Myśli wygrzebane (117) góry

poniedziałek, stycznia 25, 2021

Myśli wygrzebane (117) góry

"Po raz pierwszy dotknąłem skały w sobotnie popołudnie 4 września 1965 roku. Od tej pory wszystko przestało się liczyć. Zrezygnowałem nawet z wycieczki w Beskidy, które były oderwaniem się od naszej czarnej, śląskiej rzeczywistości, tą odrobiną zielonego i wolności, choćby tylko na niedzielę" - wspominał Jerzy Kukuczka*. Odcinek 117 tego cyklu poświęcam... GÓROM? Wiadomo, że nie one będę mówić. To będzie zbiorowy głos ludzi gór, tych którzy się odważyli rzucić im wyzwanie, tych którzy zdobywali szczyty, ale i tych, którzy zdrowiem i życiem zapłacili za miłość do nich. Tak, będzie kolejna okazja, aby dotrzeć do sensu tego, co sprowadza się do jednego pytania:  dlaczego?

Zupełnie zaskoczyło mnie spotkanie z książką/książeczkę "Tajemnice gór". Krzysztof Mikucki zebrał i opracował, a Wydawnictwo Stapis starannie wydało w 2014 r.** Z góry zakładam, że to będzie odcinek 1. Cykl w cyklu? Jakoś tak. Góry, ich bohaterowie, ale i ich ofiary są ważnym tematem na moim blogu. To nie ulega wątpliwości. Kto zna mnie i mój księgozbiór wie, że to ważna jego część. Jestem człowiekiem nizin, powtarzam się, wiem. Nigdy się nie wspinałem. I już tego bakcyla nie połknę. Nadrabiam to czytając. I za każdym razem starając się zrozumieć.

Książka/książeczka została podzielona na 14 rozdziałów. 114 stron. Bardzo bogato ilustrowana. Jest zatem, co oglądać. Jest zatem, co czytać. Znajdziemy tu wielu znanych i uznanych alpinistów, himalaistów. Zatem do dzieła. Do odczytywania:

• Człowieczeństwo w górach to dbanie o partnera bardziej niż o siebie samego, bo nie ma nic bardziej wartościowego niż istota, która trzymasz na końcu liny - Piotr Pustelnik.  
• Dla mnie najważniejsze jest partnerstwo, człowiek. Alpinizmu nie tworzą góry, ale człowiek. Jak wspinałem się sam, to pytano mnie nawet, czy to jest alpinizm. Teraz mam na to odpowiedź. bo tutaj nie ma partnerstwa, rewolwer trudno nazwać partnerem - Krzysztof Wielicki.
• Kiedy rozdzielasz się z partnerem, nagle tracisz zdolność opiekowania się kimś innym, przestajesz być częścią zespołu i koncentrujesz się tylko na własnym samopoczuciu - Conrad Anker.
• Lawiny wprawdzie nie zmiotły nas ze ściany, ale pozbawiły resztek osobistej próżności i egoistycznej ambicji. Tylko przyjaźń przetrwała w tej wielkiej ścianie, tylko wola i pewność, że każdy da z siebie wszystko, co tylko może - Heinrich Harrer. 
  
• Piękne są wysokie góry, ale ich największa wartość polega na tym, że są terenem przyjaźni - Gaston Rébuffat.
• Nie wolno zakładać i żywić oczekiwań wobec innych, że w sytuacji zagrożenia życia narażą własne życie, by nam pomóc. Nie wolno sowim postępowaniem zmuszać ludzi do wyborów ostatecznych - Wanda Rutkiewicz. 
• Nie uznaję zdobywania szczytów za wszelką cenę - za cenę czarnych plam przed oczyma, spowodowanych morderczym wysiłkiem, odmrożeniem rąk i nóg, pozostawienia partnera na pewna śmierć, by ocalić własne życie. Odwaga bez rozsądku to bezrozumne, śmiertelne niebezpieczne szaleństwo. A człowiek musi być człowiekiem niezależnie od wysokości - Andrzej Zawada 
• Tym, co decyduje w Himalajach, jak współdziałanie podobnie usposobionych charakterów, wspólna praca, która nie służy osobistym ambicjom, tylko wyłącznie wielkiemu celowi - Willy Merkl.
  
• Honor w przypadku alpinisty to przede wszystkim kulturowa świadomość i poczucie odpowiedzialności opartej na przewartościowanych zasadach. Tym samym jest to honor w jego pierwotnym znaczeniu: wstyd przed wstydem - Marek Pacukiewicz.
• Zawsze sądziłem, że ofiarowując człowiekowi radość z wejścia na szczyt, którego sam nie nie mógłby pokonać, bierzemy udział w działaniu twórczym, dającym namacalne rezultaty - Lionel Terray.
  
• Wysoko w górach istnieje przekonanie, że człowiek nie jest w stanie drugiemu człowiekowi pomóc. Pomoc tej drugiej osobie nie polega na tym, że ja mam wziąć partnera i go znieść, bo fizycznie bym nie był chyba w stanie tego zrobić. Chodzi o samo bycie, uczestniczenie w tym, że ta osoba słabsza nie zostanie sama - Maciej Berbeka. 
• W górach możemy przekonać się, jacy jesteśmy naprawdę, my i nasi współtowarzysze w obliczu smierci, a to się zdarza niemal na co dzień. We wspinaczce nie ma czasu na udawanie - Jan Długosz.
  

Z owych 14 rozdziałów cytaty pierwsze (patrz powyżej) zaczerpnąłem z rozdziału "Partnerstwo". Kolejna garść ze "Szkoły życia". Nie koniecznie wypowiedzi samych alpinistów, himalaistów! Tym bardziej cenne, jak mniemam, ale mogę się mylić:

• W górach jesteśmy odpowiedzialni, ponieważ w każdym momencie możemy być głodni, możemy złamać nogę, możemy zamarznąć, stracić życie. W górach nie ma żartów. Tu życie przestaje być życiem na niby - Krzysztof Zanussi.
• Doświadczenie górskiego krajobrazu dotyka najgłębszych pokładów naszej osobowości - Wojciech Kurtyka.
• Jeśli chcesz się wspinać, zawsze za to zapłacisz. Zwykle tym kosztem jest rodzina - Krzysztof Wielicki.
• Wszystkie emocje biorę ze sobą w góry, więc każda bitwę staczam sama ze sobą, nie z górą. Nie zdołasz nigdy zdominować góry. Góry nigdy nie wybaczają błędów, dlatego rozmawiam z nimi... - Wanda Rutkiewicz.
• Wspinaczka jest najbardziej królewskim zajęciem, z którego twórcza fantazja człowieka kształtuje najbardziej osobiste wartości - Kurt Maix. 
• Ten, kto wchodzi w góry, od tego momentu jest scenarzystą, aktorem i reżyserem spektaklu pod tytułem: "Jestem w górach. No dobre, a czasem i na ostatecznie - Michał Jagiełło. 
• Chociaż alpiniści poruszają się blisko nieba, w nieskończonej czystości świata, światła i piękna, nie są przecież aniołami - Lionel Terray. 
• Wspinaj się najpierw głową. musisz zdać sobie sprawę z tego, co chcesz zrobić i co możesz zrobić. alpinizm jest przede wszystkim sprawą świadomości - Gaston Rébuffat.
• Wspinanie dostarcza kontrastów pomagających zrównoważyć życie ludziom takim jak my, pochodzącym z z miast. Tak czy inaczej, uważam, że każdy entuzjazm czy zainteresowanie jest lepsze niż żadne - Peter Boardman. 
• Wspaniała wspinaczka o takim charakterze jest jakoby życiem w samym w sobie, innym życiem oddzielonym od świata zewnętrznego, jego problemów i obaw. Szybko, bardzo szybko dawne życie powraca, bez zaproszenia, jakby nic sie nie stało - Reinhold Messner. 
• Wierzę mocno w to, czego może nauczyć natura, i dlatego jestem przekonany, że góry swoim pięknem, swoimi surowymi prawami są dzisiaj jeszcze bardziej niż dawniej jedną z najlepszych szkół kształtowania charakteru: przede wszystkim bowiem uczą cierpieć - Walter Bonatti. 
• Żyję, żeby sie wspinać. Wspinam się, żeby żyć. [...] Jestem pewny, że alpinizm może mnie nauczyć wszystkiego, co potrzebuje wiedzieć jako człowiek - Steve House.
  

Tak, zostało jeszcze 12 rozdziałów. A więc kolejnych odcinków cyklu, kiedy ludzie gór będą o górach i sobie mówić. Nie mogę, nie potrafię zagwarantować regularności ukazywania się ciągów dalszych. Mimo wszystko nie chciałbym znudzić nikogo ani tematyką, ani wybranymi bohaterami, ani swoją fascynacją tą niezwykłą tematyką. Wyjątkową tym bardziej, co podkreślam za każdym razem (a tu robię to po raz drugi!): jestem człowiekiem nizin. A może ja jeden cały miesiąc poświęcę tylko górom i ich zdobywcom?...

 

PS: Strach się przyznać, ale zacząłem ten tekst pisać... 3 września roku ubiegłego. I miało być na rocznicę, o której jest wzmianka w cytacie z Jerzego Kukuczki. Przepraszam.

___________________________
*Kukuczka J., Mój pionowy świat czyli 14x8000 metrów, Wydawnictwo AT, Londyn 1995
** Tajemnice gór, zebrał i opracował K. Mikucki, Wydawnictwo Stapis, Katowice 2014