Spotkanie z Pegazem (169) Mascha Kaléko "Kadisz"

czwartek, listopada 05, 2020

Spotkanie z Pegazem (169) Mascha Kaléko "Kadisz"

 

Mascha Kaléko (1907-1975).  Nie wiedziałem, że ktoś taki był. Nie znałem jej poezji. I nadal nie znam. Będąc na Cmentarzu Nieistniejących Cmentarzy w Gdańsku poruszył mną zapis wokół ołtarzowego stołu: "...TYM CO IMION NIE MAJĄ NA GROBIE, A TYLKO BÓG WIE, JAK KTO SIĘ ZOWIE". Poszukałem. Odnalazłem. Trafiłem na ślad żydowskiej poetki. 

Nie, nie będę pisał Jej biografii. Niech nam wystarczy spojrzenie w Jej oczy z fotografii pewnie z lat 30-tych XX w. To zupełny przypadek, że czas listopadowej zadumy rozpocząłem od wiersza Wisławy Szymborskiej, a zamykam wierszem Maschy Kaléko. Niezykły zbieg okoliczności połączył miejscem te dwie poetki: cmentarz. Obie zostały tam cytowane. Obie zmusiły mnie do wysiłku, aby szukać strof, które napisały.

Wiem, to nie "Kadisz" jest cytowany na cmentarnym kamiennym ołtarzowym stole. Ten wiersz jednak wpisuje się w ten wyjątkowy czas. Mogłem go wpleść w pisanie o cmentarzu w Koronowie? Mogłem. Uważałem jednak, że strofy Maschy Kaléko godne są poznania w inny sposób. 

Czerwienią krzyczy mak wśród łanów polskich,

A w czarnych lasach polskich czyha śmierć.

Żółte snopy już gniją.

Dawni siewcy nie żyją.

Blade matki marnieją.

Dzieci płaczą o chleb.

 

Milczą ptaszęta, z gniazda wypłoszone.

Drzewa się skarżą, unosząc koronę,

A kiedy szepczą nad Wisłą schylone,

Na wschód śląc z wiatrem swój posępny psalm,

W brodatych Żydów geście rozmodlenia,

Trzęsie się wokół krwią nasiąkła ziemia

I płaczą kamienie.

 

Kto znów w tym roku zechce w szofar zadąć

Niemym, co modlą się pod płową trawą,

Setkom tysięcy nieznanym, tym z grobu,

Z imion wiadomych tylko Panu Bogu!

Na sądzie wielce musiał się natrudzić,

By z księgi życia wykreślić tych ludzi.

Niech drzew modlitwa dosięgnie Cię, Panie.

Dziś zapalamy światło swe ostatnie.

Wiersz, w tłumaczeniu Ryszarda Wojnakowskiego, zapożyczyłem z FB strony Babiniec Literacki*.

_____________________________________

* https://www.facebook.com/320233918366477/posts/694498084273390/ (data dostępu 14 X 2020)