Myśli wygrzebane (79) generał Józef Dowbor Muśnicki

sobota, sierpnia 12, 2017

Myśli wygrzebane (79) generał Józef Dowbor Muśnicki

Sejm Rzeczypospolitej ustanowił listę patronów 2017 r. Próżno by szukać dzisiejszego Bohatera wygrzebanych myśli. I to w czasach, kiedy prawica odnosi takie spektakularne osiągnięcia w czynieniu nad Wisłą dobrej zmiany? I to ja, piłsudczyk z przekonania i wychowania  muszę dobijać się o prawa do uczczenia pamięci generała Józefa Dowbor Muśnickiego (1867-1937)?! Brzmi nieomalże prowokacyjnie. Jest czas gruchnąć się w cherlawą pierś, bo do rocznic jeszcze ździebko tygodni zostało: 25 X przypadnie 150. rocznica urodzin, a 26 X 80. rocznica śmierci! Uważałem jednak, że 15 sierpnia jest doskonałą okazją, aby przypomnieć o dowódcy i twórcy I Korpusu Polskiego w Rosji, naczelnym wodzu powstania wielkopolskiego, uczestnika wojny z bolszewikami, jakby nie patrzeć jednego z ojców niepodległości. Tak, odzywa się część mej wielkopolskiej krwi i tej bydgoskiej.  Średnio inteligent mieszkaniec nad Brdą powinien wiedzieć czyi żołnierze zajmowali Bydgoszcz w styczniu 1920 r. "Nie każdy!" - poprawia pan w słomkowym kapeluszu. Zapewne. Tak, jak nie każdy wie kiedy wybuchła II wojna światowa i kto naprawdę mordował polskich oficerów w Katyniu. Ironizuję? Nie, ja  po prostu czerpię z bogatego doświadczenia zawodowego.

Wyszedł ze mnie przebrzydły belfer? Poniosło mnie. Ale takie są fakty, a z tymi nikt "po historii" nie dyskutuje. To  z czym się teraz dzielę wygrzebałem "Moich wspomnień" samego Generała, jakie w 2013 r. przypomniało poznańskie Wydawnictwo Zysk i S-ka. Jestem zdania, że dla wielu będzie to swoisty kubeł zimnej wody na głowę. Nie ukrywam, że w całej rozciągłości przyznaję rację Generałowi. Myślę też, że tych kilkanaście cytatów sprawi, że dopadnie nas czas refleksji i poszukamy dla siebie tom (przeszło osiemset stron, które wzbogacono o bezcenne "Załączniki"). Oto  skutki mego wygrzebywania:

• ...chciwość ziemi, a raczej żądza posiadania ziemi, cechowała zawsze nasz naród; nie zniknęła ona w odrodzonej Polsce z tą tylko różnicą, że ongiś zdobywano ją orężem na Kresach lub zabiegano przy dworze królewskim, gdy obecnie zdarzały się próby nabycia ziemi z kłonicą w ręku.
• Rodzina moja należała do wybitniejszej szlachty, pochodzącej z Litwy, była spokrewniona i skoligacona z wieloma dobrze zasłużonymi rodami.
• Wspomniałem o swych antenatach, bynajmniej, nie w zamiarze dowodzenia przewagi stanu szlacheckiego, a tylko w celu podkreślenia, iż pewne cechy charakteru, skłonności i zdolności bywają dziedziczne [...]. 
• Wybrańcy narodu, którzy decydowali o ustroju Odrodzonej Polski doszli w tym do śmieszności - Konstytucja nasza nie uznaje tytułów rodowych!
• ...wpajała we mnie [tj. matka - przyp. KN] wiarę w odrodzenie Polski, a w stosunku do kobiet rycerskość.
• Od ojca obrywałem dość często, lecz nie mogę stwierdzić, by rózgi przyczyniły się do jakiejkolwiek zmiany.
• Jak to było w zwyczaju w domach szlacheckich, pani-matka dzieci nie karmiła.
• Twierdzenie niektórych, że jestem luźnie z polskością związany, dlatego, że długo przebywałem w środowisku obcym polskości i służyłem w armii zaborczej, jest płytkim, wiecowym rozumowaniem.
• Tyle się nasłuchałem w dzieciństwie opowiadań o naszych bohaterach, iż nie wątpiłem, że Polacy są stworzeni tylko do czynów wyjątkowych, dodatnich.
• ...uznajemy autorytety dopiero po długich latach, po przejściu ich do historii.
• Każdy z nas ma się za coś lepszego, za mądrzejszego od siebie; chce koniecznie kierować i uczyć wszystkich, uważając się za predestynowanego do objęcia najwyższych stanowisk.

Znając siebie, to wiem, że z chęcią będę wracał do tych myśli. Bo to wtedy nie ja się mądrzę, ale Wielka Historia wskazuje rozwiązania. Lekko trąca apoteozą? A niech tam!... Ale to sam Generał napisał "Rad byłbym, aby pamiętnik mój stał się przestrogą dla następnych pokoleń...".  Zaliczam się do pokolenia prawnuków (ale i wnuków) tych, którzy świadomie  pamiętali wydobywanie się Polski z mroków zniewolenia na światło niepodległości. Czuję się odpowiedzialny, aby nieść dalej ducha, jakim żyło pokolenie generała Józefa Dowbora Muśnickiego.

• Byle wypędek z gimnazjum sięga z lekkim sercem po tekę ministerialną , rachmistrz po posadę dyrektora banku, pisarz gminny po posadę wojewody; rolnik mędrkuje nad kwestiami dotyczącymi inżyniera, lekarz nad sprawami wojskowymi i tak dalej; jeden ród wynosi nad drugim, bo o pięćdziesiąt lat wcześniej otrzymał indygenat. 
• Krytyka wszystkich nad wszystkim góruje, przy czym nie brak powierzchownego traktowania rzeczy.
• Słowa "zdrajca" używa się często bez zastanowienia się nad jego znaczeniem.
• Nie było rewolucji na świecie, w której by Polacy nie brali udziału.
• Polskie pochodzenie przypisywano nawet rosyjskim anarchistom.
• Skromność nie jest naszą zaletą, a dyscyplinę tylko z trudem udaje się zaszczepić masom.
• Spotykałem wielu ludzi, którzy pienili się na samo wspomnienie o naszych królach lub szlachcie, zapominając, że tylko dzięki nim nazywamy się Polakami.
• Rzadkie mamy też przykłady szczerego i bezinteresownego przywiązania.
• ...gotowość do wystąpień graniczących z szaleństwem jest zjawiskiem prawie powszechnym.
• Wychowywałem się samotnie; przyczyniło się to do wyrobienia odwagi, zmysłu spostrzegawczego i krytycznego.
• ...trzymano mnie krótko i obchodzono się ze mną surowo, nie wychowując mnie na lalusia.
• Szczytem moich marzeń była piszczałka - kogutek za jeden grosz, kupowana na odpuście parafialnym.
• W dzieciństwie moim wywarła na mnie wielkie wrażenie mogiła powstańcza [z 1863 r. - przyp. KN], znajdująca się przy szosie między Sandomierzem a Słupczą [...]. 
• O mnie ustalono opinię, że jestem zdolny, ale uczę się niechętnie, a zachowuję, o zgrozo, niemożliwie!
• ...charakter mój, żywy i nieustępliwy, był przyczyną częstych bójek z kolegami.
• Ludzie nieprzychylni stale mi wytykają, że źle mówię po polsku.

Kwestii języka, jakim władał Generał warto by poświęcić oddzielne pisanie. To samo nasuwa się, kiedy czytam o podobnych zarzutach. Wcale nie dziwi mnie, że przypomina gen. J. Dąbrowskiego czy ks. Józefa! Sam byłem świadkiem w Pomorskim Muzeum Wojskowym  w Bydgoszczy rozmowy dwóch zdobywców Wału Pomorskiego, z których jeden na widok bohatera "Mazurka..." powiedział: "Taż ty wiesz? On był kompletny Niemiec! Prawie po polsku nie mówił" z cudownym wileńskim zaśpiewem...

Warto przytoczyć, to co napisał Marszałek Województwa Wielkopolskiego pan Marek Woźniak: "...losy rodziny Generała Dowbor Muśnickiego są symbolicznym odzwierciedleniem tragicznych dziejów Polski w XX wieku. Jedna z Jego córek, Janina, zginęła z rąk NKWD w lesie Katyńskim, druga - Agnieszka, została rozstrzelana przez hitlerowców w Palmirach. Były ofiarami reżimów totalitarnych, które po raz kolejny odebrały Polsce wywalczoną m. in. przez Armię Wielkopolską pod wodzą Generała Dowbora Muśnickiego niepodległość". Zamykam ten odcinek cyklu takim przemyśleniem Generała:

"PODOBNO JESTEŚMY PATRIOTAMI. NIE MOŻNA TEMU ZAPRZECZY. 

ALE CZY NIE MA TU WIĘCEJ UCZUCIA NIŻ ŚWIADOMOŚCI".

Warto chyba o tym pamiętać nie tylko 1 sierpnia, nie tylko 15 sierpnia czy 11 listopada. Wtedy epatujemy naszym oddaniem Ojczyźnie, a ledwo ostatnie fanfary umilkną zaczyna się wojenka polsko-polska! Smutne, że wiele z tego, co wygrzebałem tylko z jednego rozdziału pt. "Lata dziecinne" jest nadal aktualne, żywe i ma się kwitnąco.