historia i ja: teologia

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą teologia. Pokaż wszystkie posty

piątek, września 16, 2022

Przeczytania odcinek 453: Piotr Żyłka i ks. Manfred Deselaers "Niemiecki ksiądz u progu Auschwitz" (Wydawnictwo Znak)

"Bo Auschwitz to nie tylko kwestia tego, że ktoś kogoś zabił. To nie jest sprawa tylko między Schmidtem a Kowalskim. Ta tragedia miała o wiele szerszy wymiar, był zbrodnią, która dokonała się między grupami narodowymi. niemcy zabijali Żydów, Polaków, Sinti czy Romów. Jeżeli chcemy budować lepszy wspólny świat, musimy zacząć od leczenia naszych relacji" - to nie przypadek, że zaczynam od tego cytatu, bynajmniej nie z pierwszych stron książki. Na kolejnej stronie znajdziemy kolejne zdania: "Szanowanie inności czy różnorodności to jedna z najważniejszych odpowiedzi, jaką każdy z nas może dać w tym miejscu. [...] Dialog zaczyna się nie od dyskusji, tylko od słuchania siebie nawzajem". Posłałbym je (razem z książką) do decydentów w III RP, którzy dzielą, szczują, segregują. W końcu żyjemy w kraju, który ochoczo okleja bilbordy Matką Boską i Jezusem, a z drugiej strony spycha do poziomu ideologii innych ludzi, odmawia im praw, odczłowiecza!

niedziela, lipca 03, 2022

Przeczytania odcinek 446: Hubert Czyżewski "Kołakowski i poszukiwanie pewności" (Znak)

"...nie twierdzimy po prostu, że Bóg odbiera człowiekowi to, co w nim najlepsze; twierdzimy, że odbiera mu to, co w nim jest najtrudniejsze do zniesienia: sytuację odpowiedzialności bezwarunkowej za siebie" - to cytat z prof. Leszka Kołakowskiego (1927-2009), a dokładniej jego pracy pt. "Nieracjonalności nacjonalizmu" z 1959 r., jaki odnajdujemy na kartach książki Huberta Czyżewskiego "Kołakowski i poszukiwania pewności", jaką zawdzięczamy Wydawnictwu Znak.

czwartek, czerwca 09, 2022

Przeczytania odcinek 444: Paweł Śpiewak "Midrasze. Księga nad księgami" (Znak)

"Księga nad księgami. Midrasze to zbiór niezwykłych rozważań dotyczących pierwszej księgi żydowskiej Tory – Bereszit, czyli Księgi Rodzaju, zarazem pierwszej księgi chrześcijańskiej Biblii. Powstały z przyjemności dociekania i stawiania pytań o tekst, z którym autor obcuje na co dzień.

To swoista wędrówka po świecie Księgi Rodzaju, zaglądanie pod podszewkę opisywanych tam wydarzeń, próba dopowiedzenia i wyjaśnienia poszczególnych jej wątków. To również opowieść o dziejach żydowskich w ogóle – o religii, kulturze i tradycji" - czytam w mailu, jaki otrzymałem, podobny zapis znajdziemy na okładce książki Pawła Śpiewaka "Midrasze. Księga nad księgami", jaką wznowiło Wydawnictwo Znak. Po kilku latach dostajemy do rąk wersje poszerzoną i poprawioną. Nie mogę dokonać analizy porównawczej, gdyż wydania z 2004 r. po prostu nie posiadam. Zresztą, jak innych książek Autora. Tak, dla mnie to debiut. Pewnie, że wiem kim jest, słuchałem wielu wypowiedzi telewizyjnych, ale nad słowem pisanym nie pochylałem się. Wydawnictwo uświadamia mnie, że to wydanie wzbogacano aż o... dziewiętnaście nowych rozdziałów? Na mnie robi to wrażenie.

poniedziałek, marca 21, 2022

Przeczytania odcinek 437: ksiądz Grzegorz Strzelczyk "Ćwiczenia z odwagi. Wędrując przez nasze lęki" (Znak)

"...dziś powszechna i wielka jest pokusa, aby zarządzać lękiem - albo inaczej: za pomocą lęku rządzić jednostkami i społeczeństwem" - kiedy otwiera się książkę na stronie, na której znajduje się takie pisanie mimowolnie skóra cierpnie. Staje się schemat? Wiele bowiem książek tak otwieram i... trafiam. Tym razem (i po raz pierwszy) trafiła do mnie książka księdza Grzegorza Strzelczyka (rocznik 1971), pt. "Ćwiczenia z odwagi. Wędrując przez nasze lęki". Taką lekturę może podsunąć tylko Wydawnictwo Znak. Nie ukrywam, że tylko dzięki niemu znajdziecie Państwo książki, jakie napisali ludzie Kościoła tej miary, co księża: J. Tischner, A. Boniecki, J. Kaczkowski, P. Pawlukiewicz, J. Twardowski; jest też miejsce na księdza prymasa S. Wyszyńskiego, J. Glempa czy G. Rysia, ba! św. Jana Pawła II. Sporo. Nie ma bigoterii, fanatyzmu i dogmatycznego zaślepienia. Tak uważam. I to też ułatwia mi Wydawnictwo Znak.

czwartek, stycznia 06, 2022

Przeczytania odcinek 427: Marcin Król "Pakuję walizkę" (Iskry)

Na swój sposób, to... dziwna książka. Co o tym świadczy: esej "Pakuję walizkę" (stąd tytuł całości) połączony z "Notatkami, dziennikiem czasu pandemii". Mamy dzięki temu szerszy obraz, a dla większości z nas, którzy po raz pierwszy stykają się z twórczością pana profesora Marcina Króla (1944-2020) cenne dopełnienie. Po raz kolejny można powtórzyć: brawo Iskry! W czas pandemii t a k a książką, z bardzo osobistymi dygresjami wybitnego filozofa polityki i historyka, to cenność nie do oszacowania. Zawsze będę powtarzał, że dziennik/pamiętnik/diariusz pisany w zaciszu własnych ścian, to cenne źródło dla poznania ludzi i epok. Oczywiście zakładając, że autor nie konfabuluje, nie ma problemów emocjonalnych itp. Tylko, że ja tu mogę zaznaczyć jego obecność w dość ograniczonym zakresie.

środa, marca 31, 2021

Przeczytania... (395) Wojciech Bonowicz "Tischner. Biografia" (Znak)

"Ludziom, dla których Kościół był czymś obojętnym albo nawet wrogim, pokazywał inną jego twarz: intrygującą i przyjazną. Jego przystępność nie ułatwiała mu życia. Księży, a którymi sąsiadował na Marka, denerwowało, że do późna przesiadują u niego gości, nawet młode dziewczyny. Nie tłumaczył sie przed nikim; mawiał, że ci, którzy mu ufają, zrozumieją, a tym, którzy munie ufają, nie ma sensu tłumaczyć" - dziwne to moje biografii księdza-profesora Józefa Tischnera czytanie. Od końca. Nie żeby zaraz od strony 625 biec na 624, potem na 623, aby znaleźć się na 622 itd schodami w dół. Nie o to chodzi. Pomyliłem się! "Że jak?" - robi oczy pan a szaraczkowym surducie, jakby urwał się z galicyjskiej fotografii pamiętającej triumfy sceniczne Ludwika Solskiego. Pomyliłem datę... urodzin księdza-profesora. Sądziłem, że to 25 marca. No i zaskoczyło mnie, że minęła 12 marca. Mea culpa! Pora chyba przed każdym roku początkiem opracować sobie kalendarz rocznic ważnych. wtedy na pewno 12 nie pomyliłby się z 25. Mea culpa!...

czwartek, maja 28, 2020

Thomas de Aquino - poglądy na świat, życie i kobiety...

"Jeśli kapłan z powodu swego nieuctwa lub niedbalstwa nie potrafi wytyczyć ludziom drogi do zbawienia, to będzie odpowiedzialny przed Bogiem za dusze, które zginęły, gdy znajdowały się pod jego pieczą" - herezja? Pewnie dla niektórych tak. Tym bardziej, że poglądy, jakie wyrażał były często tym mianem torpedowane. Chodzi w końcu o doktora Kościoła, świętego tegoż Kościoła, jeden z największych i najtęższych umysłów swej epoki (czytaj: średniowiecza), o świętego Tomasza z Akwinu (ok. 1225-1274).

niedziela, kwietnia 12, 2020

...przekonać Pana Boga

Są w moim księgozbiorze książki, których nie szukałem, ale które znajdują mnie samego i mówią do mnie: weź mnie, przeczytaj mnie, nie zostawiaj na tym stosie. Bo na takim książkowym stosie leżała ta książka, z której zaczerpnąłem tytuł tego pisania: "przekonać pana Boga z ks Józefem Tischnerem, rozmawiają Dorota Zańko i Jarosław Gowin", Wydawnictwa Znak (Kraków 2000). Aż mi się nię chce wierzyć, że to dwie dekady, ostatni rok XX w. Rok, w którym niestety 28 czerwca zmarł ksiądz-profesor Józef Tischner (1931-2000). Należę do tego licznego grona biernych odbiorców bycia kapłana Tischnera i autora rozważań nie tylko teologicznych.

poniedziałek, listopada 25, 2019

Przeczytania... (327) Ksiądz Adam Boniecki "Strefa dobrego zasięgu" (Znak)

"Jaka przyszłość czeka Kościół w Polsce? Czy da się dziś być prawdziwym katolikiem? Dlaczego dla ks. Adama ważne są drzewa? Jaki jest ksiądz za kierownicą? Jak żyć pełnią życia po 85. urodzinach?" - cudowne pytania, trudne pytania, potrzebne pytania. Taką treść/zachętę znajdziemy na okładce książki pt. "Strefa dobrego zasięgu". Oto przed nami autor wyjątkowy: ksiądz Adam BONIECKI (rocznik 1934). To chyba nie przypadek, że kolejną wartościowa książkę, która jest głosem rozsądnego kapłana kościoła rzymskiego katolickiego wydaje krakowski "Znak" wespół z zasłużonym dla niepodległej myśli (nie koniecznie katolickiej) "Tygodnikiem Powszechnym".

piątek, lutego 08, 2019

Myśli wygrzebane (95) ksiądz Jan Twardowski

Ten tekst pisany był na styczniową rocznicą śmierci Kapłana-Poety. Ale 13 stycznia w Gdańsku pod ciosami mordercy padł prezydent tego miasta pan Paweł Adamowicz (1965-2019). Następnego dnia umarł. Na ten trudny czas odłożyłem swoje pisanie. Teraz, w lutym, wracam do niego. Uważam, że warto.

* * *

Ostatnie spotkanie z myślami księdza Jana Twardowskiego (1915-2006), to 25 maja 2016 r. Dawno. Odcinek 63 tego cyklu. 18 stycznia minie XIII już rocznica, kiedy ten wyjątkowy Duchowny odszedł. Poeta. Zostało - słowo. Inspiracją do powrotu jest... zerwana kartka z kalendarza. I zanim trafiła do śmietnika stała się związkiem przyczynowo-skutkowym. Jak mądrze wyszło. Bo naprawdę szkoda, kiedy tylko przelotnie mijamy się z tak istotnymi aforyzmami. Tak, to ostatnie słowo pojawiło się na owej kartce, z dnia 7 stycznia tego roku, ba! z zaznaczeniem: cz. 1. Część druga kazała na siebie czekać cały tydzień. I ja dopiero po tygodniu piszą ciąg dalszy... Po trudnym dla mnie tygodniu. Tak, zostawiłem ślad na tym blogu, jak i moim FB.

środa, maja 25, 2016

Myśli wygrzebane (63) ksiądz Jan Twardowski

Kolejny Duchowny? Jeden za drugim? Ale j a k i e zacne grono, całkiem przypadkowo, się ukształtowało: bł. Jerzy Popiełuszko, Hugon Kołłątaj i teraz ks. Jan Twardowski. A opodal leży jedna z książek śp. ks. Jana Kaczkowskiego. Będzie w 64 odcinku cyklu? Chyba - tak?
Księdza Jana Twardowskiego jeszcze w tutaj nie było. "Ale na blogu był" - wysunął się pan z niebieską teczką. Owszem, ale w "Spotkaniach z Pegazem". Na setną rocznicę urodzin, 1 czerwca 2015 r. W styczniu minęła już X rocznica śmierci Księdza-poety. Tak więc jesteśmy pomiędzy obiema rocznicami. I pora oddać pole jednemu z rodzimych Mistrzów słowa. Dziś raczej nie strofy, a proza. Bo jak pamiętamy "Mieszczanina szlachcicem" wielkiego Moliera (w jeszcze większej interpretacji niezapomnianego Bogumiła Kobieli?), to co nie jest poezją, to jest prozą i na odwrót. Pamiętamy kto grał nauczyciela wymowy? Tak, kolejny Mistrz, Kazimierz Rudzki. Że coraz mniej z nas ICH dziś kojarzy? No, tak, ale to miało być o księdzu Janie Twardowskim, a dokładniej o SŁOWIE, MYŚLI tegoż!

Ksiądz-poeta Jan Twardowski (1915-2006)

Podejrzewam, że znalazłbym wśród rodzimego kleru niechętnych Poecie adwersarzy. To, co pisał może przemówić nie tylko do ludzi głębokiej wiary, ale... No, właśnie i ty Ateisto możesz czerpać z tego źródła wiedzy. I na tym polega siła i moc księdza Jana Twardowskiego. Przesadzam? Chyba ani kropelkę!

niedziela, stycznia 31, 2016

Myśli wygrzebane (58) Thomas Merton

Tak, to książka Thomasa Mertona (1915-1968) gościła ostatnio w cyklu "Przeczytań...". I właśnie z "Siedmiopiętrowej góry", w tłumaczeniu Marii Morstin-Górskiej, Wydawnictwa ZYSK I S-KA wygrzebałem garść myśli wybitnego teologa, myśliciela, trapisty. Na okładce książki jest cytat z "New York Herald Tribune Books": "Żarliwość drogi Mertona do klasztoru trapistów porusza głęboko. Wielu przyjmie tę opowieść z podziwem i szacunkiem". Nie chcę tutaj powtarzać tego, co już raz na mym blogu napisałem. Odsyłam do odc. 110 "Przeczytań..."

Powrót do Thomasa Mertona jest o tyle uzasadniona, że nie wszystko dało się ostatnio napisać i przepisać. Temu w końcu służy ten cykl. Oddaję więc pole dla myśli niezwykłych, trudnych, zmuszających do refleksji, burzących w nas "porządek rzeczy". Nie traktujmy tego wyboru, jako nachalnego dydaktyzmu. Jeśli ktoś tak to odbierze? No, trudno. Jak zwykle słowa są odzwierciedleniem duszy Autora, a bez wątpienia Thomas Merton był kimś niezwykłym. Zdaje mi się, że ten wybór Jego myśli daje nam pewne o Nim wyobrażenie. A jeśli przyczyni się, że zaczniemy szukać choćby "Siedmiopiętrową górę", to chyba dobrze. Może się okazać, że TA książka stanie się bezcennym kapitałem dla naszej duszy...

niedziela, stycznia 17, 2016

Przeczytania... (110) Thomas Merton "Siedmiopiętrowa góra" (Wydawnictwo ZYSK I S-KA)

"Zgodzę się nawet, że niektórzy ludzie mogą tam przebywać trzy lata albo i całe życie i są tak wewnętrznie zabezpieczeni, że nigdy nie poczują tchnienia otaczającej ich zgnilizny - tej subtelnej, wyraźnej woni rozkładu, która wszystko przenika i rzuca straszliwe oskarżenie powierzchownej młodzieńczości i wrzawie studenckiej wypełniającej te stare gmachy" - o jakiej zgniliźnie czytamy za Thomasem Mertonem? Kto lub co miałoby tak działać na innych? To wrażenie o Cambridge! Odnajdziemy je w "Siedmiopiętrowej górze", Wydawnictwa ZYSK I S-KA, w tłumaczeniu samej Marii Morstin-Górskiej. Jakżeż przejmująco, wspominając czas studiowania, pisał o swoich życiowych smutkach: "Oddali więc ziemi w Ealing szczupłe ciało mojego biednego wiktoriańskiego anioła, a z nim pogrzebali także i moje dzieciństwo". To niesamowite blaski książki, która jest zapisem życia równie niesamowitego człowieka, jakim stał się Thomas Merton.

Strony