Polonia Restituta - XXX - Józef Andrzej Teslar "Powstańmy wraz!..."

poniedziałek, listopada 11, 2024

Polonia Restituta - XXX - Józef Andrzej Teslar "Powstańmy wraz!..."

Nie cytowałem jeszcze poezji Józefa Andrzeja Teslara (1889-1961). Okazja była rok temu, kiedy pisałem o Warszawskiej Cytadeli i X Pawilonie. Przeoczenie. Teraz nadrabiam zaległość, aczkolwiek robię to za sprawą wiersza "Powstańmy wraz!...". To utwór, jaki powstał jeszcze w czasach Legionów Polskich, do których to poeta zaciągnął się w 1914 r.  Jak zerkniemy tu i ówdzie, to znajdziemy ciekawe szczegóły z biografii, choć na mnie zrobiło wrażenie to: "Za przekład Krzyżaków Henryka Sienkiewicza otrzymał Nagrodę Akademii Francuskiej (1935)". [1]

Legioniści I Brygady w okopach pod Sobowicami - 1915 - domena publiczna

 

Przed nami wiersz z gatunku tych zapomnianych. Nawet nie silmy się na męczenie krajan kto był autorem. Znalazłem go w dość niefortunnie edytorsko wydanym albumie poświęconego Legionom Polskim. [2] Nie chcę się tu teraz pastwić nad autorami lub wydawcą, ale ilość błędów, jakim jest nafaszerowana publikacja woła o pomstę do nieba! Na szczęście do wiersza nie ma, co sie czepiać.

Te strofy mogłyby stanowić też kapitalny pretekst do rysowania nastrojów wśród legunów. Zostawiam to też na boku. 106-ta rocznica wybijania się na niepodległość, to raczej czas nostalgii, czas wspomnienia tamtych czasów, które oddalają się od nas, a my od nich.

 

Powstańmy wraz!... Już nadszedł czas!

Kto z Bogiem - Polak prawy,

Na ramię broń! Przez polską broń

marsz prosto - do Warszawy

 

Chwycilim miecz... wróg pierzcha precz..

prysnęły z rąk okowy...

Jak jeden mąż, w szeregi dąż!...

dzień Polsce świta nowy!...

 

Po latach stu z niewoli snu

powstaje Polska miła!…

niezgody jad, z dusz naszych spadł…

w jedności Sprawy siła!…

 

Serc milion drży… wraz woła: krwi!…

zmyć hańbę chce niewoli…

męczeński krzyż wydźwiga wzwyż

z przesiąkłej od krwi roli…

 

Gdy ze wszech stron brzmi surmy ton,

porzućmy puste swary!…

wszak dość już słów, gdy stajem znów

pod własnych wojsk sztandary…

 

W nas mocy grom wtóruje łzom

Królowa Polski z nami!.,,

przed nami wróg - nad Polską Bóg -

Zdobędziem ją - rękami!…

 

Powstańmy wraz! już nadszedł czas!

Kto z Bogiem - Polak prawy -

Na ramię broń!…  Przez polską błoń

marsz prosto - do Warszawy!…

 

Zawsze będę powtarzał, że każde forma przekazu (wiersz, pieśń, obraz, film, pomnik) jest bezcenna, aby dopełniać swoją wiedzą o czasie przeszłym dokonanym. bohaterowie tamtych lat dawno już leżą w grobach. to od nas zależy, czy ich czyny, poświęcenie, krew i pot będą znane kolejnym pokoleniom. Nie zapominajmy, że przed 1989 r. zacierano niepodległościowy charakter 11 listopada 1918 r. Bohaterów widziano w... rewolucji bolszewickiej, a na cokołach stali renegaci tej miary, co F. Dzierżyński  czy J. Marchlewski. Nie było miejsca dla legionistów czy żołnierzy innych formacji, którzy walczyli o wolną i niepodległą. Nie zapominajmy o tym. 

Józef Andrzej Teslar (1889-1961) - domena publiczna

 

Literatura:

[1] W blasku legendy. Kronika poetycka życia Józefa Piłsudskiego, oprac. K. A. Jeżewski, Editions Spotkania, Paryż 1988,  s.  570

[2] Wysocki M., Cygan W., Kasprzyk J. J., Legiony Polskie 1914-1918, Oficyna wydawnicza Volumen, IPN, bmw 2017, s. 150