historia i ja: wojna 1920

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą wojna 1920. Pokaż wszystkie posty

piątek, lutego 10, 2017

Przeczytania... (193) Andrzej Nowak "Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 - zapomniany appeasement" (Wydawnictwo Literackie)

"W pewnym sensie to Polacy są najniebezpieczniejszymi wrogami aliantów. Kto, na przykład, pokłada jakiekolwiek zaufanie w Piłsudskim? [...] Problem polega na tym, że Polakom nie można ufać, a Piłsudski jest tak potężny, że nie da się go usunąć. [...] Co więcej, Polacy nie stawiają żadnego oporu, nie próbują nawet walczyć" - tak wypowiedział się 8 sierpnia 1920 r. premier Wielkiej Brytanii, David Lloyd George. Wstrząsające! Oburzające ! Krzywdzące! Dla naszego narodowego ego cios? Jeśli jednak nie, to chyba jesteśmy historycznie nie wyrobieni? Bo dla mnie lektura książki profesora Andrzeja Nowaka, to chwilami bardzo gorzka pigułka. "Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 - zapomniany appeasement" (Wydawnictwa Literackiego) odsłania przed nami kulisy dyplomacji tzw. Zachodu wobec odradzającej się w ogniu wojny (m. in. z Sowietami) Polski. Obawiam się, że dla wielu Czytelników odnalezione treści mogą stać się kluczowym argumentem przeciwko europejskim Aliantom, którzy raz po raz odwracali się od swego polskiego sojusznika. Tak było w 1939 r. (choć jak wiemy formalnie wypowiedziano III Rzeszy wojnę i to już 3 IX), potem na konferencjach Wielkiej Trójki (np. Jałta 1945). A wcześniej? A wcześniej było Locarno w 1925 r. A jeszcze wcześniej...

sobota, października 17, 2015

150 rocznica urodzin generała Lucjana Żeligowskiego - w cieniu "buntu"

"Tylko psycholog zrozumie cały szereg zjawisk duchowej natury, które wojna ta uwidoczniła" - pisał w swej książce "Wojna w roku 1920. Wspomnienia i rozważania" generał Lucjan Żeligowski. Wśród synów Kresów zajmuje, moim zdaniem, miejsce wyjątkowe. Nie tylko z tego powodu, że przyszedł na świat w słynnej na całej Litwie - Oszmianie*. Równe 150. lat temu - 17 października 1865 r. To ON 7 października 1920 r. zdobył Wilno! Pięć dni później utworzył dziwaczny twór państwowy - Litwę Środkową. Ta zniknęła z mapy Europy wiosną 1922 r.

środa, września 23, 2015

Zapomniana victoria (5) - bitwa nad Niemnem (1920)

"W bitwie, którą stoczymy, mają być wojska bolszewickie pod wpływem polskiego ataku odrzucone za Niemen lub na błota Berezyny. 2 armii przypadnie więc zadanie frontalnego ataku na Niemen, od m. Mosty włącznie do ujścia Kanału Augustowskiego oraz flankowego ataku z Suwalszczyzny na Lidę. 4 armia osłania się w kierunku na Kobryń, rozbija koncentrację nieprzyjaciela pod Wołkowyskiem, odrzuca bolszewików na Szczarę i postępuje na Lidę" - pisał w rozkazie dla 2. Armii generał Edward Rydz Śmigły. Był 18 września 1920 r. - szykowano się do ostatecznej rozprawy z sowieckim najeźdźcą! Po hucznych obchodach rocznicy bitwy warszawskiej (żadnego tam "cudu nad Wisłą"!) we wrześniu cisza, jak po śmierci organisty!... Czy niezręcznie jest pamiętać? Czy nie ma czego czcić? Żołnierz padły nad Wisłą miał inną wartość, niż ten który oddał życie nad Niemnem, o którym wielki Adam Mickiewicz pisał: "NIEMNIE, DOMOWA RZEKO MOJA!"? Alboż nad jej brzegiem nie dano daniny krwi? Smutna wybiórcza historio?! Ja się na t a k ą nie godzę.

Marszałek J. Piłsudski i generał Edward Rydz Śmigły

niedziela, września 13, 2015

Rok 1920 - część VIII - Komunistyczna Partia Robotnicza Polski

Komunistyczna Partia Robotnicza Polski powstała w 1918 r. z połączenia dwóch swoich poprzedniczek S.D.P.K. i L. oraz P.P.S.-Lewicy. W przyszłości przekształci się Komunistyczną Partię Polski, która padnie ofiarą stalinowskich czystek z końca lat 30-tych XX w. Zamordowano wtedy m. in. tych, którzy w 1920 r. na "sowieckich bagnetach" próbowali wprowadzić nad Wisłą, Wilią czy Wartą swoją bolszewicką utopię. To, czego nie dokonał polski wymiar sprawiedliwości dopełnili kaci i oprawcy z Всероссийскoй чрезвычайнoй комисси - czyli osławionej WCzK/ВЧК, poprzedniczki NKWD/НКВД

wtorek, września 08, 2015

Rok 1920 - część VII - Julian Marchlewski

Nie myślałem, że zjawi się na tym blogu ponury cień... Gdyby stworzyć "Poczet polskich renegatów i zdrajców" znalazł by w nim poczesne miejsce. Przez lata było mi, jako bydgoszczaninowi, po prostu wstyd - że w moim rodzinnym mieście jest ul. Marchlewskiego! Tak, oddaję to miejsce, aby przypomnieć ideologiczną miazgę, której autorem był m. in. przywódca Tymczasowego Komitetu Rewolucyjnego Polski - Julianowi Marchlewskiemu (1866-1925). To o tym organie towarzysz "Kujawiak" pisał: "...którego zadaniem było właśnie współdziałanie z robotnikami i chłopami polskimi w celu utworzenia [...] systemu organów rewolucyjnych". To m. in. on był bohaterem wspominanego już opowiadania S. Żeromskiego pt. "Na probostwie w Wyszkowie".

T.K.R.P. w Białymstoku - J. Marchlewski siedzi po środku

piątek, września 04, 2015

Rok 1920 - część VI - marszałek Józef Piłsudski

"Postawiłem [...] sobie, niezależnie od nikogo, już w r. 1918 wyraźny cel dla wojny z Sowietami. Zdecydowałem, mianowicie, natężyć siły, aby możliwie daleko od miejsc, gdzie się nowe życie wykluwało i wykuwało, obalić wszelkie próby i zakusy narzucenia raz jeszcze życia obcego, życia nie urządzonego przez nas samych" - odkąd poznałem te zdania, przeszło 30. lat temu, lubiłem je cytować. I nie chodzi tu tylko o to, że sformułował je marszałek Józef Piłsudski. W nich zawarty został sens i istota śmiertelnego starcia, które swój finał znalazło nad brzegiem dwóch rzek: Wisły i Niemna.

Marszałek z gen. E. Rydzem-Śmigłym na froncie - 1920 r.

piątek, sierpnia 28, 2015

Rok 1920 - część V - Charles de Gaulle & Stanisław Rembek

"Czyż to nie trwogę czyta się na wszystkich twarzach? Nigdy nie dostrzegłem trwogi u tego spokojnego narodu; ale to jest gorsze: rezygnacja. Dostrzegam ją często u Słowian: uczucie niebezpieczeństwa nie podnieca ich, ale przybija. Im bliższe jest przesilenie, tym słabiej reagują" - tak notował major Charles de Gaulle (1890-1970), będący wtedy członkiem francuskiej misji wojskowej w Warszawie. Dalej czytamy m. in.: "Spokój społeczeństwa pewnego swojej siły i ufnego w swoje przeznaczenie czy rezygnacja narodu od wieku nieszczęśliwego, który nie miał czasu na odbudowanie swojej wolnej duszy i którego niepowodzenia nie poruszają?".

Jerzy Kossak "Potyczka z kozakami"

wtorek, sierpnia 25, 2015

Rok 1920 - część IV - prasa

Chmury, które nadciągały od Wschodu niosły zagrożenie, które mogło zakończyć się katastrofą. Młodej Rzeczypospolitej groziła zagłada. Na oczach Europy po raz kolejny miała Polonia zniknąć? Lord Edgard d'Abernon notował w tym ciężkim okresie: "Bolszewicy zbliżają się ciągle, jednak armia polska wykazuje pewne postępy w organizowaniu wzmocnionego oporu. Przedsięwzięto energiczne środki w celu wyplenienia maruderów i dezerterów". Tak, łamała się dyscyplina, strach paraliżował! Jeśli nawet oficerowie potrafili nie sprostać ciężarowi obowiązku?... Nie czarujmy się - w murze, który miał zatrzymać "czerwony potop" były dziury. Nie każdy widział się w roli Leonidasa. Nie wiem czy istnieje dostępna publikacja (proszę o podpowiedź) na temat sądów doraźnych czasów wojny polsko-sowieckiej.

sobota, sierpnia 22, 2015

Rok 1920 - część III - głosy...

Wojna polsko-bolszewicka n i g d y nie została formalnie wypowiedziana. Sprawa granicy wschodniej od listopada 1918 r. była kwestią "otwartą"? Pewnie, że nie bez znaczenia była fakt "etnicznego pochodzenia" Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudskiego. Ten kresowy syn miał swoją wizję federacyjnego ułożenia tego, co miało się wykluć na Wschodzie. Cel był ambitny: stworzyć blok państw, który raz na zawsze oddzielałby Polskę od Rosji (bez względu na jej barwę). Plany Piłsudskiego były ostro atakowane i to nie tylko na Wschodzie, ale i w Wersalu. Zupełnie inaczej na sprawy zapatrywał się Roman Dmowski. Plany inkorporacyjne szefa Narodowej Demokracji rozmijały się w szczegółach z tym, co planował Naczelnik Państwa. Krótko mówiąc "pan Roman" nie rozumiał specyfiki wschodnich Kresów.

poniedziałek, sierpnia 17, 2015

Rok 1920 - część II - Stefan Żeromski

Tak, Żeromski. 1865-1925. "Przedwiośnie". Od czasu do czasu snuje się we wspomnieniach z PRL taki wątek: wtedy nie można było mówić... cenzura... nikt o bitwie warszawskiej nie uczył... Na dźwięk samego nazwiska "Piłsudski" wielu nauczycieli dostawało palpitacji serca, ciśnienie niebezpiecznie się im podnosiło. Uczeń, który domagał się prawdy o 1920 r. był określany, jako: czarna reakcja czy chodząca prowokacja!... A przecież te pokolenia żyły w cieniu tamtej wojny, tamtej victoryi, ba! żyli jeszcze uczestnicy t a m t ej skazywanej na niebyt wojny! Rozmawiałem z podwładnymi generałów Żeligowskiego czy Ślaskiego. Nie zapomnę weterana, który wyrokował na szkolnym spotkaniu z ukochanym wileński akcentem: "Jeszcze wróci się kawaleria!". Obrońca Brześcia Litewskiego i podwładny samego generała Plisowskiego!

sobota, sierpnia 15, 2015

Rok 1920 - część I - Lenin

Włodzimierz Iljicz Uljanow, który przeszedł do historii jako LENIN (1870-1924) dzięki wsparciu niemieckiego wywiadu w czasie wielkiej wojny znalazł się w Rosji i doprowadził do wybuchu bolszewickiej rewolty. Usunąwszy "białych" rozpętał "czerwony" terror. Jeśli ktoś do dziś widzi w nim rosyjskiego Robespierrea, to mogę tylko współczuć tak dalekim analogiom.

System stworzony przez Lenina miał rozlać się po ówczesnej Europie. Leninizm (udoskonalona utopia Marksa und Engelsa) miał stać się programem rozwoju nowego i ponoć lepszego świata! W 1920 r. na przeszkodzie tej demagogii stanęła odradzająca się Rzeczpospolita Polska! Niestety ćwierć wieku później wróciła ze Wschodu zaraza, którą powstrzymano pod polskim Lwowem, Płockiem czy Radzyminem. Nieudolnie starano się splugawić ducha Walecznych AD 1920 r. Gloryfikowano zdrajców, renegatów, którym stawiano pomniki - różnym Marchlewskim, Dzierżyńskim, Świerczewskim, Nowotkom czy Konom!

Włodzimierz Lenin (ros. Владимир Ленин)

wtorek, sierpnia 11, 2015

Mój Broniewski V - od Kijowa do Warszawy... - (IV-VIII 1920 r.)

"Tak, zacne wydawnictwo P.I.W. wydało "Pamiętnik 1918-1922". To do dzisiaj jedyna w moim księgozbiorze książka wydana oficjalnie (w tzw. pierwszym obiegu?), w której zaznaczono wtrącenia cenzury. Na wielu stronach pojawiły się znaczki: [----]. Od blisko 30. lat czekam na wznowienie pamiętnika bez owych cenzorskich interwencji" - pisałem 9 III 2013 r. o pamiętniku Władysława Broniewskiego. No i doczekałem się: "Pamiętnik" ujrzał świat w całości dzięki Wydawnictwo Krytyki Politycznej (Warszawa 2013 r.).

Władysław Broniewski z babką Jadwigą Lubowidzką (Płock 1921 r.)

Strony