O, książki moje!...

wtorek, kwietnia 29, 2014

O, książki moje!...

O, książki moje! Tomy tłuste,
Mrowiska pracowitych czcionek!
Gdy wzrokiem grzbiety Wasze musnę,
Już czuję, jak rozkosznie tonę.

Tak, cytat z Jacka Kaczmarskiego - "Oda do mego (wstydliwego) księgozbioru". Żadna dla nikogo sensacje, że nie dojem, nie dośpię, ale książkę kupię. Częściowo tylko spisany jest stan posiadania. Najgorsze, że mieszkania nie są z gumy. Półki już nie mieszczą kolejnych volumenów. Rozproszony księgozbiór marzy o jednym miejscu? Mieć bibliotekę! A potem mogą mnie w niej zatrzasnąć i klucz wyrzucić za okno?

Jest w Was pokusa, pusta rozkosz,
Narzędzie mordu (czas - ofiarą)
I tarzać można się w Was bosko
Pławiąc się w zbrodni... (gardząc karą).
  

Czy na moich regałach jest logika czy chaos? Klucz? O tak! Piłsudski - Napoleon - władcy Polski - starożytny Rzym - Średniowiecze - Wilno i Wileńszczyzna - Hominidy!... Z zamkniętymi oczyma potrafię trafić do poszukiwanego tomu. Jeszcze nad tym panuję. Oznaką zagubienia się w książkach będzie dzień, kiedy kupię ten sam egzemplarz. Czy pożyczam swoje książki? Krótko pisząc:  r z a d k o . Filip pamiętaj: "Nazwiska Polaków"! cała Polska już wie!... Kilka tytułów nigdy do mnie nie wróciło, kiedy przed laty brat zawłaszczał moje "białe kruki" (a każdy tytuł za komuny niemal na to miano zasługiwał ), to... zamówiłem sobie pieczątkę i wbijałam ją. Do dziś moje niespełnione marzenie: mieć swój exlibris! Mam córkę plastyczkę, robi różne linoryty, ale dla starego ojca nie ma zrozumienia?...

A przecież potraficie gryźć
I sen usunąć z ciężkich powiek,
Lecz bez Was - jak przez życie iść,
Mówiąc o sobie jeszcze - Człowiek?

Największa klęska niekupienia? Litwa - Troki! Dziesięć lat temu. Na straganie sprzedawano różne pod-turystyczne barachło. Ale w jednym kartonie (!)  k l e j n o t y ! Książki!  A jakże - nasze - polskie! A ja niewiele litów i złotówek miałem w kieszeni! A tam m. in zdekompletowane tomiki Trylogii?! O ile mnie pamięć nie zawodzi wydanie z... 1893 r. Do tego Orzeszkowa, Kraszewski!... Zostały w pudle. Myślałem, że mnie grom przy trockim jeziorze porazi!... Może ktoś później je nabył?

Choć mnóstwo czarno-białych bzdur
Widzi w Was sposób na przetrwanie -
Jesteście, jak ogromny chór,
Gdzie każdy własne miewa zdanie.

Co to znaczy "cenna książka"? Ta najstarsza czy ta najdroższa? Korzystałem z nich, reprodukowałem je nawet na tym blogu. Z dzieciństwa niewiele, co przetrwało: "Pilot i ja" A. Bahdaja i "Tedorek" A. Hamera Naumienko z rysunkami samego Bohdana Butenki (osobista Jego dedykacja z 7 lutego 2009 r.) oraz kilka tomików z serii "Poczytaj mi mamo". Można je odnaleźć w poście "Świat lat dziecięcych (...)" z 1 VI 2013 r. To i tak dużo, bo po "okresie młodzieżowym" nic nie zostało!... Żadnego Niziurskiego, żadnego Nienackiego, żadnego Bahdaja, żadnego Wernica?! W jednym z pierwszych postów ("Kulig! Kulig! Kulig!" - 25 XII 2012 r.) jest skan Jędrzeja Kitowicza "Opisu obyczajów i zwyczajów...". I to wcale nie chodzi o miejsce wydania: "Petersburg, Mohylew - 1855", ale o pieczęć! Tak, tą z biblioteki radziwiłłowskiej (nieświeskiej?)!

Zatem bezwzględnie można mieć
Do współbrzmień Waszych zastrzeżenia,
Lecz w demokracji - każdy śmieć
Musi mieć coś do powiedzenia.

Pokus jest wiele. Najgorsze, bo wciąż wydają coś nowego. I wtedy okazuje się, że tego jeszcze nie mam. Są chwile, kiedy zapytuję siebie: naprawdę jest mi potrzebna? Skoro nie piję i nie palę, to dlaczego mam sobie odmówić tej jednej słabości? Człek jest słaby. Ktoś powie: rozwiązaniem jest biblioteka! Tak, ale daną książkę chce się mieć tylko dla siebie! Mieć to prawo w każdej chwili sięgnąć po nią lub po nie! I te terminy oddania? Pewnie, że grzebię w bibliotekach. Na szczęście moja szkolna jest na bieżąco wzbogacana! Nie ukrywam, że często jestem inspiratorem kolejnego zakupu. 

Zbieracie - mówią żony - kurz.
Ba! Wtedy, kiedy nikt nie czyta!
Mieć w domu Wasz Jadłospis Dusz
I móc nie najeść się do syta!

Widać każda żona używa tych samych argumentów: tylko kurzą się. Hm... "A teraz będzie stała!"?... Trudno. Taka jej dola. "Już nigdy do niej nie wrócisz" - kolejny argument przeciw. Jest jeszcze groźniejszy: "Sprzedaj coś...". Jaki to ból, kiedy coś przydusiło i trzeba było dokonać wyboru i sprzedać. Antykwariat, to zdzierstwo czystej wody! Pewien "handlowy portal" - dramatyczna ostateczność. Kilka tytułów straconych później... odkupowałem. Skoro cenę dolicytowano do przeszło 170 zł., a potem była okazja zakupu za 25 zł.? Głupi by nie kupił.

Przy Was, jak ostrzyżony Samson,
Choć ślepy - nie dam się poniżyć.
Kto umie czytać piękne kłamstwo -
Do Prawdy się (być może) zbliży...

Teraz przede mną trzy "biblioteczne" nabytki. Jacek Komuda "Samozwaniec" tom II, Józef Ignacy Kraszewski "Sto diabłów" oraz Sławomir Cenckiewicz "Wałęsa człowiek z teczki". Jakby mało było w domu innych książek? Ale akurat teraz uwaga skupia się w tym kierunku. Nie ma rady - trzeba się wziąć do roboty? Do czytania! 40 stron statystycznego Polaka trzeba pokonać, a właściwie nadrabiać. Ktoś musi średnią podnosić! Skoro nie mam wielkiego udziału w "statystyce promilowej", to chociaż tak się przysłużę Najjaśniejszej Rzeczypospolitej!...

Więc proszę jeszcze! Więcej! Tłuściej!
Treściwiej! W lęku i w inwencji!
Bym sączył, co czyjś talent chluśnie -
Smakując wrzątek...i esencję.

PS: Pisane przy dźwiękach najnowszego odkrycia muzycznego: Джемма Хали / Gemma Hali. Polecam piosenkę "Mama".
.