Spotkanie z Pegazem - 216 - Jan Sztaudynger "Życie i przemijanie"

wtorek, listopada 05, 2024

Spotkanie z Pegazem - 216 - Jan Sztaudynger "Życie i przemijanie"

Może  to złe zaklasyfikowanie? Ale czy fraszka, to nie kolejna poezji odmiana? Że wspomnę Jana Kochanowskiego czy Mikołaja Reja. Obiecałem powrót do twórczości fraszkopisarza Jana Sztaudyngera (1904-1970)? Obiecałem. Za pierwszym Autora tego cytowaniem utknąłem w rozdziale/tomiku "Różne", teraz przyszedł czas na "Życie i przemijanie" z tej samej antologii, pt. "Piórka prawie wszystkie" [1]

 

Jan Sztaudynger - zbiory córki Anny Sztaudynger-Kaliszewicz - domena publiczna

 

Jan Sztaudynger zmarł  12 września 1970 r. Zabiła go choroba, która po łacinie zwie się: polycythemia vera. Czerwienica prawdziwa. Miał raptem 66 lat. Fraszki, po które sięgnąłem to ostatnie jakie napisał. Tu nie ma co komentować, do czego się czepiać. One są i my jeszcze jesteśmy. Wielu z nas otarło się o śmierć. Piszący te słowa też. Niewiele stało na przeszkodzie, aby tego pisania nie było. Rok temu zawał, operacja, w trakcie której stanęła akcja serca! Były Styks, a nie cytowanie Sztaudyngera. 

 

Minęła młodość...

Minęła młodość chmurna i górna,

została starość jasna i durna.

 

Może mi żal

Może mi żal jednego dnia,

Jednego dnia młodości,

ale choć szybko biegnę ja,

Nie uda się ten pościg. 

Przedawnienie

Młodość w starość się zmienia

Na prawach przedawnienia.

Nasza wojna

Gdy zostajemy sami,

bijemy się z myślami.

 

Bruzdy czasu

Czasu wehikuł

Na mojej twarzy bruzdy wykuł.

 

Dato urodzin

Dato urodzin i śmierci dato,

Któraż z was zyskiem, a która stratą? 

Wyznanie (III)

Zostanie po mnie nikły ślad na piasku,

Lecz z tegom rad, bo nie lubiłem blasku

Cmentarzysko złudzeń

Każdy ma w sobie złudzeń cmentarzysko,

By lżej nam było zostawić to wszystko.

 

Nikogo nie trzeba przekonywać, że listopad, to pora na podobnie refleksyjne nuty. Że te fraszkowe nokturny przygnębiają, dobijają? Nie wiem w jakiej kondycji będę ja i moi Czytelnicy, kiedy ten tekst/post/pisanie ukażą się na blogu. Nie chcę nikogo przygnębić, pogrążyć, wepchnąć w otchłań depresji. Chciałem poprowadzić swoich Czytelników po twórczości niezwykłej, godnej pamięci. Ona nam powinna pomoc, a nie dobić.

 

Nie dać się

Nie zmieni nikt kolei losu,

Do nas należy tylko wybór... sosu!

 

Miara czasu (II)

Któż by wiedział, że czas leci,

Gdyby nie lustro i - gdyby nie dzieci.

 

Skład

Same blizny, same rany - 

I jakoś z tego jestem poskładany... 

Było

Było, minęło i nie wróci,

I tylko głupiec daremnie się smuci.

Wyrok (II)

Na śmierć serce zasłużyło:

Zabiło!

 

Niespodzianka

Wszystko przewidzieć umiał,

Na widok smierci się zdumiał. 

Że miecz

Że miecz wisi nade mną, że kruk nade mną kracze,

Tego nie raczę widzieć, tego słuchać nie raczę! 

Stara prawda

Początek życia i życia kres

kosztuje zawsze najwięcej łez.

 

Listopad, to groby. Listopad, to wspominania. Listopad, to znicze. Listopad, to pora, aby spojrzeć za siebie. Pewnie, że nie wolno żyć li tylko przeszłości, bo trzeba nam patrzeć do przodu, przed siebie, dążyć do nowych celów, a nie tonąć w nostalgii, bo pojawiła się kolejna zmarszczka, skroń już całkiem siwa. moja wileńska Babcia mawiała do mnie, wnuczka swego wyrośniętego (191 cm) i dorosłego (miałem 38. lat, kiedy zmarła): "Młódszy nie będziesz". 

 

Zmęczenie

Już mi cały świat do kitu,

Zbrzydły ziemskie sny, podróże.

Ach, tak odejść w blasku błękitu,

W puch łabędzi chmurki na górze.

 

Nie ufaj

Kiedy sie czujesz prochów pełną urną,

Nie ufasz wtedy szczudłom i koturnom.

 

Zmarszczki

Każda zmarszczka ma historie swą,

Każda rzeźbiona uśmiechem lub łzą. 

Najsmutniejszy z cmentarzy

Nie lubię swojej twarzy,

To najsmutniejszy z cmentarzy. 

O swoim sercu

Zegar w kieszeni, serce w piersi tyka,

Jak długo będzie współgrać ta muzyka?

Grabarzom

Czas będzie, kiedy umrę,

Miarę mi brać na trumnę. 

Śmierć (I)

Po co minuty i godziny gonią?

Po nią.

Niewiara

Że śmierć mnie kiedyś zabierze,

nigdy w to nie wierzę!

 

Dwadzieścia cztery fraszki. Na dziś wystarczy. Miało być mniej. Trzeba wracać do listopada AD 2024. Za półtorej miesiąca będziemy rozliczać się z mijającego roku. Nie każdemu, daję słowo, będzie to dane. Już tam grabarz i kamieniarz zacierają ręce, że nas też weźmie w swe ramiona Czas Przeszły Dokonany wespół z Zegarmistrzem Światła Purpurowego. Nie łudźmy się: nie jesteśmy wieczni. Na dogaszenie tematu jedna jeszcze fraszka Jana Sztaudyngera:

JEDNAKOWO NAS ZWYCIĘŻĄ LOSY,

CZYŚMY PIGMEJE - CZY KOLOSY.

[1] Sztaudynger J., Piórka prawie wszystkie, wybór A.Sztaudynger-Kaliszewicz, D. Sztaudynger-Zaczek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007