Myśli wygrzebane - 138 - Παρμενίδης

wtorek, października 03, 2023

Myśli wygrzebane - 138 - Παρμενίδης

"Tyle jest rodzajów szczęścia, ile ludzkich miar" - nie, to nie jest moje motto życiowe, nie podpieram się na nim, jak robię to np. z Sokratesem czy Cyceronem. W ogóle antyczna Grecja nie należy do najbliższego mi kręgu zainteresowań. Jakieś tam podstawy mam, ale nie odważyłbym się podjąć tematyki nawet na tym blogu. Starczy przewertować jego zawartość, aby się o tym przekonać. Coś tu jest o filozofii. To jednak moja pięta achillesowa. To zatem skąd ten cytat? Z kartki z kalendarza. Takowa też może posłużyć za inspirację do pisania. Szuflada w moim biurku pełna jest takich kartek. Wierzę, że do nich wrócę, ale zdarza się jak teraz, że piszę nieomal od ręki. Z kogo teraz będę uławiał? Z Parmenidesa z Elei (ok. 540 p.n.e.- ok. 470 p.n.e).

Gdybyście zapytali mnie "kim byli eleaci?" równie dobrze mógłbym być odpytywany ze znajomości kraterów na Księżycu lub nawet prawa Nielsa Bohra. Nie wiem! I jakoś z tą niewiedzą dobrze mi było aż do teraz? "Ignorant!" - zaperzy się miłośnik naukowych dokonań prof. Wł. Tatarkiewicza. Zapewne, ale jestem z tych, co to umieją przyznać się do swoich niedociągnięć intelektualnych. Chyba mi z tego powodu nie odbiorą matury i dyplomu z historii?

Zerknąłem sobie na portal PWN i tam znalazłem, m. in.: "...przeciwstawiając się jońskiej filozofii przyrody, głosił teorię jedynego bytu (monizm), który jest wieczny (bez początku i bez końca), ciągły, niezmienny i niepodzielny; odróżniając poznanie zmysłowe i umysłowe, zdecydowanie opowiedział się za samodzielnością tego drugiego (racjonalizm), utożsamiając zarazem myśl i byt; wywarł wpływ na poglądy Platona" [1]. I tyle mi starczy. Śmiem twierdzić, że to jednostkowe spotkanie z tą filozofią. I wracanie będzie tylko wtedy, gdy na swej lekcji będę snuł jakiś wątek z tej dziedziny mądrości...

• Kto chce zguby, niechaj zawierzy człowiekowi. 
• Dusza i ciało są jak małżeństwo - dlatego muszą zestarzeć się równocześnie.
• Byt jest, a niebytu nie ma.
• Wady są wszystkim ludziom jednakowe.
• Szlachetny człowiek wymaga od siebie, prostak - od innych.
• Wielkość człowieka mierzy się wielkością wolności.
• Istota cierpienia jest nie do poznania, chociaż jest nam wszystkim wspólna.
• Kobieta swoim pocałunkiem przezwyciężyć może nawet śmierć.
  

Robiąc, to co teraz, czyli przepisując z mądrego portalu te myśli (inne myśli) zawsze wpadam na ten sam wniosek: jakie to niezwykle aktualne. Człowiek nie żyje od przeszło dwóch tysięcy lat, a my mamy jak na dłoni... samych siebie. Nic tu nie trąca historyczna padliną! Świeżość aż mrozi krew w żyłach, bo dochodzimy do wniosku, jak bardzo antyczność jest nam bliska. Bardzo bliska.

• Jest to, co jest, a nie ma tego, czego nie ma.
• Każdy człowiek na świecie nawet w cierpieniu kocha życie.
• Kula najdoskonalszy kształt nie ma początku ani końca.
• Milczenie to najtrudniejsza i najdoskonalsza zarazem sztuka. 
• Trud człowieka uczciwego zawsze zaowocuje.
• Ciało musi być godne głowy.
• W szlachetnych sercach nie ma miejsca dla zawiści.
• Kto nie ma o czym mówić - rozprawia o niczym. [2]
  

Szukam dalej i znajduję. Sam też dokonując wyboru. Te pogrubione w druku myśli akurat najbardziej do mnie przemówiły i w tej chwili mogą być uważane za wskazanie drogi, rozwiązań, chęci zmian w sobie.

• Zmiana jest iluzją.
• Niech rozsądek sam decyduje.
• Wszystko, co istnieje, zawsze istniało.
• Nie możesz rozpoznać nieistnienia, nie możesz o tym mówić, ponieważ myśli i niebyt to to samo.
• Nic nie może powstać z niczego.
• Możemy tylko mówić i myśleć o tym, co istnieje.
• ...to, co istnieje, nie zostało stworzone i jest niezniszczalne, ponieważ jest całe, kompletne, niezmienne i ciągłe.
• ...coś, co istnieje, również nie może stać się niczym. [3]
  

No i znalazłem prof. Wł. Tatarkiewicza i chcąc podnieść o jeden stopień to pisanie zacytuję: "Po raz pierwszy świadomie i systematycznie zastosował rozumowanie dedukcyjne. Był prototypem tych filozofów, którzy odrzucali doświadczenie jako źródło poznania, i całą wiedzę wywodzili z założonych a priori przesłanek ogólnych. Zaufał wyłącznie tylko rozumowi i dedukcji" [4]. To niech mi i ta nauka pozostanie.

[1] https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Parmenides-z-Elei;3954459.html (data dostępu 13 VII 2022)

[2] https://quotepark.com/pl/autorzy/parmenides/ (data dostępu 13 VII 2022)

[3] https://krokdozdrowia.com/parmenides-z-elei-filozofia-i-slynne-cytaty/ (data dostępu 13 VII 2022)

[4] http://www.zanotowane.pl/227/8099/ (data dostępu 13 VII 2022)