Myśli wygrzebane - 154 - św. Jan Paweł II

piątek, maja 16, 2025

Myśli wygrzebane - 154 - św. Jan Paweł II

Zaraz, za chwilę ważny dzień: 18 maja! WYBORY! Skorzystamy z prawa (żadnego tam obowiązku, jak słyszymy z prawa i lewa, z boku i tyłu) wybrania Głowy Państwa. Od nas zależeć będzie kto przez kolejne lata będzie rezydować w Pałacu Prezydenckim. Nie zdziwię się, jeśli określona opcja prawicowa przegra, to znów będzie plwać, że to... Pałac Namiestnikowski. Jak będzie? Nie wiem. Wróżem, ani prorokiem nie jestem. Może już rozstrzygnięcie padnie za dni kilka, a może dopiero na Dzień Dziecka? 

18 maja to też dzień urodzin św. Jana Pawła II (1978-2005). Sto piąte. Wielu kandydatów odwołuje się do wartości kościelnych, myśli papieskich, dorobku tego pontyfikatu. Są i tacy, którzy chcieliby wyższości praw objawionych nad stanowionymi. Na razie jednak żyjemy w kraju demokracji, w którym cieszymy się korzystając z wielu wolności, m. in. słowa, druku i wyznania.

Coraz bardziej krytycznie spogląda się na przeszło ćwierćwiecze pontyfikatu z przełomu XX i XXI w. Dla wielu Polaków św. Jan Paweł II pozostaje autorytetem etycznym, religijnym czy politycznym. I niech tak zostanie. Pragnę z powodu 18 maja przypomnieć kilkanaście myśli, jakie papież kierował do swoich rodaków. Wszystkie cytowania wygrzebałem z publikacji "Papież do Polaków. Myśli na każdy dzień", jakie opracował ksiądz Mieczysław Brzezinka, a wydało Apostolicum (Ząbki 1997).

• W Polsce, w tej mojej ziemi ojczystej, stale tkwię głęboko wrośnięty korzeniami mojego życia, mojego serca, mojego powołania. 
• Naród nade wszystko musi żyć o własnych siłach i rozwijać się o własnych siłach.
• Polska woła dzisiaj [tj. w 1995 r. - przyp. KN] nade wszystko o ludzi sumienia!
• Pokój i zbliżenie pomiędzy narodami może budować się tylko na zasadzie poszanowania obiektywnych praw narodu, takich jak prawo do istnienia, do wolności, do podmiotowości społeczno-politycznej, do tworzenia własnej kultury i cywilizacji.
• Nie pragnijmy takiej Polski, która by nas nic nie kosztowała. 
• ...czuwajmy przy wszystkim, co stanowi autentyczne dziedzictwo pokoleń, starając się wzbogacić to dziedzictwo.
• Polska stała się w naszych czasach ziemią szczególnie odpowiedzialnego świadectwa. 
• Czuwam - to znaczy także: czuję się odpowiedzialny za to wielkie dziedzictwo, któremu na imię Polska. To imię nas wszystkich określa,. To imię nas wszystkich zobowiązuje. To imię nas wszystkich kosztuje.

Zapominamy chyba, że papież często budził ducha i napominał o wolności, prawach, ale też i obowiązkach. Wielu rodaków gnało na złamanie karku, aby być w miejscu pielgrzymowania św. Jana Pawła II. Ale czy do końca rozumiała przesłanie? Czy naprawdę wykształciło się nad Wisłą pokolenie JP II?

• Dzieje narodu są przede wszystkim dziejami ludzi.
• Jeśli jest rzeczą słuszną, aby dzieje narodu rozumieć poprzez każdego człowieka w tym narodzie - to również nie sposób zrozumieć człowieka inaczej niż w tej wspólnocie, którą jest naród.  
• Tylko wówczas naród żyje autentycznie własnym życiem, gdy w całej organizacji życia państwowego stwierdza swoją podmiotowość. Stwierdza, że jest gospodarzem w swoim domu.  
• Każde prawdziwe dobro mojej Ojczyzny będę nadal uważał za moje dobro, tak jakbym nadal mieszkał na tej ziemi, a może nawet bardziej jeszcze z racji oddalenia. 
• Dzieje Ojczyzny, napisane przez Grób jednego Nieznanego Żołnierza.
• Pocałunek złożony na ziemi polskiej ma dla mnie sens szczególny. Jest to jakby pocałunek złożony na rękach matki - albowiem Ojczyzna jest naszą matką ziemską. 
• Nigdy nie można zrezygnować z olbrzymiego wysiłku, którego celem jest budowanie sprawiedliwej jedności wśród synów i córek jednej Ojczyzny. 
• Ludzka przeszłość nie przemija całkowicie.

Nie jest prosto żyć według nauk polskiego papieża. Ciekawe, że szczucie, bezpardonowe ataki na przeciwników, wywlekanie przeszłości rodzin, ciskanie gromami o zdradzie - wszystko tak łatwo fruwa w przestrzeni publicznej. Gdzie zatem nauki płynące z pielgrzymowania Ojca Świętego? Czy naprawdę wykształciło się nad Wisłą pokolenie JP II?

• W dialogu trzeba jasno mówić, kim ja jestem, żebym mógł rozmawiać z kimś drugim, który jest inny.
• Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od Was nie wymagali.
• Prawda jest pierwszym i podstawowym warunkiem odnowy społecznej.  
• Broń na (Boże) przed nienawiścią i uprzedzeniem wobec ludzi innych przekonań. 
• Naród ginie, gdy znieprawia swego ducha - naród rośnie, gdy duch jego coraz bardziej się oczyszcza; tego żadne siły zewnętrzne nie zdołają zniszczyć!
• Nie ma pełnej sprawiedliwości bez miłości.
• Podstawowym zadaniem Kościoła jest katechizować.
• Droga do jedności - to droga dialogu, a nie przemocy. 

Od kilku dni na stolicy piotrowej zasiada papież Leon XIV. Co wynikanie z tego wyboru? Jaka przyszłość u tego boku czeka świat? Każde pobożne życzenie, domysły, to spekulacje! Czy i na ile będzie odwoływał się do nauk św. Jana Pawła II? Nie wiem. Czy tzw. spuścizna jest komuś do czegoś potrzebna? Nie wiem. Żalu i jedności za zmarłym Pasterzem starczyło na kilka dni żałoby, a potem zapomniano co to dialog, poszanowanie odmienności, tolerancja. Co stało się z pokoleniem JP II? A może iluzoryczność jego istnienia była tylko mydlaną bańką i tak szybko pękła, jak szybko powstała? Na bardzo wiele pytań nie dostaniemy odpowiedzi. Ale czy oznacza to, że nie mamy ich stawiać? Stawiajmy, nawet gdyby inni ich nie stawiali (pozwalam sobie na trawestację jednego z cytatów). 

PS: Zdjęcia z mego archiwum, wykonałem je przed laty w Poznaniu oraz Toruniu.