła? Gdzie moja czujność historyczna? Wskazówką jest zapis z drugiej strony dotyczący m. in. "zawartości" kartek żywnościowych? Czyli Polska Ludowa? Najpóźniej 1988 r.?

Po co ten wstęp? Czego dotyczy wycinek? Otóż wyciąłem go, bo bydgoska "Gazeta Pomorska" (?) zamieściła fragment wiersza Włodzimierza Wysockiego / Владимирa Высоцкoгo! "I nagle ból rozsadzać zaczął czaszkę..." - to jego! Rosjanina! To dla tych, którzy twierdzą, że przed 1989 r. nie uczono o powstaniu?!...

Jest w książce Wiesława Białkowskiego "Rokossowski na ile Polak" scena, którą przytaczam z pamięci. Marszałek Konstanty Rokossowski / Константин Рокоссовский jest ze swoją armią na przedpolach Warszawy i lustruje drugi brzeg Wisły przez peryskop. Niepomny osobistych doświadczeń mówi coś, co wprawia w osłupienie  jego radzieckie/sowieckie otoczenie: "Gdzieś tam jest moja siostra". I na tym nie koniec. Dodał: "Żeby Polak nie mógł pomóc Polakom". Proszę sprawdzić ten zapis. Nie sądzę, abym zbytnio deformował sens słów, które wypowiedział геро́й Сове́тского Сою́за! Te dwa cytaty chyba uzmysławiają nam, jak trudne i pokiereszowane były losy Polaków w XX w. Smutne, jeśli ktoś twierdzi, że jednoznaczne...Okazuje się po raz kolejny, że nic nie jest tylko czarne lub tylko białe. Ojciec Rokossowskiego był Polakiem, matka Rosjanką. Ale to ona uczyła go wiersza "Kto ty jesteś? Polak mały...". Proszę sięgnąć do tej książki. Warto.

         
               "Dziennik"
             - fragmenty -

[...]  mózg rozsadzać zaczął czaszkę,
wróciło to, co wraca nie od dziś:
Powstanie przypomniało mi się Warszawskie
i polski ból w rosyjską wtargnął myśl.

Wzywali pomocy,
błagali o broń,
a nasi sztabowcy
zatrzymali front.
Chcieliśmy przez Wisłę
z marszu, jak się da ...
i płakali wszyscy
słysząc wciąż:
"Nielzia! " 
Było - minęło, lecz do dzisiaj w sercu
niczym odłamek tamte sprawy tkwią:
bezsilny szloch naszych krasnoarmiejców
i ten haniebnie zatrzymany front ...
Czemu stały armie
sześćdziesiąt trzy dni,
patrząc jak Powstanie
nurza się we krwi?
Ponoć był to akt,
taka nasza gra,
żeby wiedział Zachód,
kto tu rację ma.

Legendarny "Kubuś" na dziedzińcu Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

A może sztab miał wtedy inne sprawy?
Może za późno zameldował zwiad?
Dociskam gaz - zbliżam się do Warszawy.
Nadrobić chcę spóźnienie z tamtych lat.
Koniec lasu, zmiana widoków,
coraz więcej domów i bloków,
cień za cieniem z boku,
przeskakuje miękko w samochód.
Autostrada i miasto w tle: -
Pany, zdrawstwujtie! Pani, zdrawstwujtie!
I ci co życzą nam źle -
wszyscy zdrawstwujtie, wszyscy zdrawstwujtie? 
Chyląc głowę w pokłonie, jadę
przez Warszawę, polską Warszawę.
Czuje, wierzę i śnię na jawie,
że w Warszawie jestem, w Warszawie ...
Oto ona - odbudowana,
i ta sama, i nie ta sama,
przez szaleńców z ziemią zrównana,
niezrównana, nieporównana!

Groźny "Goliat" - samobieżna mina niemiecka - Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie

Inne kraje i obyczaje -
strzałki, ronda, światła, tramwaje -
przed staruszką pokornie staję,
chcę zapytać jak jechać dalej.
Dukam polskie zdanie - pytanie,
a staruszka: "Prosto, kochani!".
Potem drepcząc przez skrzyżowanie
powtórzyła: "Prosto, kochani!".

Pańskiej, hardej Rzeczpospolitej,
Polsce twardej i Polsce sprytnej,
od zachodu i od wschodu bitej,
lecz zadziornej i niespożytej -
i Warszawie, bliskiej od dawna,
tak skrzywdzonej podczas Powstania,
legendarnej, pięknej jak panna -
do swidanja wam, do swidanja!

Nie znam twórczości innych radzieckich/rosyjskich poetów. Honor tej literatury obronił m. in. Włodzimierz Wysocki! Moim zdaniem jest to kolejny przykład, że nie każdy Rosjanin/Sowieta myślal tak, jak nakazywały dyrektywy KPZR / КПСС! Nie wrzucajmy nigdy wszystkich do jednego worka. Stąd wiersz Wysockiego. Ilustrację dźwiękową stanowi utwór szwedzkiego hardrockowego zespołu "Sabaton".

To nieprawda, że w PRL-u nie uczono powstańczych pieśni! W latach 70-tych śpiewaliśmy "Hej chłopcy, bagnet na broń", "Marsz Mokotowa", "Warszawskie dzieci". Moja wychowawczyni pani Danuta Czerwińska nauczyła nas "Pałacyk Michla, Żytnia, Wola...". Kto nam bronił oglądania "Kanału" czy "Zamachu", serialu "Kolumbowie rocznik 20"? Pewnie, że tego i owego brakowało. Ale nie można powiedzieć, że do 1989 mrok ciszy spowijał wszystko, co dotyczyło 1944 r. Bo to nieprawda!

 

PS: Zdjęcia pomnika powstania warszawskiego oraz eksponatów z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie zamieszone w tekście są wykonane przez autora blogu i nigdzie dotąd nie publikowane. Proszę z nich korzystać dla swego i innych dobra.