historia i ja: J. Maciaszek

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą J. Maciaszek. Pokaż wszystkie posty

niedziela, czerwca 07, 2020

Smakowanie Bydgoszczy (85) "Ku wolności. Bydgoszcz1914-1920"

Nikogo nie powinno dziwić, że bydgoszczanin wraca do tematu 100-lecia odzyskania przez Bydgoszcz niepodległości. Tym razem za sprawa kolejnej tematycznej i rocznicowej wystawy, jaką można oglądać w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego przy ul. Grodzkiej 7/11: "KU WOLNOŚCI. BYDGOSZCZ 1914-1920".

"Na wystawie prezentowany jest bogaty materiał ikonograficzny i kartograficzny, a także przedmioty, prace plastyczne, archiwalia, numizmaty i obiekty falerystyczne, posiadające dużą wartość historyczną. Wśród zgromadzonych fotografii najcenniejsze są unikatowe diapozytywy szklane, na których uwieczniono życie codzienne bydgoszczan w latach 1914-1918" - czytamy w katalogu wystawy tekst kuratorki wystawy pani magister Anny Nadolskiej*.

środa, stycznia 22, 2020

Bydgoski tryptyk niepodległości - 20 stycznia 1920 r. - część III

Zamykam okolicznościowy tryptyk bydgoski. Tak, jak należy: 22 stycznia. Nie, że rocznica wybuchu krwawej insurekcji styczniowej (w której i moi krewni chwytali za broń, ponosili konsekwencje). 100. lat temu, 22 stycznia 1920 r., do Bydgoszczy przybył generał Józef Dowbor Muśnicki (1867-1937)! Często myli się fakt wkroczenia wojska polskiego, które nastąpiło 20 stycznia z przybyciem byłego Naczelnego Wodza powstania wielkopolskiego nad Brdę. To dwa, różne wydarzenia.

wtorek, stycznia 21, 2020

Bydgoski tryptyk niepodległości - 20 stycznia 1920 r. - część II

"Do wszystkich Niemców!

Współobywatele, w tej ciężkiej godzinie upominamy Was jeszcze raz abyście zachowali spokój, godność i powściągliwość! Nie przeszkadzajcie Polakom w radowaniu się, trzymajcie się z daleka. Kto koniecznie nie musi wychodzić na ulicę, ten niech zostanie w domu.

Żołnierze i wy którzy opuszczacie nasze miasto pomyślcie o pozostających. Za to, co byście tu jeszcze uczynili Polakom, to oni będą musieli odpokutować. Zbrodnią byłoby gdybyście przez nieprzemyślane działanie narazili na nieszczęście pozostających tu waszych braci i siostry. Dlatego zachowajcie porządek i dyscyplinę.

Tak jak byliście dla nas ochroną przez długie miesiące, tak teraz możecie nam pomóc, a to co jest nieuchronne znieść z godnością" - taki komunikat mogli czytać bydgoscy Niemcy w numerze 16 "Bromberger Zeitung".

niedziela, stycznia 19, 2020

Bydgoski tryptyk niepodległości - 20 stycznia 1920 r. - część I

Jest w historii Bydgoszczy data wyjątkowa: 20 stycznia 1920 r. 11 XI 1918 r. - to nie ta moc. Przykro mi. Taka jest prawda. Bo tu, nad Brdą (zwaną wtedy: Brahe) cały czas trwał Bromberg. Mieszkańcom tegoż nie mieściło się wtedy w głowach, że może być tu Polska. a jednak się stała! Definitywnie właśnie 20 stycznia 1920 r.

Każdego roku, odkąd obchodzone jest Narodowe Święto Niepodległości słyszymy o 123. latach zaborów. I znowu muszę dodać: nie tu, nie nad Brdą. Tu wolność wracała po 148. latach pruskiego zniewolenia. Ćwierć wieku więcej, niż w Warszawie.

niedziela, grudnia 09, 2018

Przeczytanie... (284) Włodzimierz Lewandowski "Udział Wielkopolski w odbudowie Rzeczypospolitej w latach 1918-1919" (Zysk i S-ka Wydawnictwo)

Zysk i S-ka Wydawnictwo w ciekawy sposób włączyło się w nurt 100-lecia obchodzenia odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Przypomniano książkę Włodzimierza Lewandowskiego "Udział Wielkopolski w odbudowie Rzeczypospolitej w latach 1918-1919". Z biogramu Autora dowiadujemy się m. in. że jest pierwszą próbą syntetycznego ujęcia udziału Wielkopolski w walkach o kształt II Rzeczypospolitej. To nie jest jakieś opasłe tomisko. Raptem 184 stron.

Kiedy myślę "Wielkopolska" mam bardzo wiele skojarzeń. Od czysto rodzinnych (stąd m. in. mój ród, historia nieprzerwanie pisana od XV do XIX w. - i dalej tam tworzona przez coraz to dalszych krewnych) po wielce historyczne (powstania: 1794, 1806, 1848, 1918). Za kilkanaście dni minie setna rocznica wybuchu powstania wielkopolskiego, przez wielu uważanych za jedyną zwycięską insurekcję w historii państwa polskiego, co nie jest prawdą. Proponuję zerknąć choćby do pracy Marka Rezlera*, aby się o tym przekonać i przestać odbierać Wielkopolanom prawa do chwały nie tylko za rok 1918 i 1919.

sobota, stycznia 19, 2013

Bydgoszcz 20 stycznia 1920

Dr J. Biziel (foto autora)

"Wyście kość z kości, krew z krwi naszej" - tak witał wkraczające do Bydgoszczy wojsko polskie doktor Jan Biziel, społecznik, jeden z wybitniejszych działaczy narodowych i niepodległościowych w mieście. Jeszcze rok temu Bromberg, czy jak kto woli "klein Berlin" było jednym z najbardziej niemieckich miast dawnego Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Nad miastem górowała wieża Bismarcka, a około 80 % mieszkańców stanowili Niemcy. Dziadek piszącego te słowa urodził się przy Neuhoferstrasse (obecnie Nowodworska), w dzielnicy która była zamieszkana głównie przez Polaków, czyli Szwederowie.

Strony