historia i ja: germanizacja

Pokazywanie postów oznaczonych etykietą germanizacja. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, lutego 12, 2024

Przeczytania - 488 - Marek Hendrykowki "Wiwat! Saga wielkopolska" (Dom Wydawniczy Rebis)

Zacznę znowu od... prywaty? Z wczesnego dzieciństwa pamiętam, jak z dumą powtarzano: "My z Poznańskiego!". Nie pamiętam, aby padło określenie: Wielkopolska. Ale to "z Poznańskiego" brzmi mi wciąż w uszach. Na tym się wiadomości kruszyły. Coś powtarzano o majątku w tamtych stronach, mezaliansie pradziada - i tyle musiało mi wystarczyć za wiedzę. Jej odkrywanie na nowo i na dobre przyszło po latach, kiedy z mozołem karta po karcie (bo była to prawdziwa kwerenda w prawdziwych archiwach Poznania) odgrzebywałem czas przeszły zapomniany. I zaczęły wyłaniać się z mroku imiona, nazwiska, nazwy miast, miasteczek, wiosek rozsianych w ziemi średzkiej, wrzesińskiej czy kętrzyńskiej. Ze szczątkowego wiedzenia zaczęły wydostawać się pędy, poszarpane gałęzie rodzinnych koligacji, pokrewieństw, bycia w Poznańskiem od XVIII w. do końca XIX w., kiedy faktycznie pradziad rozpoczął swą peregrynację po dawnym Wielkim Księstwie Poznańskim, aby zatrzymać się na dobre nad Brdą, w Bydgoszczy. Bnin, Zaniemyśl, Kórnik, Brzostek, Środa Wielkopolska, Leszno, Karolewo, Gierłatowo, Kaczanowo, Nekla, Września, Kostrzyn, Grodziszczko, Śnieciska, Miłosław, Targowa Górka, Opatówko, Winna Góra, Bagrowo - wysypuję te garstki wiedzy rodzinno-geograficznej, aby nawet przed sobą potwierdzić, że m u s i a ł e m sięgnąć po książkę Marka Hendrykowskiego "Wiwat! Saga wielkopolska", jaką czytelnik może podziwiać dzięki też Domu Wydawniczemu Rebis.

wtorek, kwietnia 23, 2019

Bydgoskie abecadło? - cz. 4 - ulice / straße

5 i 10 sierpnia 2013 r. ukazały się na tym blogu dwuczęściowy cykl pt. "Bydgoskie abecadło". Poświęciłem go bydgoskiej gwarze, skutkom germanizacji. I nie sprawdzałem czy na innych portalach czy blogach ktoś już temat wyczerpał. I tak jest tym razem. Dzielę się skutkiem swoich dociekań, a nie jałowym podbieraniem treści od kogo bądź.

Że "Bydgoskie abecadło..." wygasło? Nie było potrzeby reanimowania cyklu. Powstał inny pt. "Smakowanie Bydgoszczy". Nawet w nim chciałem umieścić to, co tu teraz opisywać zamierzam, ale nie - reaktywuję "Bydgoskie abecadło..."

poniedziałek, kwietnia 01, 2019

Bismarck... - na 204-tą rocznicę urodzin - 1 IV 1815 r.

Nieprawdopodobne. Nie miał oddzielnego pisania o sobie na moim blogu? Był wspominany w cyklu "Paleta" przy okazji twórczości Antona von Wernera (odc. XVII) und Franza von Lenbacha (odc. XXVII). Był jedynym z bohaterów anegdot, które przytaczałem 1 IV 2013 r. To tam znajdziemy zapis: "Urodził się właśnie 1 kwietnia. Dokładnie w roku, w którym wielki Napoleon przeganiał z Paryża Ludwika XVIII. Sam mówił o sobie, że urodzeniem w prima aprilis już zakpił sobie ze świata. O swoich rodakach powiedział: «My, Niemcy, boimy się tylko Boga». O Polakach wypowiadał się raczej brutalnie. Czy już wiadomo kim było owo dziecię urodzone w Schönhausen?". Nie kładę już tu dziecięcego wizerunku. Raczej ten, jaki wrył się nam w pamięć: mundur, pikielhauba, spojrzenie raczej pełne zadumy. Nie, już nie ciskające gromów. Widzimy blisko osiemdziesięcioletniego starca. Portret został wykonany w 1894 roku.

niedziela, grudnia 30, 2018

...ze wspomnień powstańczej braci

27 grudnia 1918 r. w Poznaniu wybuchło powstanie. Wielkopolski zryw, to jedno z tych wydarzeń, o których można napisać: zwycięstwo. Nigdy nie zapomnę swego pobytu w Warszawie w 1994 r. Tak, pojechałem m. in. ma obchody 50-tej rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Mimo woli stałem się świadkiem wymiany zdań na temat tego, co stało się w 1918 i 1944. No, było ostro. Nagle ten, co mógł pochwalić się rodowodem wielkopolskim (po swym dziadku) wypalił: "Durnie! Zrobili powstanie! U nas, w Wielkopolsce zrobili powstanie!...". Zmiażdżył adwersarza swą argumentacją i rozumowaniem. Niech nie ciskają się ci znad Wisły, ale w tym wypadku insurgenci znad Warty są górą! Lech - Legia 1:0?...

poniedziałek, sierpnia 27, 2018

Smakowanie Bydgoszczy... (72) Meners konversations-lexikon 1897

To miało być zwykłe zakupowe przejście się po ulicy Długiej. Samochód zostawiony na strzeżonym parkingu, nieopodal Szpitala Zakaźnego. Nie wziąłem nawet ze sobą apartu fotograficznego. Ale od czegóż ma się smartfona? Ileż to razy ratował sytuację. I tym razem uratował.

Spacer wzdłuż urokliwej panoramy Bydgoszczy. To miejsce, które czeka na moje opisywania. Brak czasu. Jak zwykle. Skraj Babiej Wsi, Stary Port, Poczta Główna, a po drugiej stronie Brdy gmachy symbole miasta: Spichrza i dawna siedziba Lloyda. To Rybi Rynek, na którym przed laty kręcono odcinki do serialu "Czterej pancerni i pies", choć dla mnie ważniejsi są "Sąsiedzi" (w reż. A. Ścibor-Rylskiego).

Strony