Spotkanie z Pegazem... (93) Jędrzej Słowaczyński "Mazur Chłopickiego"

wtorek, marca 14, 2017

Spotkanie z Pegazem... (93) Jędrzej Słowaczyński "Mazur Chłopickiego"

Jędrzej Słowaczyński? "Nie znam" - odpowie zgodnie wielu z nas. Nawet mi się trafia. W zbiorze, z którego ochoczo korzystam* Władysław Bełza milczy, co do autorstwa jednej z najpopularniejszych pieśni powstania listopadowego. Odpisuję nazwisko Słowaczyński z jednego z portali internetowych. Ufam, że autorzy sprawdzili tę informację. Szukam Jegomościa i znajduję taki zapis: "Słowaczyński Andrzej (Jędrzej), ur. 30 XI 1807, Warszawa, zm. 1847, Paryż, dziennikarz, autor pierwszego słownika geogr. Polski; po powstaniu listopadowym emigrował do Paryża (1833–37 wydawał „Tygodnik Emigracji Polskiej”); autor prac z zakresu historii i geografii Polski; gł. dzieła: słownik geogr. Polska w kształcie dykcjonarza historyczno-statystyczno-geograficznego (1833–38), geografia Polski Cinq statistiques générales de la Pologne (1837–39); 1844 przygotował do wyd. złożony z 12 map Atlas krain polskich". To wszystko zaczerpnąłem z internetowej wersji Encyklopedii PWN**. Ani słowa o poetyckich dokonaniach pana Jędrzeja/Andrzeja. 

"Mazur Chłopickiego", bo taki jest tytuł strof, które potem wsparła muzyka. Ilu z nas potrafi zanucić choć kilka taktów? Pewnie niewielu. Miałem to szczęście, że przed laty kupiłem płytę (teraz się określa, że to analogowa), na której Zespół Artystyczny Wojska Polskiego dał rewelacyjny popis swoich wokalnych możliwości. To nic, że w szkole za tzw. komuny nie uczyli. Teraz też nie uczą! Pod tym względem "Mazur Chłopickiego" nie ma szczęścia do żadnej z władz?

Nasz Chłopicki wojak dzielny, śmiały!

Powiedzie naszych zuchów w pole zwycięstw, chwały!

                Huk armat, szczęk pałaszy

                Brodaczów wnet odstraszy!

                Hej, bracia! w imię Boże!

                                    Bóg nam dopomoże!

Nieraz Polak walczył, płoszył, gromił,

Ale na obce on się nigdy nie łakomił:

                Poniszczyć wrogów roty,

                To polskich synów cnoty!

                Hej, bracia! w imię Boże!

                                    Bóg nam dopomoże!

Dalej, bracia! walczmy dzielnie, śmiało!

Chłopicki skończy walkę dla narodu z chwałą!

               Tnie chwacko tęga kosa,

               Nią wrogom utrzem nosa:

               Hej, bracia! w imię Boże!

                                    Bóg nam dopomoże!

Hej, rodacy, dalej: hura! hura!

Na dumnych wrogach naszych niechaj zadrży skóra!

              W pień wrogów wytępiemy,

              Na miazgę w proch zetrzemy!

              Hej, bracia! w imię Boże!

                                    Bóg nam dopomoże!

Spieszmy się słuchać pieśni, tak szybko mogą nam je wyłączyć/zagłuszyć/zabronić (niepotrzebne skreślić). Alboż to wiadomo do jakiej kategorii zakwalifikują generała (Grzegorza) Józefa herbu Nieczuja Chłopickiego (1771-1854)? Wróg to czy bohater? A może znajdzie jakiś mądrala, któren odważy się napisać do Paryża, aby usunięto z płyty na Łuku Triumfalnym nazwisko "KLOPISKY", bo w takiej formie utrwalono w kamieniu to, które nosił jedyny (niefortunny) dyktator powstania listopadowego.  Co tam Jego heroizm pod Saragossą!... "Usunąć dziadaaa!" - wrzeszczy pan z jedynie słusznej i poprawnej strony stołu. Oczywiście narodowego.

Pewnie, że sam mam problemy z jednoznaczną oceną Generała. W czasie nocy listopadowej (29/30 XI 1830 r.) demonstracyjnie poszedł spać, by kilka dni później ująć w ręce ster nieograniczonej władzy i nie przygotować Królestwa do obrony wobec nadciągającej nawały moskiewskiej! "Ale potem był Grochów i chwalebność 25 lutego 1831 r." - odezwą się obrońcy czci Chłopickiego. I bądź mądry Polaku do jakiej puszki Go... zapuszkować. Tak żonglować historią (Polski chyba szczególnie?) nie da się! Kto myśli inaczej usłyszałby od pana Zagłoby, że jest:  k i e p ! Do znudzenia można tylko powtarzać: nie ma historii czarnej i białej! Taka myśl może wykiełkować tylko w mózgu, który nic nie pojął z istoty historii. Oczywiście, że narodowej...

*  "Ojczyzna w pieśniach poetów polskich głosy poetów o Polsce zebrał Władysław Bełza" (Lwów 1906)., s. 106-107; pisownia, interpunkcja i składnia za oryginałem

**   http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Slowaczynski-Andrzej-Jedrzej;3976548.html (data dostępu 13 marca 2017)